تاریخ بروزرسانی : 1397/05/20
نام بسته درسی : آلودگی هوا
————————
فهرست:
هواي غيرآلوده (Unpolluted Air)
هواي آلوده (Polluted Air)
انواع آلودهکنندهها (Types or Air Pollutants)
کربن منوکسيد (Carbon Monoxide)
منابع CO
اهميت CO ناشي از فعاليتهاي انسان (منابع مصنوعي)
شيمي تشکيل CO
غلظت و توزيع CO
از بين رفتن CO اتمسفر
اثرات CO بر گياهان
اثرات CO روي انسان
کنترل آلودگي CO
اندازهگيري CO
اکسيدهاي نيتروژن (Nitrogen Oxides)
منابع اکسيدهاي نيتروژن
اکسيدهاي نيتروژن به عنوان آلودهکنندهها
شيمي تشکيل
چرخة نوري
طرق از بين رفتن اتمسفري
تأثيرات بر روي گياهان
تأثيرات NOx بر روي انسانها
اثرات NOx بر روي اجسام
کنترل آلودگي NOx
هيدروکربنها و اکسيدانهاي فتوشيميائي
هيدروکربنها
اکسيدان فتوشيميائي
منابع هيدروکربنها
تشکيل اکسيدانهاي فتوشيميايي
غلظت هيدروکربنها و اکسيدانهاي فتوشيميائي
تأثيرات هيدروکربنها و اکسيدانهاي فتوشيميايي بر روي گياهان
تأثيرات هيدروکربنها و اکسيدانهاي فتوشيميايي بر روي انسان
تأثيرات هيدروکربنها و اکسيدانهاي فتوشيميائي بر روي اجسام
کنترل آلوده کنندههاي هيدروکربني و فتوشيميايي
آلودگي استراتوسفري
اکسيدهاي سولفور Sulfur Oxides
منابع سولفور اکسيدها
شيمي تشکيل
روش از بين رفتن Sox اتمسفري
تأثيرات Sox بر گياهان
تأثيرات Sox بر روي انسانها
تأثيرات Sox بر روي اجسام
کنترل آلودگي Sox
آلاينده در شهر تهران
اندازه گيري
ذرات معلق
منابع ذرات معلق
ترکيب شيميايي ذرات معلق
اندازة ذرات معلق
سرنوشت ذرات معلق اتمسفري
غلظتهاي ذرات معلق
اثرات ذرات معلق بر روي گياهان
آفتکشهاي آلي مصنوعي
انواع آفتکشها
هيدروکربنهاي کلرينه شده
DDT
PCBs بيفنيلهاي پلي کلرينه شده
کلرو فنوکسي اسيدها
کرباماتها
جايگزين شوندههاي آفت کشهاي شيميايي
فلزات سمي
فلزات و طبقهبندي آنها
موجبات آلودگي فلزات
سرنوشت آلودهکنندههاي فلزي
دلايلي مربوط به آلودهکنندههاي فلزي
عناصر کمياب ضروري (اساسي)
اهميت آلودهکنندههاي فلزي
فلز جيوه
استفاده صنعتي از جيوه
آزاد شدن جيوه در محيط
منابع آلودگي سرب موجود در هوا
منابع آلودگي سرب موجود در آب
سرب در خاک و گياهان
رفتار سرب در بدن
کنترل آلایندههای هوا (منابع ساکن)
جداکنندههای سیکلونی
جمع آورندههای تر (Wet collectors)
شویندههای اسپری
شویندههای سیکلونی
شویندههای ونتوری
فیلترهای پارچهای
رسوب دهندههای الکترواستاتیک
کنترل گازها و بخارات
لايههاي جو
عوامل مؤثر بر آلودگی جوی هوا
توده هوا
پایداری جو
وارونگی دما
جبهههای دود و سرعت کاهش جوی
استانداردها یا کیفیت هوا
آلودگی هوای محیطهای بسته
کنترل آلودگی در محیطهای بسته
کیفیت هوا در داخل ساختمان
گاز رادون
ازن
باران اسيدی
تاریخچه باران اسیدی
عوامل موثر در اسیدیته باران
اسیدهای موجود در باران اسیدی
باران قلیايی
اثرات بوم شناختی باران اسیدی
كدام مناطق، بيشتر در معرض بارانهای اسيدی قرار دارند؟
آزمون خودسنجی با پاسخ
منابع این بسته درسی
بخش هایی از بسته درسی آلودگی هوا
آلودگي هوا
معناي اصطلاح آلودگي هوا چيست؟ يک مقايسه کلي ما بين آلودگي و عدم آلودگي هوا به اين سؤال پاسخ خواهد داد. اين نقطه شروعي منطقي براي هر مطالعهاي در مورد آلودگي هوا ميباشد.
