کد خبر: 2562

تاریخ بروزرسانی : 1401/09/17

سرفصل های درس حقوق قراردادهای نفت و گاز

منابع آزمون دکتری

درس حقوق قراردادهای نفت و گاز

نام بسته درسی : درس حقوق قراردادهای نفت و گاز

—————————————————————-

فهرست:

قراردادهای اولیه نفت خاورمیانه

تغییرات در اصول اولیه قراردادها

تعریف حقوق نیمه بین­المللی

انواع قراردادها

پیشینه تاریخی قراردادهای بیع متقابل

پیشینه تاریخی درایران

ویژگی های تجارت متقابل

معاملات تهاتری

قرارداد تهاتری واقعی ( ساده )

تهاتر بهادار

خرید متقابل

انواع معاملات خرید متقابل

مزیت های معاملات موازی

معادلات به هم پیوسته

معادلات افست

معاملات انتقالی

حساب های مخصوص

بیع

معاوضه

شرایط عقد معاوضه

جعاله

تفاوت قراردادهای بیع متقابل با جعاله

تفاوت قراردادهای بیع متقابل ومعاملات کالی به کالی

قراردادهای مشمول ماده 10 قانون مدنی

مشارکت در تولید

مهمترین تفاوت های قراردادهای بیع متقابل وقرارداد مشارکت درتولید

ویژگی های قراردادهای مشارکت درسرمایه گذاری

تفاوت های قرارداد بیع متقابل با قراردادهای امتیازی

انواع قراردادهای خدماتی

تفاوت بیع متقابل با قراردادهای خدماتی

قراردادهای ساخت ، بهره برداری وواگذاری (B.O.T)

انواع قرض

اهداف و جایگاه قراردادهای بیع متقابل در قوانین و مقررات

اهداف قراردادهای بیع متقابل

انواع سرمایه گذاری خارجی

روش های تامین منابع مالی خارجی

قراردادهای خرید متقابل

عوامل مؤثربرجذب سرمایه گذاری خارجی

تشویق سرمایه گذار خارجی برای اوردن سرمایه

اصل تولید صیانتی

اصل توسعه اقتصادی و اعتبار کشور

جایگاه قراردادهای بیع متقابل در قوانین و مقررات

تعهدات قراردادی و قانونی قراردادهای بیع متقابل و آثار ان

حقوق پیمانکار

تعهدات پیمانکار:

وظایف پیمانکاردرراستای تأسیس دفترنمایندگی درکشورکارفرما

حقوق و تعهدات کارفرما

کمیته مدیریت مشترک

ضمانت اجرا

طریقه حل و فصل اختلافات

سری بودن قرارداد

زبان قرارداد

آثاروتبعات قراردادهای بیع متقابل

اهم نظرات مخالفان قراردادهای بیع متقابل

تجزیه و تحلیل و ارزیابی قراردادهای بیع متقابل

دیدگاه مخالفان قراردادهای بیع متقابل

مهمترین دلایل موافقان قراردادهای بیع متقابل :

دیدگاه موافقان قراردادهای بیع متقابل

تنگناها ومحدودیت های قراردادهای بیع متقابل

مسائل مهم مطروحه در بیع متقابل

انواع سیستم­های حقوقی و حاکمیت آنها بر قراردادهای نفتی

مصونیت قضائی دول و احترام به حق حاکمیت آنها

اثرات حقوقی تعهدات مندرج در قراردادهای نیمه بین­المللی

حاکمیت سیستم حقوقی طرفین قراردادهای نیمه بین المللی بر روابط آنها

اصول حقوقی مشترک طرفین در قراردادهای نفتی

اصول کلی حقوقی مورد قبول کشورهای متمدن اجراء حقوق بین­المللی عمومی در قراردادهای نیمه بین المللی

