راه‌های درآمد زایی دانشجویان دکتری چیست؟

راه‌های درآمد زایی دانشجویان دکتری چیست؟

عده‌ای از استادان دانشگاه معتقدند نباید به راه‌های درآمد زایی دانشجویان دکتری پرداخت. دانشجوی دکتری باید تمام وقت به خواندن و نوشتن و پژوهش مشغول باشد و درس خواندن در این مقطع تحصیلی را یک شغل محسوب می‌کنند. در دانشگاه‌های دنیا دانشجوی دکترا تخصصی بودن شغل به حساب می‌آید و دانشجو برای تحصیل پول می‌گیرد. البته به این معنی که دانشجو پروژه‌های پژوهشی اجرا می‌کند و بابت آن از دانشگاه پول می‌گیرد. این پول زمانی به‌عنوان هزینه تحصیل آن دانشجو به حساب می‌آید و گاهی هم درآمد.

دانشجویان دکتری اغلب صاحب خانواده‌اند یا دم‌ بخت و درگیر هزینه‌های شروع زندگی هستند. هزینه‌های زندگی یک دانشجوی معمولی، اگر او را یک فرد بدون‌مسئولیت زندگی خانوادگی در نظر بگیریم، خرج رفت و آمد و غذا و اجاره خانه یا خوابگاه و کتاب و مخارج جانبی پژوهش است. اما یک دانشجو این هزینه‌ها را چطور تامین می‌کند؟

فهرست دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی

تدریس نخستین راه کسب درآمد

درس دادن شاید اولین چیزی باشد که برای کسب درآمد به ذهن یک دانشجو خطور کند. بعضی وقت‌ها یک دانشجوی دکتری این شانس را دارد که بتواند در همان دانشکده‌ای که تحصیل می‌کند درس هم بدهد.

بعضی از دانشجوهای دکتری معتقدند شیوه امروزی جذب در وزارت علوم باعث شده دیگر دانشکده‌ها نتوانند دانشجوهایی را که از شیوه کار و تدریس‌شان راضی بوده‌اند، بورس نموده یا به عضویت هیات‌علمی دربیاورند.

دانشجوهای دکتری و متقاضیان جذب در هیات‌علمی، در سامانه جذب وزارت علوم حساب می‌سازند و اعلام نیاز دانشگاه‌ها به استاد هم در همین سامانه اعلام می‌شود. مرکز جذب وزارت علوم هم از بین کسانی که واجد شرایطند تعدادی را برای مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی می‌کند. اما اگر گروه آموزشی بخواهد یکی از دانشجوهای دانشکده را جذب کند، راهی برای این کار ندارد.

دانشجوهای دکتری می‌توانند در چند دانشگاه تدریس کنند و ساعتی حدود هشت هزار تومان هم درآمد دارند. جز دانشکده محل تحصیل، دانشگاه‌های غیرانتفاعی، حق التدریس دانشگاه علمی-کاربردی و دانشگاه‌های آزاد هم میزبان تدریس دانشجوها هستند. اینکه یک دانشجو چند ساعت در هفته بتواند تدریس کند، به میزان زمان آزاد و روابطش با دانشگاه محل کار برمی‌گردد. البته داشتن مقاله و کتاب و دادن آزمون جامع امتیاز به حساب می‌آید و می‌توان روی درآمد تاثیرگذار باشد.

کار دانشجویی

اداره کردن کلاس‌های حل تمرین، تصحیح اوراق امتحانی، متصدی وسایل آزمایشگاه و… از نمونه‌های راه‌های درآمد زایی دانشجویان دکتری هستند که هر چند درآمد چندانی ندارد، اما بعضی‌هایشان رزومه به حساب می‌آیند و دست‌کم می‌توانند کرایه رفت و آمد را تامین کنند. دستیار استاد در آزمایشگاه درآمد بیشتری نسبت به دستیار تدریس دارد.

حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی چقدر است؟

کار ترجمه هم روش دیگری برای کسب درآمد است. نویسنده آگهی‌های ترجمه روی دیوار یا آگهی‌های تدریس خصوصی خیلی اوقات دانشجوهای دکترای تخصصی هستند که برای خرید کتابی پول جمع می‌کنند یا کرایه خانه‌شان عقب افتاده است.

پژوهانه یا حق پژوهش

چند سال پیش دولت طرحی را راه‌اندازی کرد که طی آن به دانشجوهای دکتری که از پروپوزال‌شان دفاع کرده بودند، ماهیانه مبلغی به‌عنوان پژوهانه (برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه گرنت پژوهی (GRANT)چیست؟ کلیک کنید) یا حق پژوهش پرداخت می‌شد. هر چند این طرح در زمان اجرا چندان موفق عمل نکرد و در پرداخت آن وقفه‌هایی اتفاق افتاد و اطلاع‌رسانی‌ دانشگاه‌ها به موقع صورت نمی‌گرفت و… ولی عده‌ای از دانشجوهای دکتری روی آن حساب کرده بودند. پاییز سال گذشته، همین پرداخت یکی در میان پژوهانه رسما قطع شد و وزارت علوم قول پرداخت وام به دانشجویان دکتری را داد؛ وامی که هنوز شیوه‌نامه پرداختش به همه دانشگاه‌ها اعلام نشده و کسی آن را دریافت نکرده است.

www.phdphd.org

برای مشاوره اینجا بزنید