سرفصل های درس زیست شناسی سلولی مولکولی

نام بسته درسی : درس زیست شناسی سلولی مولکولی

——————————————————

فهرست:

فصل اول : آنزیمها

آنزیم

جایگاه فعال آنزیم

فعالیت  و سرعت واکنش

کینتیک واکنش های آنزیمی

کوآنزیم                       

اثر غلظت سوبسترا

نام گذاری و طبقه بندی آنزیمها

تنظیم عمل آنزیمها

ایزو آنزیمها

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل دوم : غشاء سیتوپلاسمی

غشاء سلولی

ساختمان غشاء سلول و  مدل های مولکولی غشاء

ساختمان شیمیایی غشاء

میکروویلی

گلیکوکالیکس

گلیکولم

غشای پایه یا بازال لامینا

انواع اتصالات یا ارتباطات سلولی

انتقال مواد از غشا

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل سوم : سیتوزول- اسکلت سلولی

اسکلت سلولی

ارگاستوپلاسم

شبکه میکروترابکولار

میکروفیلامنت

میکروتوبول

مراکز سازمان دهی میکروتوبول

اعمال میکروتوبول های سیتوپلاسمی

تونوفیلامنت

سانتریول

مژه وتاژک

حرکت انقباض عضلانی

زیست شناسی سلولی عضله

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل چهارم : شبکه آندوپلاسمی

وارگاستوپلاسم

ساختمان شبکه آندوپلاسمی

انواع شبکه آندوپلاسمی

منشاءشبکه آندوپلاسمی

اعمال شبکه آندوپلاسمی

سیستم انتقال الکترونی شبکه آندوپلاسمی

سنتز پروتئین های صادراتی – فرضیه نشانه

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل پنجم :دستگاه گلژی

ساختمان دستگاه گلژی

ترکیب شیمیایی دستگاه گلژی

منشاء دستگاه گلژی

اعمال کمپلکس گلژی

واکنش گلیکوزیلاسیون پروتئین های ترشحی

مراحل ترشح مواد از لوزالمعده و دیگر غدد ترشحی

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل ششم : لیزوزوم

لیزوزوم ها

انواع لیزوزوم ها

ساختارغشاء لیزوزوم

خاستگاه لیزوزوم

انواع آنزیمهای لیزوزومی

نقش لیزوزومها

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل هفتم :میکروبادی ها

میکروبادیها

پراکسی زوم

آنزیمهای پراکسیزوم

نقش پر اکسی زوم

گلی اکسیزوم

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل هشتم :میتوکندری

میتوکندری

ساختمان میتوکندری

ساختمان شیمیایی میتوکندری

ژنوم میتوکندری

نقشها وفعالیت فیزیولوژیکی میتوکندری

منشاء وخا ستگاه میتوکندری

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل نهم : کلروپلاست

کلروپلاست

ساختمان درونی و فراساختار کلرو پلاست

ویژگیهای سیستم غشایی  درونی  کلرو پلاست

ترکیب شیمیایی غشاهای تیلاکوئیدی

ویژگی های فراساختاری غشاهای تیلاکوئیدی

واحدهای کلروفیل- پروتئین موجود در غشای تیلا کوئید

بیوژنز کلروپلاست و میتوکندری

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل دهم : ریبوزوم ها

ریبوزوم

ساختمان ریبوزوم

ترکیب شیمیایی ریبوزوم

منشاء ریبوزوم

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل یازدهم : هسته

هسته

ساختمان هسته

پوشش هسته

کمپلکس منفذ هسته ای

اسکلت هسته ای

ماتریکس هسته ای

هستک

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل دوازدهم : چرخه یاخته ای، تقسیم یاخته ای ،کروموزوم

چرخه سلولی

مراحل چرخه سلولی

کروماتین و کروموزوم

انواع کروموزوم ها از نظر محل سانترومر

تقسیم میتوز و مراحل آن

تقسیم میوز واهمیت آن

اختلالات کروموزومی

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل سیزدهم : اسیدهای نوکلئیک و همانند سازی DNA

اسیدهای نوکلئیک

انواع شکلهای DNA

ساختمانهای DNA

نیروهای شکل دهنده و پایدارکننده ساختمان  DNA

واسرشته شدن DNA تحت اثر حرارت

ساختمان کروماتین ونوکلئوزوم

انواع نوکلئازها

همانند سازی DNA

همانند سازی DNA در پروکاریوتها

مراحل همانندسازی DNA در پروکاریوتها

انواع آنزیم های DNA پلیمراز در یوکاریوتها

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل چهاردهم : رونویسی، پردازش و پیرایش