حقوق اداری و قراردادهای نفتی

تعریف امتیاز و عوامل و احکام آن

شرایط عمومی قراردادهای نفتی

شرایط مالی قراردادهای نفتی

چگونگی محاسبه درآمد و هزینه در قراردادهای نفتی

مبانی حقوقی تقسیم منافع در قراردادهای نفتی منافع مخصوص در قراردادهای نفتی

شرائط غیرمالی قراردادهای نفتی

قواعد حقوق بین­المللی برای اجبار دول به انجام تکالیف قانونی

طرق رفع اختلاف در قراردادهای نفتی خاورمیانه

شرایط داوری قراردادهای نفتی خاورمیانه

اجرای آراء داوری بین­المللی

تصمیمات قضائی در روابط طرفین قراردادهای نفتی

تشکیل سازمان­های ملی و بین­المللی نفتی در خاورمیانه

سازمان های بین المللی نفت

مشارکت کشورهای صادرکننده نفت در عملیات نفتی

دوران اول دخالت دولت­ها در عملیات نفتی از 1901 تا 1957

قراردادهای پیمانکاری

قراردادهای مشارکت در عملیات نفتی بین دو دولت

منابع و مآخذ                                                                                                                                         

بخش هایی از بسته درسی حقوق قراردادهای نفت و گاز

قراردادهای اولیه نفت خاورمیانه

سیستم قدیمی قراردادهای نفتی خاورمیانه بر پایه اعطاء امتیاز و دریافت حق­الامتیاز ناچیز بر مبنای نتایج نفت بود که در سال 1901 شروع و تا سال 1949 ادامه داشت و در آن سال با تنظیم قرارداد امتیاز شرکت نفت غرب او اقیانوس آرام. Pacific western Oil Corporation با عربستان سعودی خاتمه یافت.

در آن نوع قراردادها که همه مشابه هم بودند و تفاوت بسیاری با قراردادهای اخیر داشتند شرایط و مقررات بسیار ساده و قراردادها از لحاظ تکنینک­های حقوقی و فنی و مالی بسیار فقیر بوده است.

طریق واگذاری آن گونه امتیازات یا بموحجب رئیس مملکت و در کشورهائی که بوسیله حکومت مطلقه اداره میشد، و یا بوسیله تصویب قانون «در کشورهائیکه دارای حکومت پارلمانی و قوه قانون­گذاری بوده­اند، بعمل میآمده است.

عنوان قراردادها همیشه امتیاز یا امتیاز نامه و در بعضی موارد هم قرارداد یا اجاره­نامه بوده است.

بعضی از صفات همگانی آن نوع قراردادها عبارت بود:

الف- از لحاظ واگذاری اراضی مورد امتیاز بسیار وسیع و اغلب شامل همه حوزه قلمرو حکومت امتیاز دهنده بود و اگر هم شامل همه قلمرو آن حکومت نبود لااقل شامل همه نواحی که احتمال کشف نفت در آنها وجود داشته میگردیده است مثلا:

1- امتیاز دارسی شامل همه کشور ایران باستثنای پنج ایالت آذربایجان و گیلان و مازندران و خراسان و استرآباد بود و مساحت آنرا چهارصد و هشتاد هزار میل مربع گفته­اند که در قرارداد 1932 بیکصد هزار میل مربع تقریبی محدود گردید.

2- امتیاز اعطائی عربستان سعودی در سال 1932 به شرکت نفت استاندارد کالیفرنیا شامل سیصد و هفتاد و یکهزار میل مربع بود که در سال 1939 با تنظیم قرارداد الحاقی به چهارصد و نود و شش هزار میل مربع ترقی یافت. شرکت نفت استاندارد کالیفرنیا بعد اغز دریافت امتیاز نصف حقوق خود را در سال 1936 بشرکت نفت تگزاس واگذار نمود و بعد هر دو شرکت مقداری از سهام خود را بشرکت­های دیگر آمریکائی واگذار کردند و بالنتیجه شرکت آرامکو Arabian American Oil Company تشکیل شد.

3- امتیازات اعطاء شده از طرف شیخ کویت و شیخ بحرین و شیخ قطر همه شامل همه اراضی زیر قلمرو و حکومت شیوخ مزبور بوده است.

