سرفصل های درس سنگ رسوبی پیشرفته

نام بسته : سنگ رسوبی پیشرفته

——————————————————————

فهرست 

مقدمه

بخش اول-سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی

بخش دوم-سنگ‌های رسوبی آواری

بخش سوم-سنگ های رسوبی ولکانی کلاستیک

آزمون خودسنجی با پاسخ

منابع

بخش هایی از بسته درسی سنگ رسوبی پیشرفته

مقدمه

• سنگ‌شناسی رسوبی

بیش از 80 % درصد پوسته جامد زمین از سنگ ‌های رسوبی تشکیل شده است .بسیاری از کانسارهای معدنی دنیا در سنگ‌های رسوبی گسترش می ‌یابند و شناخت آن‌ها در زمین‌شناسی نفت حائز اهمیت است. سنگ‌های رسوبی را به طور کلی به 2 دسته کربنات‌ها و غیر کربنات‌ها تقسیم می کنند.

ابتدا برخی از تقسیم بندی‌های انجام شده در مورد سنگ‌های رسوبی ذکر می‌شود. سنگ‌های رسوبی بر اساس عملکرد فرآیندهای غالب (فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی) به چهار رده تقسیم می‌شوند :

1- رسوبات بیوژنیک، بیوشیمیایی و آلی که شامل سنگ‌های آهکی و دولومیتی، چرت‌ها، فسفات‌ها، ذغال و شیل نفتی است.

2- رسوبات سیلیسی آواری (تریجنوس، اپی کلاستیک) آنهایی هستند که از خرده (قطعات) سنگ‌های قبلی که توسط فرآیندهای فیزیکی حمل و رسوب شده‌اند، به وجود آمده‌اند و شامل کنگلومراها، برش‌ها، ماسه سنگ‌ها و گلسنگ‌ها می‌باشند.

 3- رسوبات شیمیایی شامل تبخیری‌ها و سنگ‌های آهن‌دار می‌باشد.

4- رسوبات آذرآواری که خود شامل سنگ‌های پیروکلاستیک، اپی کلاستیک، هیدروکلاستیک و اتوکلاستیک می‌باشد. فولک یک طبقه‌بندی بر اساس میزان مشارکت اجزای اصلی (آواری، آلوکمیکال و ارتوکمیکال) انجام داده است. در طبقه بندی  وی ارتوکمیکال‌ها درجازا بوده، هیچ حمل و نقلی را متحمل نشده‌اند. در صورتیکه آلوکمیکال‌ها (فسیل، پلت، اینتراکلست، اوولیت و …) نابرجا هستند.

T: سنگ‌های آواری یا تریجنوس از قبیل گلسنگ‌ها، ماسه سنگ‌ها و کنگلومراها.

IA : آلوکمیکال ناخالص یا آواری ناخالص از قبیل شیل‌های فسیل‌دار.

IO: ارتوکمیکال ناخالص یا شیمیایی ناخالص از قبیل سنگ آهک‌های ریز بلور رس‌دار.

A: آلوکمیکال از قبیل آهک‌ها یا دولومیت‌های فسیل‌دار.

O : سنگ‌های ارتوکمیکال از قبیل سنگ آهک‌ها یا دولومیت‌های ریز بلور، انیدریت و چرت

بخش اول-سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی

سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی به دو دسته به صورت زیر تقسیم می شوند:

1-سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی کربناته

2-سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی غیر کربناته

در ابتدا سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی کربناته شرح داده می شود و در ادامه به بررسی سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی غیر کربناته پرداخته خواهد شد

• سنگ های رسوبی شیمیایی و بیوشیمیایی کربناته

در تشکیل سنگ‌های رسوبی کربناته فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی تاثیر گذار هستند، هر چند ته نشست غیر آلی CaCo₃ از آب دریا نیز انجام می‌شود. غالب آهک‌ها در دریا تشکیل می‌شوند. سنگ‌های کربناته مثل تراورتن و آهک‌های کالیچی در خشکی تشکیل می‌شوند. سنگ‌های کربناته در مناطقی که آب دارای گرمای مناسب و فاقد ذرات ریز تخریبی است، تشکیل می‌شوند.

• شرایط تشکیل رسوبات کربناته

1) درجه حرارت : امروزه رسوبات کربناته در آب‌های گرم، عرض‌های جغرافیایی پایین (40-0) درجه تشکیل می‌شوند.

2) عمق : در آب‌های کم عمق و اکثراً تا عمق 200 متری می‌توانند تشکیل شوند (شلف یا فلات قاره) که به این قسمت کارخانه آهک‌سازی می‌گویند.

3) شوری : بایستی در حد نرمال باشد.

آزمون خودسنجی:

1-مچوریتی کدام یک از سنگ های زیر بیشتر است؟

1-چرت آرنایت

2-لیت آرنایت

3-ساب لیت آرنایت

4-ساب آرکوز

2-تبدیل بلورهای میکرایت به اسپارایت دروغین چه نام دارد؟

1-سیمانی شدن

2- نئومورفیسم

3-پلی مورفیسم

4- جانشینی

پاسخ های تشریحی :

1-گزینه 4

در بین گزینه ها ساب آرکوز از بلوغ و مچوریتی بالاتری برخوردار است.

2-گزینه 2

تبدیل بلورهای میکرایت به اسپارایت دروغین را نئومورفیسم گویند.

برای مشاوره اینجا بزنید