سرفصل های درس طراحی ادوات صیادی

نام بسته درسی : طراحی ادوات صیادی

—————————————————————–

فهرست:

مقدمه

طبقه بندی ابزار صید

مطالعه پیشینه یک واحد اجتماعی صیادی

سطح بندی مراکز صید و سکونتگاه صیادان

قشر بندی اجتماعی در جوامع صیادی

شاخص سواد در جوامع صیادی

خصوصیات اجتماعی جوامع شیلاتی

منشاء اجتماعی و جغرافیایی صیادان غیر مجاز

اصطلاحات صید

افراد حاضر در یک تعاونی صیادی

راه‌های حفظ و نگهداری ادوات صید

نکته ای اساسس در حفظ و نگهداری ادوات صید

الگوهای مدیریت شیلاتی در آمار صید

اثرات تخریبی دامهای مونو فیلامنتی ومولتی مونو فیلامنتی بر ذخایر آبزیان دریای خزر …

اداب صید و صیادی در جنوب

خلاصه‌ای از نحوه صید ماهی

نگاهي به وضعيت ذخاير آبزيان خليج فارس و درياي عمان

ماهيان بسترزي يا كفزي (Demersal fishes) :

تعيين زمان آزادسازي و ممنوعيت صيد

استاندارد كردن چشمه تورهاي گوشگير

استاندارد كردن چشمه تور ترال ماهي

انجام طرح ملي تعيين توده زنده كفزيان به روش مساحت جاروب شده

اعمال ممنوعيت هاي مكاني و زماني صيد در راستاي كاهش تلاش صيادي

ظرایب آویختگی افقی و عمودی شکل چشمه های تور(چشمه های4 گوش و چشمه های 6 گوش Square mesn and Hexagonal mesh):

اندازه گیری چشمه های تور

برآورد ضخامت نخ

تعیین نمره نخ های صیادی

فاکتورهای موثر در تولید نخ صیادی

فرمول های مورد استفاده در طراحی ابزار صید

تقسيم بندی طناب ها از نظر جنس

(CONSTRUCTION AND LAY ) ساختمان و روش های بافت طناب

انواع طناب از نظر تعداد رشته

نگه داری طناب های طبيعی(CARE OF NATURAL ROPES):

صدمات و نگه داری طناب های مصنوعی

حد پاره شدن و بريدن طناب های سيمی

حد کار ايمن

صدمات و نگه داری طناب های سيمی

رابطه بین بارهای وارده برتور و ضرایب آویختگی

تورهای صیادی

نحوه ی بازیافت تور غیر قابل استفاده

دستگاه Sonar در شناور

استفاده از دستگاه تولید یخ در شناور

نخ های ماهیگیری و تورهای صیادی

طراحی نخ

استحکام نخ ماهیگیری

رنگ نخ

استحکام نخ های صیادی

تعیین نمره نخ

استحکام کششی و استحکام  در حد پارگی

تنش

دستگاه‏ها و وسايل لازم براساس استاندارد ایران

رطوبت بازیافتی نخ های صیادی

انواع بویه ها در ادوات صیادی

انواع شناورها

روش‌های ساخت شناور

نیروهای ثقل موثر بر تورهای صیادی

نیروهای هیدرودینامیک و هیدرواستاتیک موثر بر تورهای صیادی

فلوم تانک

مدلسازي امواج ناشي از شناورها به روش المان مرز (BEM)

ویژگی های مقاومت هیدرودینامیک بافته تور بوسیله ازمایشات مدل در فلوم تانک

اصول کلی طراحی ابزار صید

طراحی تور ترال(محاسبه اندازه چشمه ها،پیراسنجی فنی ترال،سرعت ترال کشی،تهیه نقشه تور ترال،محاسبه بویه ها،وزنه ها و غلطک ها،محاسبه تخته های ترال،محاسبه طناب ها)

طراحی تور پرس ساین(ویژگی های گونه های هدف وصیدگاه ها،مشخصات شناور،محاسبه طول و ارتفاع تور پرس ساین، تعیین زمان،عمق و سرعت، غوطه وری طناب وزنه ها، محاسبه اندازه چشمه،قطر نخ تورپرس ساین،محاسبه بویه ها و وزنه های تور، مشخصات پرس ساین)

طراحی تور گوشگیر(تعیین ابعاد،ضرایب آویختگی اندازه چشمه،ضخامت نخ و رنگ در انواع تور گوشگیر،محاسبه بویه ها و وزنه های انواع تور گوشگیر)