از قراردادهای قبل از 1949 خاورمیانه تنها یک کشور بود که امتیازات اعطائی آن هر یک جدا جدا و شامل همه خاک قلمرو و آن شکور نبود و آنهم نه از جهت اینکه عالم بفساد مسئله بوده و از قبول آن امتناع کرده باشد بلکه بدلیل مشکلاتی بوده که دولت عراق با آنها مواجه گردیده بشرح زیر:

دولت عراق سه امتیاز در سال­های اولیه اعطاء کرده است که عبارتند از:

4- امتیاز اعطائی بشرکت نفت ترکیه که بعد تبدیل بشرکت عراق شد در سال 1925 و مشتمل بود بر تمام سرزمین زیر قلمرو عراق باستثنای بصره.

5- امتیاز اعطائی بشرکت نفت خانقین که جریان آن چنین بود:

در سال 1913 با وساطت و داوری نمایندگان دو قدرت سیاسی جهان آن روز یعنی روس و انگلیس یک کمیسیون بین­­المللی تشکیل گردید که مسئله اختلاف ایران و عثمانی را در مورد خط مرزی حل و فصل نمایند. کمیسیون مذکور متشکل بود از نمایندگان ایران و عثمانی و روس و انگلیس که دو تای اول بعنوان طرفین دعوی و دو تای آخر بعنوان میانجی و داور دخالت میکردند کمیسیون مزبور پس از یک سلسله رسیدگی قریب هفصد میل مربع ازخاک ایران در شمال و جنوب قصر شیرین را به عثمانی واگذار کرد و چون قبل از آن تاریخ یعنی در سال 1901 شاه ایران امتیاز استخراج نفت در آن نواحی را به دارسی داده بود و قبل از شروع کار کمیسیون بین­المللی مذکور دولت عثمانی در برابر شرکت نفت انگلیس و ایران و دولت انگلیس تعهد کرده بود که اگر قسمتی از خاک ایران به عثمانی واگذار شود قرارداد امتیاز نفت آن منطقه را که قبلا بدارسی اعطاء شده است محترم خواهد شمرد و بهمین دلیل وقتی اراضی واگذار و پس از چندی دولت عراق از زیر نفوذ عثمانی خارج و مستعمره انگلیس شد بر خود واجب دید که تعهد دولت عثمانی را در برابر شرکت نفت و دولت بریتانیا در اراضی واگذار شده که در آن تاریخ متعلق به عراق شده بود انجام دهد لذا در سال 1925 تعهد عثمانی بصورت امتیازنامه جدید از طرف عراق درآمد و و به شرکت نفت انگلیس و ایران واگذار شد و شرکت مزبور هم شرکت فرعی تشکیل و آنرا شرکت نفت خانقین نامید و امتیاز اعطائی را بآن واگذار کرد. در اینجا ذکر این نکته هم لازم است که شرکت نفت انگلیس و ایران قبل از تاریخ اعطاء امتیاز هم در اراضی مذکور مشغول عملیات بود و حتی در سال 1923 به کشف نفت بمقدار قابل توجه نائل آمده بود و امتیاز دولت عراق با علم به همه این خصوصیات بود.

6- در سال 1932 بار دیگر دولت عراق یک امتیاز سوم به شرکت بریطانی توسعه نفت اعطاء کرد که شامل دوازده میلیون هکتار اراضی غرب دجله را شامل بود و شرکت مزبور بعدا تغییر نام داد و تبدیل به شرکت نفت موصل گردید و با این ترتیب سه امتیاز به سه شرکت که همه از یک خانواده و یک نام و نشان بودند واگذار شد که هم اکنون آنها بنام گروه شرکت­های نفت عراق خوانده میشوند. لازم به توضیح است که در موقع اعطاء امتیاز به شرکت نفت ترکیه شهرستان موصل قسمتی از خاک ترکیه را تشکیل میداد که بعد در اثر دخالت جامعه ملل آن ولایت در سال 1925 به عراق واگذار شد.

ب- از لحاظ مدت قراردادهای امتیاز معمولا آن نوع قراردادها برای یک مدت طولانی اعطاء می­شده است مثلا.

1- مدت قرارداد دارسی شصت سال بود.

2- مدت قرارداد 1933 ایران و شرکت نفت و انگلیس و ایران هم 60 سال بود.

3- مدت قرارداد شرکت نفت عراق 75 سال بود.

4- مدت قرارداد آرامکو اول شصت سال بود که بعدا به 66 سال توسعه پیدا کرد.

