سرفصل های درس روش تحقیق

نام بسته درسی: درس روش تحقیق

——————————————————————————–

فهرست:

فصل اول- مفاهیم بنیادی تحقیق                                                                                                            

شناخت علمی                                                                                                                                      

انواع طبقه بندی­ها از علم                                                                                                                         

فلسفه علم چیست؟                                                                                                                               

تمیز علم از غیر علم                                                                                                                               

دلایل ابطال­ ناپذیری یک ادعا                                                                                                                    

ویژگی­های علوم تجربی                                                                                                                          

ویژگی­های علوم انسانی                                                                                                                           

مدیریت علم، هنر، فن، هردو یا هر سه؟                                                                                                       

مدیریت، علمی با قوانین احتمالی                                                                                                               

تدوین گزارش نهایی تحقیق                                                                                                                     

طرح مسئله                                                                                                                                       

پیشینه تحقیق                                                                                                                                   

بیان مساله در تحقیقات توصیفی                                                                                                             

بیان مسأله در تحقیقات تبیینی                                                                                                              

ویژگی­های اساسی یک چارچوب نظری                                                                                                     

انواع فرضیه های آماری                                                                                                                         

فصل دوم – علم و نظریه                                                                                                                       

مقدمه                                                                                                                                             

روش چیست؟                                                                                                                                   

دیدگاه­ های مختلف درباره­ی روش علمی                                                                                                     

مراحل روش تحقیق                                                                                                                            

نظریه و انواع آن                                                                                                                                  

فرآیند نظریه­ پردازی و نظریه آزمایی                                                                                                         

رابطه نظریه با اصطلاحات و مفاهیم                                                                                                           

فصل سوم- تحقیق                                                                                                                            

تحقیق و مفاهیم اساسی آن                                                                                                                   

تعریف تحقیق

فرضیه­ های تحقیق                                                                                                                              

انواع تحقیق                                                                                                                                      

طبقه ‎بندی انواع تحقیق براساس هدف                                                                                                        

تحقیق و تأثیر تحولات اجتماعی درآن                                                                                                    

طبقه بندی کلی تحقیقات                                                                                                                       

رابطه عمل و پژوهش                                                                                                                           

ارتباط متقابل پژوهش­های بنیادی و کاربردی                                                                                            

انواع تحقیق عملی                                                                                                                            

طبقه بندی انواع تحقیق براساس روش                                                                                                       

روش تحلیل محتوایی                                                                                                                           

انواع تحلیل محتوا                                                                                                                               

تحقیق میدانی                                                                                                                                    

   انواع مطالعات میدانی                                                                                                                           

تحقیق مورد کاوانه                                                                                                                               

    انواع طرح­های آزمایشی                                                                                                                     

 مراحل مختلف تنظیم تحقیق تجربی حقیقی                                                                                           

انواع مورد                                                                                                                                         

پانل                                                                                                                                                 

مزایا و معایب بکارگیری پانل در مطالعات طولی                                                                                       

تحقیق همبستگی                                                                                                                                

طرح آزمایشی                                                                                                                                    

پژوهش­های زمینه ­یابی                                                                                                                         

فصل چهارم – تحقیق زمینه یابی، تحقیق آزمایشی و آزمایش­های میدانی                                                           

مراحل روند تحقیق زمینه یابی

    انواع زمینه یابی

تحقیق گروه­ های منتخب

تحقیق آزمایشی                                                                                                                            

روش­های تحقیق آزمایشی                                                                                                                  

آزمایش میدانی و طرح­های درون آزمودنی­ها                                                                                               

آزمایش میدانی                                                                                                                              

فصل پنجم – پژوهش تاریخی و پژوهش در عمل،تحقیق پس رویدادی و کیفی                                                    

پژوهش تاریخی                                                                                                                                  

روش­های تحقیق                                                                                                                                 

مراحل روش­شناسی تحقیق تاریخی                                                                                                      

پژوهش در عمل                                                                                                                                  

مراحل اجرای پژوهش در عمل                                                                                                            

 هدف پژوهش                                                                                                                                 

تحقیق پس رویدادی                                                                                                                            

تحقیق کیفی                                                                                                                                      

ویژگی های عمومی تحقیق کیفی                                                                                                        

فصل ششم – مفاهیم اولیه فرایند تحقیق                                                                                                 

    فرآیند تحقیق                                                                                                                                 

  اهمیت روش                                                                                                                                 

تهیه طرح اولیه یا طرح کلی تحقیق

کار میدانی یا کتابخانه ای؟

جمع‌آوری داده‌ها

نمونه‌گیری: راهبردهای نمونه ­گیری

اسناد

منابع اسنادی برای تحقیق

تحلیل اسناد

مصاحبه

مشاهدات

پرسشنامه

روش «فرضیه پایه ­ای»