طراحی و ساخت قفس

ازمون خودسنجی

منابع و ماخذ

 بخش هایی از بسته درسی طراحی ادوات صیادی

 مقدمه:

انسان کنونی از دیرباز جهت تامین غذا به صید آبزیان به خصوص ماهی توجه داشته است. آثار به دست آمده از اعصار دیرین نشان می دهد که انسان های نخصتین اولین بار از دست های خود برای صید ماهی استفاده کرده و پس از آن با تراشیدن استخوان حیوانات شکاری موفق به ساختن اولین قلاب های صید ماهی گردیده است. به تدریج طی قرون متمادی با رشد جمعیت و افزایش تقاضای ادوات صیادی توسعه ی بیشتر یافت. کشتی های صیادی و مکانیزم های ادوات صید به عنوان ابزار کار در صید صنعتی بوده که آن ها را به عنوان ابزار فنی صید ماهی در سیستم ماهی گیری با یکدیگر متحد و هماهنگ میکنند.در مناطق دریایی آزاد، کشتی های صنعتی مجهز آمریکایی، ژاپنی و یا روسی لنگر انداخته و گونه های با ارزش آب های نزدیک سواحل ما را مورد صید قرار می دهند. صیادان محلی به دلیل عدم تجهیز کامل وسایل صید از راندمان کمتری نسبت به آن ها برخوردارند.

رعایت ملاحظات زیست و اکولوژی دریا بر حساسیت حرفه صیادی می افزاید و همچنین با توجه به وابستگی ناچیز تکنولوژی صید به خارج باید آگاهی صیادان از اهمیت بالایی برخوردار باشد. پس به جاست در چارچوب ضوابط و مقررات، در افزایش بهره وری با استفاده از فن آوری پیشرفته تر تلاش گردد. الیاف گیاهی استحکام و دوام کمی دارند، اما با کشف الیاف مصنوعی صید جهانی توسعه بسیار زیادی پیدا کرده است. یکی از دلایل افایش تصاعدی صید، کشف الیاف مصنوعی بوده، به عنوان مثال صید ماهی تن از 10-15 تن به 98 تن در سال 1989 رسید. این رقم با وارد شدن الیاف مصنوعی به صنعت صید دست یافتنی شد.

مهم ترین ضعف الیاف مصنوعی، عدم مقاومت آن ها در مقابل گرما به خصوص نور خورشید می باشد ادوات صید که از الیاف مصنوعی هستند، اگر در برابر نور خورشید یا دیگر عوامل محافظت نشود پس از مدتی رنگ خود را از دست میدهند. بزرگترین مزیت الیاف مصنوعی برای استفاده در صیادی، ضد پوسیدگی آن، مقاومت در برابر کپک زدگی و باکتری ها است. این خصوصیت اصلی برای ماهیگیران دارای اهمیت زیادی است. از دیگر خصوصیات آن می توان به مقاومت در برابر آب و هوا و جرم مخصوص آن اشاره کرد. ادوات را باید بعد از هر بار تورریزی و بیرون آوردن ماهی از چشمه ها، خارج کردن اجرام و آشغال های درون تور تمیز و با آب بعد از اتمام عملیات صید شسته و تمیز شوند. بهترین راه این است که در قسمتی از کشتی یا لنج آب شیرین برای شست و شوی نهایی الیاف حمل شود.

املاح آب دریا برروی بافت و قلاب ها تاثیر منفی در جهت ایجاد پوسیدگی را سبب میشود. اگر ایاف مصنوعی را با آب نشوییم باعث واکنش های شیمیایی توسط مواد معدنی و املاح آلی میگردداز دست دادن رنگ تور باعث کاهش صید می شود، یعنی کاهش شفافیت تور و در نتیجه افزایش قابلیت دید توسط ماهی مش شود. رنگ تور باید به گونه ای باشد که ماهی نتواند آن را تشخیص دهد. مثلا در آّبهای شفاف دریایی و همچنین آبهای تیره مثل تالاب ها، تورهای خاکستری کمترین قابلیت دید را دارند.

در تورهای صیادی رنگ جهت صید ماهیان براساس رفتار ماهی انتخاب شده است. به طور مثال اگر تورهای صیادی برای صید ماهی هوور، گیدر یا شیرماهی رنگ خود را از دست بدهند از صید آنها کاسته میشود

• سه نکته اساسی در خصوص منابع آبزي دریایی:
• هما نگونه که در خشکی مناطق حاصلخیز و غیر حاصلخیز وجود دارد در دریا نیز چنین است.
• توسط انسان « سهم تجدید شوندگی؛ تجدید نسل » ذخایر آبزي دریا تجدید شونده است به شرطی که برداشت نشود.
• دریا نیز مانند جنگل و مرتع نیازمند حفاظت و بازسازي است؛ در صورتیکه زیستگاه ها به دلایلی(آلودگی، تخریب فیزیکی، صید بی رویه، صید غیر مجاز و …) تخریب شود راندمان تولید در طبیعت به شدت کاهش می یابد.