5- مدت قرارداد کویت با شرکت نفت کویت اول 75 سال بود و بعد به 92 سال بالا رفت.

6- مدت قرارداد بحرین برای 55 سال بود که به 90 ال تغییر یافت.

7- مدت قرارداد قطر 75 سال است.

ج- از لحاظ پرداخت حقوق بدولت طرف قرارداد از اول کار رسم بر این شده بود که یک مبلغ ثابت برای هر تن نفت خام استخراج شده از طرف صاحب امتیاز به دولت پرداخت ش.د و این مبلغ یا چهار شیلینگ طلا و یا سه روپیه بوده است. در برابر آن حق­الامتیاز دولت­های صاحب نفت یک مقدار از حق حاکمیت خود را به موسسات خصوصی انتقال و یا اینکه از اجرای آن صرفنظر میکرده­اند مثلا حقوقی از قبیل تصرف و خرید اراضی اشخاص، ایجاد پست و تلگراف و تلفن و خطوط مواصلات و معافیت یا محدودیت مالیاتی و معافیت از حقوق گمرکی و امثال آن اعطاء میشده و در حقیقت کشور اعطاء کننده قسمتی از حقوق ممتاز و مخصوص خود را به صاحب امتیاز انتقال میداده است و یا خود را از استفاده از آن حقوق طبیعی محدود میکرده است یک استثناء از اصل پرداخت حق­الامتیاز شرط قرارداد دارسی بود که حق­­السهم دولت ایران را شانزده درصد از منافع تعیین کرده بود.

د- صفت عمومی دیگر قراردادهای اولیه این بود که صاحب نفت یک حق مطلق مانع دللغیر به صاحب امتیاز اعطاء میرکد که برای کشف و استراج و تصفیه و حمل و نقل و فروش مواد نفتی اقدام نماید و این شرط از قرارداد دارسی در سال 1901 شروع شده و در قرارداد 1925 عراق تکمیل گردیده و حتی هنوز با همان حال سابق باقی است چنانچه در قرارداد ماه مارس 1969 شیخ قطر با گروه شرکت­های چهارگانه ژاپنی و در قرارداد شیخ شارجه و شرکت شل در ژانویه 1969 عینا شرط قرارداد 1925 عراق گنجانیده شده است.

ه- از لحاظ جامعیت عملیات نفتی همه قراردادها شامل همه نوع عملیات از اکتشاف و استخراج و حمل و نقل و تصفیه و فروش و غیره بوده است و هیچ موردی دیده نمیشود که قسمتی از امور مزبور استثناء شده باشد.

و- همه قراردادها مشتمل بر بعضی از منافع مخصوص برای صاحب نفت بود، از قبیل تعهد فروش نفت مصرفی به کشور مربوط به کمتر از قیمت روز و یا پرداخت مبلغی بعنوان قرضه یا سهام در موقع انجام قرارداد و یا پرداخت مبلغی بابت هزینه تحصیل یا بهداشت و غیره.

ز- از لحاظ انتخاب سیستم حقوقی حاکم بر قراردادهای نفتی اصل مسلم آن بوده است که صاحبان امتیاز کوشش میکرده­اند که سیستم حقوقی امتیازدهنده حاکم بر روابط طرفین قرارداد نباشد.

از انچه گفته شد چنین مستفاد میشود که قراردادهای اولیه ضمن اینکه از لحاظ مفاد بسیار ساده بود و برای صاحبان امتیاز آسان بدست می­­آمد ولی از لحاظ کشورهای نفت­خیز گران تمام میشد و خلل به ارکان حاکمیت آنها وارد می­آورد بدون اینکه در برابر آن خلل­ها­ منافع جالب توجهی پرداخت شود و صاحبان امتیاز که مجهز به اسلحه قرارداد با آن شرایط انحصاری و استحکام بودند  به خود اجازه میدادند که در همه امور کشور طرف قرارداد به حق یا ناحق دخالت نمایند .

مشاوره برای آزمون دکتری

برای مشاوره اینجا بزنید

خدمات کنکور دکتری 
معرفی موسسات آموزشی آزمون دکتری
0 0 رای ها
امتیاز بدهید
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا با ما در میان بگذارید.x