نگارش                                                                                                                                            

فصل هفتم- روش­ها و ابزارهای جمع ­آوری داده ­ها و مطالعه ­ی منابع                                                                  

روش­ها و ابزارهای جمع آوری داده­ ها                                                                                                        

مقیاس ها                                                                                                                                         

انواع ابزارها و روش­های جمع­ آوری داده­ ها                                                                                                    

پرسشنامه (Questionnaire)

 مصاحبه (Interview)

تفاوت میان مصاحبه و پرسشنامه                                                                                                        

مشاهده (Observation)

روایی (Validity) و پایابی (Reliability)

قابلیت اعتماد ابزار اندازه ­گیری                                                                                                            

داده­ های کیفی و تحلیل آن­ها                                                                                                              

تلخیص داده­ ها                                                                                                                               

عرضه داده ­ها                                                                                                                                  

نتیجه­ گیری / تایید                                                                                                                          

آزمون کولموگروف – اسمیرنف                                                                                                            

حلقه پژوهش­های علوم رفتاری                                                                                                               

مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد تحقیق                                                                                                

فصل هشتم – جامعه آماری، نمونه و بیان فرضیه                                                                                       

جامعه و نمونه آماری                                                                                                                         

اشتباهات نمونه­ گیری و غیر نمونه­ گیری                                                                                                

 انواع نمونه ­گیری                                                                                                                           

انواع نمونه­ گیری احتمالی                                                                                                                 

فصل نهم – آمار و کاربرد آن در پژوهش                                                                                                 

آمار چیست؟                                                                                                                                    

طبقه ­بندی آماری                                                                                                                          

 آمار توصیفی                                                                                                                               

انداز­ه ای پراکندگی                                                                                                                         

انداز­ه­ های موقعیت                                                                                                                         

آزمون کی دو                                                                                                                                   

آمار استنباطی                                                                                                                                  

آمار پارامتری (Parametric Sta.)

محدودیت­های استنباط­های پارامتریک                                                                                                    

رگرسیون(Regression)

مدل خطی رگرسیون                                                                                                                      

مدل لگاریتم خطی                                                                                                                        

 تحلیل عاملی                                                                                                                                

آمار نا­پارامتری                                                                                                                              

فصل دهم – تجزیه _ تحلیل _ تفسیر و گردآوری داده ­ها و تهیه گزارش تحقیق                                                 

تجزیه، تحلیل و تفسیر و گردآوری داده­ ها                                                                                                 

انواع تجزیه و تحلیل                                                                                                                      

تفسیر ضریب همبستگی                                                                                                                     

تقسیم بندی روش­های تحقیق در علوم رفتاری                                                                                           

دسته ­بندی تحقیقات بر حسب هدف                                                                                                   

اقدام پژوهی                                                                                                                                 

مدل معادلات ساختاری                                                                                                                  

نکات ضروری در تفسیر تحقیقات علّی و معلولی                                                                                     

شیوه های کنترل در تحقیقات علی – مقایسه ­ای                                                                                    

مقایسه تحقیقات پس رویدادی و همبستگی                                                                                         

تحقیق قوم نگاری                                                                                                                          

تحلیل محتوا                                                                                                                                   

تهیه گزارش تحقیق                                                                                                                            

نکات کلیدی

برای دریافت نسخه ی کامل این بسته درسی و  مشاوره رایگان  هم اکنون به شماره 09306406058 پیام دهید.

بخشی از بسته درسی روش تحقیق :

از زمانی که انسان به خویشتن خویش به معنی فردی و اجتماعی آگاهی یافته است، به هنگام مطالعه خویشتن، روش­های مختلفی به کار بسته است، این روش­ها را می‎توان در سه قلمرو اصلی معرفت، یعنی «عرفان»، «فلسفه» و علم دسته ‎­بندی کرد.

فلسفه از اقسام علم به معنای وسیع و عام آن است، یعنی نوع آگاهی از جهان که این آگاهی با آگاهی که از طریق حس و تجربه به دست می‎آید متفاوت است، به همین لحاظ، فلسفه در برابر علم به معنای آگاهی تجربی قرار می­گیرد.

معنای اصلی و نخستین علم که «دانستن» در برابر «ندانستن» است و به همه دانستنی­ها صرف‎نظر از نوع آنها علم می‎گویند.