هواي غيرآلوده (Unpolluted Air)
هوا، به عنوان يک تعريف مشخص براي توصيف مخلوطي از گازها که هر يک قشر نسبتاً نازکي را در اطراف زمين به وجود ميآورند به کار برده ميشود. ترکيب اين مخلوط، از زمين به طرف بالا تا حدود 50 مايل به طور قابل ملاحظهاي ثابت است. جرم کل اتمسفري هر جزء ميتواند توسط درصد حجمي يا درصد وزني معين شود که متعاقباً براي جرم کل اتمسفر به کار برده ميشود.
جرم کل اتمسفر ميباشد. و بيش از 999/99 درصد از اين مقدار در 50 مايلي سطح زمين يافت شده است. به خاطر اين جرم عظيم حتي اجزاء بسيار کمياب هم به مقادير نسبتاً زياد يافت ميشوند. براي مثال ازون فقط به مقدار درصد ميباشد. اما جرم کلي ازون اتمسفري با اين درصد کوچک 190 ميليون تن گزارش شده است.
نکته:
نيتروژن و اکسيژن از گازهاي بسيار فراگير اتمسفر و رويهم رفته 99% حجم را تشکيل ميدهند.
تقريباً مابقي اتمسفر از آرگون و کربن دياکسيد، درصد حجمي کل مجموع اين چهار جزء در هواي خشک است. بنابراين آب از قلم افتاده شده که يک جزء اصلي پنجم از هواي تميز ميباشد. آب موجود در اتمسفر وابسته به دما و سرعت تبخير آب از منابع موجود از 01/0 تا 5 درصد تغيير ميکند و عموماً مقدار آن ما بين 1 تا 3 درصد است. مشخص است که وجود بخار آب غلظت ساير اجزاء اتمسفري را به زير مقادير موجود تغيير خواهد داد. هر چند تناسب نسبي ساير اجزاء اساساً ثابت باقي ميماند و وقتي که ميزان رطوبت مشخص شود درصد ساير گازها ميتوانند از اين ثابت تناسب محاسبه شوند. اجزاء جزئي هوا بسيار متعدند و تعدادي از آنها، از روندهاي طبيعي متنوعي حاصل ميشوند. هيدروژن سولفيد ، سولفور دي اکسيد و کربن منوکسيد (CO) همگي توسط عمل آتشفشانها حاصل شده و در اتمسفر موجود هستند. پوسيدگي گياهان و جانداران تحت شرايط فاقد اکسيژن (پوسيدگي غير هوازي) متان () ؛ آمونياک () و هيدروژن سولفيد () را توليد ميکند. اکسيدهاي نيتروژن ) توسط تخلية بار الکتريکي در طي رعد و برق توليد ميشوند و نيز چندين تن کربن منوکسيد توسط آتش سوزي جنگلها به وجود ميآيد.
هواي آلوده (Polluted Air)
اضافه شدن هر مادهاي تا حدي خواص فيزيکي و شيميايي هواي تميز را تغيير ميدهد. بنابراين چنين موادي به عنوان آلوده کنندة هوا در نظر گرفته ميشوند. آلودهکنندهها معمولاً به عنوان موادي که باعث تأثيرات قابل توجهي براي بشر، حيوانات، نباتات يا مواد بشوند طبقهبندي ميگردند. بر اين ساسا تقريباً هر مادة طبيعي يا مصنوعي که بتواند از هوا به دست آيد به عنوان آلوده کننده طبقهبندي ميشود.
چنين موادي به صورت ذرات جامد، قطرات مايع، گازها و يا مخلوطي از اين اشکال هستند. اکثر مشکلات آلودگي هوا به تنوع انواع مختلف آلودهکنندهها در شکلهاي گوناگون مربوط ميگردد.