تفاوت DNAو RNA

انواع RNA

نسخه برداری در پروکاریوتها

مراحل نسخه برداری در پروکاریوتها

نسخه برداری در یوکاریوتها

پردازش

پردازشtRNA

پردازش  rRNA

پردازشhnRNA

پدیده اسپلای سینگ

اسپلیزوم

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل پانزدهم : سنتز پروتئین

سنتز پروتئین

سنتز پروتئین در پروکاریوتها

سنتز پروتئین در یوکاریوتها

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

فصل شانزدهم : تنظیم بیان ژن و تمایز سلولی

تنظیم بروز ژنها

تنظیم در پروکاریوتها

تنظیم در یوکاریوتها

تمایز یاخته ای

چگونگی تمایز یاخته ای

کنش های متقابل هسته ای – سیتوپلاسمی

ساختارهای تمایز سلولی

نکات مهم این فصل

تستهای پایانی این فصل

 بخش هایی از بسته درس زیست شناسی سلولی مولکولی

فصل اول : آنزیم ها

آنزیم

آنزیمها کاتالیزورهای حیاتی و معمولاً از جنس پروتئین هستند که با کاهش انرژی فعال سازی (اکتیواسیون) باعث تسهیل و تسریع انجام واکنشهای ممکن می شوند . به ماده یا موادی که آنزیم بر روی آن ( یا آنها ) اثر می گذارد ، سوبسترا (S) گفته می شود و به ماده (مواد) حاصل از واکنش ، محصول (محصولات) یا  Pگفته می شود . آنزیمها بر خلاف سایر کاتالیزورها مستقیماً با سوبسترا واکنش می دهند و کمپلکس ES را تولید می کنند. آنزیم برG  و K ( ثابت تعادل ) یک واکنش تأثیری نمی گذارد .

فعالیت بعضی از آنزیمها تنها به ساختمان پروتئینی آنها بستگی دارد، در حالی که برخی از آنها برای فعالیت به عوامل غیرپروتئینی ( کوفاکتور یا کوآنزیم ) احتیاج دارند. در این صورت به بخش پروتئینی آنزیم، آپوآنزیم و به مجموعه آپوآنزیم و کوآنزیم، هولوآنزیم گفته می شود. (معرفی منبع دکتری آنزیم شناسی کاربردی)

جایگاه فعال آنزیم

طبق درس زیست شناسی سلولی مولکولی ، قسمتی از ساختمان آنزیم که با سوبسترا در تماس قرار می گیرد، جایگاه فعال نامیده می شود، جایگاه فعال که خود در اثر کنار هم قرار گرفتن بخشهای مختلف زنجیره پلی پپتیدی سازنده آنزیم به وجود آمده است شامل دو بخش به نامهای جایگاه اتصال و جایگاه کاتالیز است. ریشه های اسیدهای آمینه سرین، هیستیدین، اسید آسپارتیک و سیستئین نقش مهمی در عملکرد جایگاه کاتالیز دارند. همچنین خواهیم دید که کوآنزیمها نیز با قرار گرفتن در جایگاه کاتالیز عمل خود را انجام می دهند.

برای دریافت بانک تست کنکور دکتری ادوار گذشته + تست های تالیفی
به همراه پاسخ / به شماره 09306406058 پیام دهید.

به طور کلی اگر آنزیمی دارای کوآنزیم باشد، عمل شناسایی سوبسترا عمدتاً به عهده بخش پروتئینی آنزیم ( آپوآنزیم ) است و نوع واکنش توسط کوآنزیم تعیین می شود. به عنوان مثال تمامی آنزیمهایی که کوآنزیم آنها  NAD است، در واکنشهای اکسیداسیون – احیا شرکت می کنند ولی برحسب ساختار آپوآنزیم مربوط، با سوبستراهای متفاوتی واکنش نشان می دهند. فیشر معتقد بود که شکل جایگاه فعال ثابت است و در واقع مدل قفل و کلید را در ارتباط با جایگاه فعال و سوبسترا عنوان کرد، در حالی که بر اساس نظر کوشلند در اثر اتصال سوبسترا به جایگاه فعال، شکل جایگاه فعال تا حدی با آن متناسب می شود. این مدل را مدل قالب القایی نامیده اند. به هر حال امروزه می دانیم که نظریه فیشر و کوشلند هر دو در مورد گروه هایی از آنزیمها صحیح هستند. ویژگی اثر آنزیم ( اختصاصی بودن) دارای جنبه های مختلفی است. به عنوان مثال یک آنزیم برای نوع خاصی از سوبسترا ویژه است، به طوری که تغییر کوچکی در سوبسترا ( مانند تبدیل ایزومر D به L ) مانع عمل آنزیم خواهد شد. نوع پیوندی که آنزیم بر روی آن اثر می کند نیز ویژه می باشد. به عنوان مثال آنزیمهای تریپسین و کیموتریپسین هر دو پیوند پپتیدی را قطع می کنند، اما هر یک پیوند اسید آمینه ویژه ای را قطع می نماید.