عرفان

عرفان از ریشه­ ی کلمه عرف به معنی شناخت است و آن نوعی از آگاهی و علم حضوری است که جوینده آگاهی تلاش می­کند تا با موضوع شناخت رابطه برقرار می­کند.

فلسفه

کلمه فلسفه از واژه ­ی یونانی Philosphos و از ریشه Philos (دوست ودوستدار) و Sophia(دانایی، حکمت) گرفته شده است. فلسفه از اقسام علم و به معنای وسیع و عام آن است. یعنی نوعی آگاهی از جهان که این آگاهی با آگاهی که از طریق حس و تجربه بدست می­آید متفاوت است. فلسفه در واقع همان آگاهی تجربی است.

علم

واژه Science از لفظ لاتینی Scientia  گرفته شده است. در زبان عربی و فارسی به دو معنای مختلف به کار می­رود.

معنای اصلی علم که دانستن در برابر ندانستن است و به همه دانستنی­ها صرف نظر از نوع آنها علم می­گویند. عالم کسی است که جاهل نیست. کلمه Knowledge در انگلیسی و Connaissance در فرانسه معادل این معنای علمند.

کلمه علم در معنای دیگر فقط به دانستنی­هایی اطلاق می­شود که بر تجربه مستقیم حسی مبتنی باشد، علم در این معنا در برابر جهل قرار نمی­گیرد بلکه در برابر همه دانستنی­هایی قرار می­گیرد که آزمون­پذیر نیستند. کلمه Science در انگلیسی و فرانسه معادل این معنای علمند.

شناخت علمی

شناخت علمی، شناختی است که از بوته آزمایش درآمده باشد، نظریه ها روشی دقیق، از واقعیت­هایی به دست می­آید که از مشاهده و تجربه حاصل شده است.

نکته مهم – شناخت علمی از دو روش کلی حاصل می­شود:

استقرا

به معنای استدلال از جزئی به کلی است به گونه­­ای که پژوهشگر برپایه مشاهدات و بررسی­های جزئی خود درباره کل قضاوت می­کند و تعمیم می­دهد.

انواع استقرا

شمارش ساده

درک مستقیم یا استقرای شهودی

قیاس (Deduction)

قیاس یعنی استدلال از کلی به جزئی، به گونه­ای که پژوهشگر با دستیابی به یک شناخت کلی در مورد پدیده­های جزئی قضاوت می­کند.

نکته مهم: نظریه‎پردازان این مکتب چند نتیجه مهم زیر را در رابطه با ماهیت این سلسله مراتب به دست آوردند:

1) هر مرتبه و سطح از زبان علم تفسیری از مرتبه زیرین است.

2) قدرت پیش‎بینی احکام و قضایا از قاعده به سمت رأس هرم افزایش می‎یابد.

3) تقسیم‎بندی اصلی درون زبان علم، بین «مرتبه مشاهده» و «مرتبه نظری» برقرار است.

4) احکام مرتبه مشاهده، مبنایی برای آزمون احکام مرتبه نظری فراهم می‎آورد.

مکتب عملیات گرایی

فلاسفه علم رسمی معتقد هستند هر مفهوم علمی معتبر باید با روش­ها و ابزاری که مقدار آن را تعیین می‎کنند مرتبط باشد و آنچه که به یک مفهوم علمی معنی و اهمیت تجربی می‎بخشد علمیاتی است که به وسیله آن مقادیر به مفهوم مذکور نسبت داده می‎شود.

7ـ پارادایم به معنای اعم و جامع، یک «چارچوب ذهنی» یا «مجموعه کاملی از اعتقادات، ارزش­ها، فنون و نظایر آن است که به اعضای یک جامعه مفروض تعلق دارد.

پارادایم به معنای خاص عبارت است از یک مثال و سرمشق و یک نمایش مؤثر از یک نظریه علمی

دیدگاه ­های نقادانه فلسفه علم رسمی

دیدگاه توماس کوهن:

او مدلی را پیشنهاد کرد که در آن دوره­هاب علم انقلابی جایگزین دوره­های متعارف شده ­اند.

مفهوم پارادایم

پارادایم به معنای اعم و جامع، یک چارچوب ذهنی یا مجموعه کاملی از اعتقادات، ارزش­ها، فنون و نظایر آن است که به اعضای یک جامعه مفروض تعلق دارد.

 پارادایم به معنای خاص عبارت است از یک مثال و سرمشق و یک نمایش مؤثر از یک نظریه علمی

علم متعارف

نوعی فعالیت محافظه ­کارانه است که کوهن آن را با عنوان فعالیت حل جدول کلمات متقاطع مشخص ساخت، پیگیری علم متعارف تا زمانی بدون وقفه ادامه می­یابد.