انواع آلوده کننده ها (Types or Air Pollutants)
پنج نوع از مواد به عنوان آلوده کنندههاي عمده هوا شناخته شدهاند که باعث به وجود آمدن بيش از 90% از عوامل آلودگي هوا ميشوند. اين پنج مورد عبارتند از:
1 ـ کربن منوکسيد (CO)
2 ـ اکسيدهاي نيتروژن ( )
3 ـ هيدروکربنها (HC)
4 ـ اکسيدهاي سولفور ()
5 ـ ذرات معلق (ذرات)
درباره آلودگي هوا مکرراً سه سؤال مطرح ميشود.
1 ـ کدام منبع بيشترين مقادير آلودگي را وارد هوا ميکند؟
2 ـ کدام آلودهکننده منفرد به بيشترين مقدار وجود دارد؟
3 ـ غلظت آلودهکنندههاي هوا با چه سرعتي افزايش مييابند؟
منابع و مقادير تقريبي آلودهکنندههاي عمده (ميليون تن بر سال منشأ اصلي آلودگي هوا نقل و انتقالات ميباشد. احتراق، فرآيندهاي صنعتي، زبالههاي جامد و مواد متفرقه ديگر، هر کدام به نحوي در آلودگي هوا دخالت دارند).
کربن منوکسيد (Carbon Monoxide)
کربنمنوکسيد (CO) يکي از فراوانترين و گستردهترين آلودهکنندهها است که در اتمسفر پايين يافت ميشود کربن منوکسيد گازي است که در تمام دماهاي بالاتر از نقطة جوشش (192-) بيرنگ، بي بو و بي مزه است. چگالي آن 5/96 درصد هوا است و به طور قابل ملاحظهاي غيرقابل حل در آب ميباشد. اين گاز قابل اشتعال است و با شعلة آبي ميسوزد.
منابع CO
منابع طبيعي و مصنوعي (انساني) هر دو در تشکيل CO اتمسفر سهيم هستند. وجود CO در اگزوز اتومبيلها و ساير مواد زائد، که نتيجه سوخت ضعيف و ناقص ميباشد، کاملاً شناخته شده است، اثرات محيطي CO از اين منابع و ساير منابع مصنوعي مورد مطالعه قرار گرفته است. تشخيص اهميت نقشي که به وسيله منابع طبيعي CO ايفا ميگردد، اخيراً صورت گرفته است. اولين بار در سال 1949 مشخص گرديد که CO سازنده بخش بسيار کوچکي از اتمسفر است. اين تشخيص زماني بود که خطوط جذبي در سيستم طيف خورشيدي کشف شد. در نهايت، اين مشاهدات به تحقيقات مختصري در مورد منابع طبيعي CO قبل از 1972 انجاميد، ابتدا تصور ميشد که سهم اين منابع در مقايسه با نتايجي که از فعاليتهاي انسان (مصنوعي) به دست آمده، بسيار جزئي است. ولي مطالعات بعد از 1972 خلاف اين مسئله را نشان داد. منابع طبيعي در توليد CO نسبت به منابع مصنوعي سهم بيشتري دارند.
آزمون خودسنجی :
1- پدیدۀ تیندال در چه آلایندهای مشاهده میشود؟
1- اکسیدهای نیتروژن 2- سرب
3- گردو غبار 4- مونواکسید کربن
2- کدام دسته از گازهای آلاینده هوا در مراکز دفن زباله بیشتر تولید میشوند؟
1- دی اکسید گوگرد، مونواکسیدکربن، هیدروژن سولفوره
2- دی اکسید ازت، تری اکسید گوگرد، هیدروژن سولفوره
3- متان، دی اکسید کربن، سولفید هیدروژن
4- مونواکسید ازت، ازت، هیدروژن سولفوره
پاسخ :
1- 3)
ذرات گرد و غبار میتوانند، نور را منعکس کنند که به آن خاصیت تیندال میگویند. در روشهای شناسایی گرد و غبار از همین خاصیت استفاده میکنند.
2- 3)
نوشتههای تازه
آخرین دیدگاه ها