سرفصل های درس حاصلخیزی خاک پیشرفته

نام بسته درسی : حاصلخیزی خاک پیشرفته

————————————————————————

فهرست:

تثبیت بیوشیمیایی عناصر

ضرورت تعادل عناصر در خاک و گیاه

قابلیت جذب عناصر کم مصرف

نقش آهن در کنترل فیزیولوژی گیاه

عدم توانایی ریشه در مصرف آهن

آهن

بور

روی

منگنز

مولیبدن

مس

اسید های آلی و کمبود آهن

دلایل افزایش اسیدهای آلی در گیاهان

کارکردهای ممکن اسید های آلی

فاکتورهای موثر بر قابلیت دسترسی آهن 

فاکتورهای موثر بر قابلیت دسترسی روی 

فاکتور های موثر در قابلیت دسترسی مس

فاکتورهای موثر قابلیت دستیابی منگنز

فاکتورهای موثر در قابلیت دسترسی بور

فاکتورهای موثر بر فراهمی مولیبدن

 بخش هایی از بسته درسی حاصلخیزی خاک پیشرفته

 براساس تعریف فعلی تقریبا ً 17 عنصر مورد نیاز گیاه شناخته شده است .

8مورد به صورت عناصر کم مصرف

Mo,B,Cu,Cl,Co,Zn,Mn,Fe

Na,Ni,Va,Si: فقط برای رشد گیاه مفید اند اما ضروری نیستند چون طبق تعریف عنصر ضروری عنصری است که سیکل دوره گیاه توسط آن تکمیل شود . گیاه با وجود Na خوش عطر و خوش طعم خواهند شد .

کرم (Cr)،قلع (Sn)،ید( (I،فلوئور F)) برای حیوانات ضروری است ولی گیاه به آنها نیاز ندارند .

باتوجه به روشهای آزمایشگاهی به نظر می رسد که در اینده عناصر دیگری به لیست عناصر ضروری اضافه شود و در هر حال دلایل بسیار زیادی برای توجه به عناصر کم مصرف وجود دارد که مهمترین این دلایل این است که : روشهای بهبود و توسعه واریته های جدید گیاهی که باعث می شوند خاک سریعتر از عناصر کم مصرف تخلیه شوند .

مصرف کودهای با درجه خلوص بیشتر عاری از عناصر کم مصرف و همین باعث تخلیه سریعتر خاک از عناصر کم مصرف می شود .

دانش تغذیه گیاه کمک می کند که زودتر علائم کمبود را تشخیص دهیم .

تمام عنصر کم مصرف به مقدار کمی مورد نیاز گیاه اند و اگر غلظت آنها  در خاک زیاد شود عملاً باعث کاهش رشد گیاه می شوند و یا حیوانات با مصرف زیاد دچار مسمومیت می شوند . عناصر کم مصرف به طور کلی 1%وزن گیاه و 4% ماکرو بقیه را C,H,N تشکیل می دهد . اگر یکی از عناصر کم مصرف در گیاه کم باشد تعادل گیاه به هم می خورد .

علاوه بر این ها محدوده عناصر کم مصرف برای رشد کامل و برای ظهور علائم کمبود محدوده کوچکی است . مثلاً افزایش مولیبدن Mo قابل جذب در حد 70-35 gr/ha است که برای گیاه مفید اما اگر ندانسته به محدوده 4-3Kg/ha رشد بعضی از گیاهان به شدت کاهش یافته مضافاً اینکه موقعی که غلظت این عنصر در خاک زیاد شود در گیاه هم زیاد شده و باعث مسمومیت حیوانات می شود وبیماری خاک می شود .

بررسی منابع نشان داده که نقش عمومی عناصر کم مصرف در رشد گیاه بیشتر به دلیل تاثیر این عناصر در تنظیم فعالیت های آنزیمی در گیاه است . Fe,Cu,Mo به عنوان حامل الکترون می توانند عمل کنند در سیستم آنزیمی و در فعل و انفعالات مربوط به اکسیداسیون و احیا ئ در توسعه و باروری گیاه نقش دارد .

یا Znوmn فعالیت های آنزیم هایی را تنظیم می کند که متابولیسم عمومی گیاه را کنترل می کند .

یا moوmn تنظیم متابولیسم ازت چه در گیاه و چه در mo کنترل می کند mo جزئی از ساختمان نیتروژناز است . این آنزیم تثبیت ازت را به صورت همزیست و غیر همزیست بر عهده دارد.

Mo جزء ساختمان انزیم N.reductace که احیای نیترات را به عهده دارد .

Zn در ساختن پروتئین و بعضی از هورمون های رشد نقش عمده دارد .

تنفس و فتوسنتز و متابولیسم آهن در گیاه به عهده Cu است .

B:جذب آب توسط ریشه ، رشد ریشه و انتقال قند در گیاه را تنظیم می کند با وجود Bدر گیاه ترکیب الی به نام  برات قند در گیاه به وجود آمده که راحت تر در گیاه حرکت می کند و بخشهای مختلف گیاه منتقل می شود ولی سایر ترکیبات قند این طور نیست . برای همین وقتی گیاه با کمبود روبه رو می شود ترکیبات قند  در گیاه کم می شود .

Feآهن : در تشکیل کلروفیل در گیاه ، در تشکیل پروتئین در کلروپلاست نقش اساسی دارد و به همین دلیل کمبود آهن در گیاهان باعث می شود که کلروفیل زودتر تجزیه شود به همین دلیل استخراج کلروفیل در گیاهان با کمبود آهن زودتر صورت می گیرد .

Mn:فتوسنتز، متابولیسم ازت را کنترل می کند .

Cl^–:در کنترل متابولیسم گیاهان چندان روشن و شفاف نیست یه این علت که داده های در مورد کلر در تناقض است . حد کمبود مسمومیت Cl^– به طور واضح روشن نشده است . در هر حال مواردی دیده شده که Cl در تنظیم فتوسنتز و رشد ریشه تاثیر دارد .

Co : در تثبیت ازت اثر بسیار + دارد و لگومها اثر اساساًکبالت دوست اند . عکس العمل خوبی در حضور کبالت دارند . البته Co مورد نیاز برای تثبیت ازت خیلی بیشتر از Co مورد نیاز برای رشد عمومی گیاه است .

عناصر کم مصرف نقش پیچیده ای در کنترل متابولیسم گیاه دارند .

کمبود های مربوط به عناصر کم مصرف معمولاً از مواد مادری که خاک از آن سرچشمه می گیرد وابسته است

در شرایط زیرین عناصر کم مصرف رشد گیاه را محدود می کنند 1: خاکهای اسیدی با بافت سبک که شدیداً در معرض شستشو قرار دارند . 2:خاکهای آلی (خاک معدنی با 30%مواد آلی )

3:خاک با PH بسیار بالا ( بالاتر در 8.5)

4: خاکی که شدیداً در معرض بهره برداری قرار دارند و عرضه کودهای ماکرو به این خاکها بالا بوده خاک آلی به دو دلیل عمده دارای کمبود عناصر کم مصرف اند :1)مواد آلی این عناصر را تثبیت می کند ( تثبیت بیوشیمیایی که باعث تشکیل کمپلکسهای غیر قابل برگشت می شود . مواد آلی باعث می شود که 70% کمپلکسهای که تشکیل می شود غیر قابل برگشت است .

برای مشاوره اینجا بزنید