علم متعارف در نهایت صرفا به تشخیص امور خلاف قاعده و موارد بحرانی منجر می­گردد و این نتایج نه از راه تعمق و تأمل ، بلکه به وسیله نوعی رویداد نسبتاً ناگهانی و طراحی نشده نظیز تغییر ناگهانی در ذهنیات و حالات روحی حاصل می­شود.

نکته مهم: عواملی که موجب ناهنجاری و سپس انقلاب در علم می­شوند عبارتند از:

اثر انباشتگی و تراکم علمی بر تحول

اثر روابط مابین اعضای علمی

نوآوری

طرح سؤالات جدید

عناصر قالب تعلیمی

تعمیم­های نمادی

چارچوب­های مفهومی مابعدالطبیعی

عنصر ارزش­های مشترک

پارادایم

دیدگاه­ لاکاتوش

او معتقد بود در صورتی که نتوان نوعی بازسازی عقلانی را برای امر تعویض نظریه ارائه داد می­باید تفسیر تغییر و دگرگونی علمی را به مورخان و روانشناسان واگذاشت.

دیدگاه لائودن

او علم را به صورت نوعی فعالیت حل مسأله تفسیر کرد.

تمیز علم از غیر علم

الف) معیار تحقیق ‎پذیری (Verifiability Crterion)

فلاسفه در ارایه معیارهایی برای تحقیق‎پذیری ره­یافت‎های گوناگونی را مطرح ساختند از جمله اعضای حلقه وینکه پیشنهاد می‎کردند فقط احکام معنادار تجربی تحقیق‎پذیر است. یک حکم معنادار تجربی است «اگر» و «فقط اگر» مشخص ساختن شرایطی که حکم مذکور را صادق می‎سازد امکان‎پذیر باشد.

ب) معیار ابطال پذیری

وقتی قانونی علمی، وقوع پدیده‎هایی را ناممکن اعلام می‎کند، مفهوم دقیقش این است که در صورت وقوع آن پدیده‎ها قانون از صحت می‎افتد و ابطال می‎شود.

ابطال‎پذیری به معنای این نیست که این قوانین حتماً روزی باطل خواهند شد، بلکه اگر صحت یک قانونی علمی تضمین هم شده باشد باز هم ابطال‎پذیر خواهد بود.

دلایل ابطال ناپذیری یک ادعا

1ـ توتولوژیک بودن (تکراری بودن سخن یا همانگویی) ‌‌‌[در سازمان­هایی با سبک مدیریت مشارکتی، کارکنان مشارکت فعال دارند].

2ـ جمیع حالات ممکنه را فرا گرفتن (مشتمل بر حصر منطقی بودن) [مدیر هر سازمانی، سبک مدیریت خاصی دارد. مدیران یا تکلیف‎گرا هستند یا رابطه‎گرا].

3ـ از موجود خاصی بدون تعیین زمان و مکان مشخص سخن گفتن [مدیرانی هستند که به کارکنان به عنوان ابزار می‎نگرند].

4ـ در مورد آینده نامعلوم نظر دادن [سبک تمامی مدیران نهایتاً تفویضی خواهد شد]

5ـ مبهم سخن گفتن [قدرت فساد می‎آورد].

6ـ از موجودات غیرمادی سخن گفتن [موفقیت اکثر مدیران، ناشی از بهره گیری از نیروهای ناشناخته عالم است].

ویژگی­های علوم تجربی

 قانون یا نظریه، نظمی همیشگی و پایدار را بیان می­کند و از نظر منطقی شکل یک قضیه کلی را دارد که با هیچ، همیشه، هر یا همه آغاز می­شود.

 نظریات علمی توانایی پیش بینی مشروط را دارند و به کمک آنها می توان آینده حادثه را معلوم کرد.

 قانون­های علمی وقوع بعضی پدیده ­ها را در جهان ناممکن اعلام می­کنند و هرچه قانونی بیشتر منع کند، بیشتر علمی است.

ویژگی­های علوم انسانی

 علوم انسانی منطقی هستند.

 علوم انسانی جبری هستند.

 علوم انسانی کلی هستند.

علوم انسانی از اصل امساک پیروی می­کنند.

علوم انسانی تخصصی هستند.

 علوم انسانی را می­توان به صورت آزمایشی مورد بررسی قرار داد.

پژوهش­های علوم انسانی تکرار ناپذیرند.

 علوم انسانی تغییر و تحول پذیرند.