فعالیت و سرعت واکنش

به مقدار سوبسترای تبدیل شده به محصول در مدت یک دقیقه، سرعت واکنش گفته می شود و معمولاً بر حسب میلی مول در دقیقه یا میکرومول در دقیقه بیان می شود. بررسی سرعت یک واکنش آنزیمی را کینتیک آن واکنش آنزیمی می گویند.

  – فعالیت ویژه ( فعالیت مخصوص )

به مقدار فعالیت آنزیمی موجود در هر میلی گرم پروتئین در شرایط مطلوب حرارت و PH ، فعالیت ویژه آنزیم گفته می شود. فعالیت ویژه بیانگر درجه خلوص آنزیم ا ست.

   -واحد آنزیم

مقدار آنزیمی که بتواند در یک دقیقه ، در شرایط مطلوب، یک میکرومول سوبسترا را به محصول تبدیل کند، یک واحد آنزیم نامیده می شود.

 کینتیک واکنش های آنزیمی

عواملی مانند حرارت، PH ، غلظت سوبسترا، عوامل فعال کننده و مهار کننده بر روی سرعت واکنش آنزیمی اثر می گذارند.

– اثر حرارت

افزایش حرارت تا حدود 50 درجه باعث افزایش سرعت واکنش می شود، ولی در دماهای بالاتر از آن به دلیل دناتوره شدن آنزیم، فعالیت افت می نماید. دمایی که بیشترین فعالیت آنزیمی در آن دیده می شود، دمای اپتیمم نام دارد. باید یادآوری کرد که دمای اپتیمم آنزیمهای باکتریهایی که در آبهای بسیار گرم یا سرد زندگی می کنند، متناسب با شرایط زندگی آنهاست.

 – اثر PH

هر گونه تغییرات PH سبب تغییر فعالیت آنزیمی می گردد. منحنی تغییرات آنزیم برای PH  های مختلف دارای یک حداکثر بنام  اپتیمم می باشد که فعالیت آنزیم در این نقطه حداکثر است. PH فیزیولوژیک حدود 7 در نظر گرفته می شود. PH اپتیمم اغلب آنزیمهایی که در محیط داخلی ( درون سلول ) و مایع بین سلولی فعالیت می کنند، در حدود PH فیزیولوژیک است. به هر حال آنزیمهایی که در خارج از محیط داخلی ( دستگاه گوارش، بزاق، ادرار ) فعالیت می کنند، PH اپتیممی متناسب با PH آن محیط دارند. مثلاً پپسین دارای PH اپتیمم اسیدی می باشد.

 –  اثر عوامل غیر پروتئینی یا کوآنزیمها

گروهی از آنزیمها چون هیدرولازها برای فعالیت خود به ترکیب دیگری نیاز ندارند و عمل شناسایی و کاتالیز، هر دو توسط بخش پروتئینی صورت می گیرند ولی گروه دیگری برای فعالیت به موادی به نام کوآنزیم احتیاج دارند.

 نمونه سوالات فصل اول درس زیست شناسی سلولی مولکولی

1- آنزیم هایی که به صورت غیرفعال ساخته می شوند و بعداً فعال می شوند،چه نام دارند؟

الف) ایزوآنزیم           ب) کوآنزیم             ج)آپوآنزیم            د) پروآنزیم

2- آنزیم مورد نیاز برای تبدیل حالت کتونی به آلدوزی،جزءکدام یک از آنزیم های زیر است؟

الف) ایزومراز              ب) لیپاز             ج)ترانس فراز                  د) هیدرولاز

3- مهارکننده رقابتی کدام یک از موارد زیر را باعث می شود؟

الف) v_m را کاهش می دهد                         ب) k_m را افزایش می دهد

ج) v_m را افزایش می دهد                          د) k_m را کاهش می دهد

پاسخ تشریحی نمونه سوالات فصل اول

1- د) پروآنزیم،آنزیمی است که اول به صورت غیرفعال ساخته شده و بعد فعال می گردد.

2- الف) ایزومراز آنزیمی است که باعث می شود یک سوبستر به ایزومر اپتیک خود تبدیل شود.

3- ب) مهار کننده رقابتی، k_m را افزایش می دهد ولی روی v_m اثری ندارد.

برای مشاوره اینجا بزنید