تاریخ بروزرسانی : 1402/11/12
در گرایش ادیان و عرفان دانشجویان با تاریخ ظهور و گسترش ادیان زنده (ادیانی که هنوز پیروان بسیاری دارند) آشنا میشوند و سه بخش اساسی احکام و آداب، عقاید و اخلاق را در هر دینی مطالعه میکنند. البته در این مطالعه شخص پژوهشگر در صدد اثبات حقانیت یا بطلان دین خاصی نیست بلکه در صدد شناسایی و درک مواضع مشترک میباشد. ادیان زندهای که دانشجویان مطالعه میکنند.
با توجه به نوع دروس گرایش ادیان و عرفان، فارغالتحصیل این گرایش نیز باید در وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمانهای مشابه فعالیت کند اما متأسفانه اکثر مسؤولان با این رشته و توانمندی فارغالتحصیلان آن آشنا نیستند و تصور میکنند که نیازی به شناختن ادیان دیگر و گفتگو با آنها نیست و اگر هم در بعضی از مراکز در این زمینه تلاش میشود، این گفتگوها عمیق و بنیادی نیست و در نتیجه اثر بخش نمیباشد. البته در حال حاضر بعضی از مراکز پژوهشی غیردولتی مثل “مؤسسه گفتگوی ادیان” در این زمینه فعالیت میکنند و تعدادی از فارغالتحصیلان این گرایش نیز جذب مراکز فوق شدهاند، اما در بخش دولتی در این زمینه کار چشمگیری انجام نشده است.(برای دیدن سرفصل های آزمون دکتری الهیان-ادیان عرفان کلیک کنید)
در بازار کار و آینده شغلی رشته ادیان و عرفان ، دانشجویان با تاریخ ظهور و گسترش ادیان زنده (ادیانی که هنوز پیروان بسیاری دارند) آشنا میشوند و سه بخش اساسی احکام و آداب، عقاید و اخلاق را در هر دینی مطالعه میکنند. البته در این مطالعه شخص پژوهشگر در صدد اثبات حقانیت یا بطلان دین خاصی نیست بلکه در صدد شناسایی و درک مواضع مشترک میباشد. ادیان زندهای که دانشجویان مطالعه میکنند، براساس خاستگاه آنها به سه گروه زیر تقسیم میشود:
الف) ادیان خاورمیانه که شامل ادیان سامی؛ یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام میشود که پیامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهیم میرسد و دین زرتشت که خاستگاه آن ایران است.
ب) ادیان خاور دور که ادیان کشورهای چین و ژاپن است و شامل “کنفوسیوس“، “تائو” و “شینتو” میگردد.
ج) ادیان شبه جزیره هند که عبارتند از:
هندو، بودا و جین. همچنین دانشجویان این گرایش عرفان را به عنوان یکی از مباحث مقایسهای در ادیان مطالعه میکنند و با ادبیات عرفانی اسلام آشنا میشوند.
دروس تخصصی گرایش ادیان و عرفان :
معارف شیعه، تاریخ فرق اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب، کلیات علم کلام، تفسیر عرفانی قرآن، متون عرفانی فارسی، تاریخ تصوف، متون ادیان و عرفان به زبان خارجی، ادیان ابتدایی و قدیم، ادیان ایران قبل از اسلام، دین یهود و مسیحیت، ادیان هند، دین بودا و خاور دور، روششناسی ادیان .
تواناییهای لازم :
هر دانشجوی رشته الهیات و معارف اسلامی باید به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و به آن علاقهمند باشد چرا که برای ورود به وادی قرآن و حدیث و مطالعه تاریخ و تمدن کشورهای مسلمان و کتب عرفانی و فلسفی اسلامی یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی آشنایی با عربی یک ضرورت اجتنابناپذیر است. همچنین دانشجوی این رشته لازم است که با زبان انگلیسی آشنا باشد تا بتواند معارف اسلامی را بسط و گسترش دهد و در این زمینه تبلیغ کند. این آشنایی برای دانشجویان گرایش ادیان و عرفان ضروریتر است چون کتب مذهبی ادیان دیگر به زبان عربی نوشته نشده است و برای مطالعه این کتب باید حداقل به زبان انگلیسی به عنوان زبان بینالمللی مسلط بود. در ضمن دانشجوی این رشته باید مسائل و مباحث یا وقایع تاریخی را به خوبی تجزیه و تحلیل کند نه اینکه تنها به حجم محفوظات خود بیفزاید.
بازار کار و آینده شغلی رشته ادیان و عرفان در ایران :
فارغالتحصیل گرایش علوم قرآن و حدیث مثل فارغالتحصیلان سایر رشتهها با مشکل بازار کار روبرو است اما با این وجود یک فارغالتحصیل توانمند میتواند در مراکز پژوهشی مثل دائر¸المعارفها و پژوهشگاه علوم انسانی یا مراکز آموزشی فعالیت کند. فارغالتحصیل گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی موقعیت کاری بیشتری دارد. چرا که این گرایش جنبه کاربردی دارد. برای مثال میتواند به عنوان وکیل دادگستری، مشاور حقوقی و کارشناس حقوقی فعالیت کند یا دفترخانه اسناد رسمی و دفتر ازدواج و طلاق دایر نماید.
فارغالتحصیل خوب و توانمند گرایش تاریخ و تمدن اسلامی نیز میتواند در وزارت امور خارجه و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار گردد و اگر اهل قلم باشد به کارهای پژوهشی و نوشتن کتابهای تاریخی روی آورد. با توجه به نوع دروس گرایش ادیان و عرفان، فارغالتحصیل این گرایش نیز باید در وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمانهای مشابه فعالیت کند اما متأسفانه اکثر مسؤولان با این رشته و توانمندی فارغالتحصیلان آن آشنا نیستند و تصور میکنند که نیازی به شناختن ادیان دیگر و گفتگو با آنها نیست و اگر هم در بعضی از مراکز در این زمینه تلاش میشود، این گفتگوها عمیق و بنیادی نیست و در نتیجه اثر بخش نمیباشد. البته در حال حاضر بعضی از مراکز پژوهشی غیردولتی مثل “مؤسسه گفتگوی ادیان” در این زمینه فعالیت میکنند و تعدادی از فارغالتحصیلان این گرایش نیز جذب مراکز فوق شدهاند، اما در بخش دولتی در این زمینه کار چشمگیری انجام نشده است.
نوشتههای تازه