طبقه بندی علوم انسانی

علوم انسانی مربوط به حیات طبیعی او

علوم انسانی مربوط به محیط طبیعی او

علوم انسانی مربوط به ابعاد اقتصادی او

علوم انسانی مربوط به حیات اجتماعی او

علوم انسانی مربوط به شایستگی­های تکاملی او

علوم انسانی مربوط به استعدادها و فعالیت­های روانی و مغزی او

علوم انسانی مربوط به ارزشهای اصلی او

مدیریت علم، هنر، فن، هردو یا هر سه؟

واژه مدیریت (Management) از ریشه (Manus) به معنی کنترل کردن با دست می باشد و با اداره امور که از ریشه Minor است تفاوت دارد.

1. آغاز تفکر علمی مدیریت دولتی

 وودرو ویلسون علم ادره کردن را آخرین محصول مطلعات علوم سیاسی دانست.

2. آغاز تفکر علمی مدیریت صنعتی

 فردریک وینسلو تیلور، او را پدر علم مدیریت علمی نامیده ­اند.

مدیریت، علمی با قوانین احتمالی

الف. تحول در خاستگاه ­های نظری علم مدیریت

مدیریت به عنوان برایند علومی چون جامعه ­شناسی، روانشناسی، علوم سیاسی و …. که در نقطه­ای به نام تعامل انسان و سازمان برای تحقق اهداف سازمان به هم برآمده و با هم تلاقی کرده­اند. در تکنولوژی مدیریت همواره تکاملی شدید در جنبه ­های زیر رخ می دهد:

1- وجه ابزاری (Techno ware): ابزارها و تجهیزات که حاصل پژوهش­های کاربردی برای ساخت ابزارهای نو و یا تغییر اصلاحی در ابزار کهن است.

2- وجه انسانی (Human ware): با توجه به تغییر ساختار جوامع، مفهوم مهارت­ها و … در حال دگرگونی است.

3- وجه اطلاعاتی (Info ware): مجموعه داده ­ها، دانش­ها و …. با تکامل روز افزون علوم امکان افزایش اطلاعت بیشتر و … در حال دگرگونی است.

4- وجه سازمانی (Organ ware): سازمان ها نیز برای سازماندهی ابعاد، هرروز دگرگون می­شود.

ب. تحول تأویلی/ تفسیری ارزش­ها

یکی از مسایل زیربنایی و امروزین مدیریت بر پایه نظریه اقتضایی دخالت ارزشها به عنوان تجلیهای مکانی و زمانی است. این امر تا آنجا پیشرفته است که در نظریههای جدید از سازمان به عنوان یک متن تلقی شده است.

به طور معمول پیشنهاد طرح تحقیق در سه قسمت تدوین می­شود:

الف) اطلاعات مربوط به طرح دهنده و همکاران وی .

ب) اطلاعات مربوط به طرح تحقیق

ج) اطلاعات مربوط به هزینه­ های اجرای تحقیق

تدوین گزارش پیشرفت فرایند اجرای طرح تحقیق

به منظور آگاه ساختن سازمان تامین کننده اعتبار مالی طرح تحقیق ، پژوهشگر باید به تدوین گزارش پیشرفت اجرای طرح تحقیق بپردازد. این نوع گزارش معمولا هر سه ماه یک بار تدوین می­شود. در این گزارش ضمن اشاره به جدول زمان­بندی شده اجرای طرح تحقیق ، نوع فعالیت­های انجام شده فهرست می­شود.

تدوین گزارش نهایی تحقیق

در فرایند تحقیق پس از گردآوری داده­ ها ، تجزیه و تحلیل و تفسیر آن ها و نتیجه ­گیری ، نوبت به تدوین گزارش می­رسد. تدوین گزارش تحقیق مرحله نسبتا دشواری است که نیاز به دقت ، توجه و مهارت­های نوشتاری دارد. هدف اصلی گزارش تحقیق ارائه و انتقال اطلاعات و یافته های علمی به خوانندگان و یا سایر استفاده ­کنندگان بالقوه آن است.

طرح مسئله

در قسمت طرح مسئله ، ابتدا زمینه بروز مسئله تحقیق ، ویژگی­ها ، گستردگی ، اهمیت و علل احتمالی بروز مسئله تحقیق بیان می­شود. علاوه بر این ناکافی بودن پژوهش­های انجام شده و کاربردهای حاصل از حل مسئله را نیز در این قسمت باید بیان کرد.

برای دریافت نسخه ی کامل این بسته درسی و  مشاوره رایگان  هم اکنون به شماره 09306406058 پیام دهید.

برای مشاوره اینجا بزنید