طبقه بندی ابزار صید

ادوات صیادی به عنوان ابزارهای کار صیادان مورد استفاده قرار می گیرد که این امور شامل صید ، حمل آبزی از دریا به شهر ، نگهداری آبزی در دوره پس از صید تا فروش آن و …… مورد استفاده قرار می گیرند این ادوات همانطوریکه ذکر گردید ، ابزار کار صیادان بوده و بدون استفاده از آنها ، امکان کار برای صیادان وجود ندارد .ابزار صید به دو دسته تقسیم می شوند:

• ابزار صید تعقیبی(Activ fishing gears):

نوعی از ابزار صید هستند که صیاد به وسیله آنها به دنبال صید می رود تا آن را صید کند.

• ابزار صید انتظاری(Passive fishing gears):

نوعی دیگر از ابزار صید است که صیاد آن را کارگذاشته و بعد به انتظار  می نشیند تا صید خود به دام بیفتد.

 در ضمن می توان بیان کرد که ابزار صید از لحلظ کارایی و اثرات تخریبی و…. با هم متفاوت بوده است و ما در اینجه به بیان تعدادی از این ابزار صید می پردازیم.

تله ها: 

تله ها بصورت خیلی گسترده برای نمونه گیری از ماهیان جوان وبزرگسال مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در مطالعات تک زنی ورهاسازی درمناطق گرمسیری ونیمه گر مسیری وبصورت محدود تر در منا طق معتدله استفاده می شود. تله ها دارای اشکال متفاوت مربعی تا گرد و زد شکل هستنددر هر حال اصول اولیه آنها شبیه به هم است بدین صورت که ماهی از یک یا چند ورودی قیفی شکل به راحتی وارد وبسختی خارج می شود.در بعضی از موارد برای جذب ماهی وباتوجه به رفتار آن طعمه در داخل آن قرار داده تا امکا ن صید افزایش یابد. انواع تله ها معمولا از الیاف، چوب، سیم و یا مواد سنتتیک درست شده اند. تمام تله ها در بدنه های جانبی و یا از بالا دارای ورودی به داخل تله می باشد. به نحوی که ابزی به راحتی از آن وارد تله می گردد ولی خروجی آن طوری ساخته شده که آبزی قادر به خارج شدن از آن نیست. که مشهورترین آنها گرگور است. مزایا ومعایب تله ها عبارتند از:

مزایا

• بزرگ وارزان هستند
• دربستر های مختلف قابل استفاده هستند
• احتیاج به مراقبت ومواظبت ندارند
• بعلت صید زنده امکان رهاسازی مجدد نمونه به آب وجود دارد

معایب

• به دلیل حجم زیاد هزینه حمل آن زیاد است
• در مو قع تخلیه ممکن است تعدادی ماهی در تله باقی بمانند
• صید ماهیان ممنو عه را افزایش می دهد
• همنوع خواری در تله ها زیاد است
• در صورت استفاده وسیع با عث تخریب محیط می شوند Watson)

گرگور:

یک وسیله صیادی مانند قفس که به سایزهای مختلف ساخته می شود و از نظر کارایی درحد متوسط است(صید انتظاری) از نظر صید گزینشی خیلی خوب است و از نظر گرفتن صید ضمنی(غیر مفید) خوب است و از نظر زیست محیطی هم خیلی خوب است در هرمزگان از حدود آب کلاهی به سمت خوزستان دیده شده در مناطق مرجانی می توانند گرگور را روی مرجان ها قرار دهند و آنها را خراب کنند می کند به طور متوسط یک گرگور در طول سال 3500 تا500 تن ماهی را صید می کند.

 قلابها:

قلابها از زمان عصر سنگ و حتی شاید قبل از آن به همراه یک نخ برای صید ماهی استفاده شده است .امروزه از قلابها در آبهای کم عمق به منظور مطالعات با هدف تعیین سن، جنسیت، تغذیه، رفتار شناسی ، مسیر مهاجرت و…..با هدف تک زنی ورهاسازی در دوره های خاص استفاده می شوند.همچنین در صید تفریحی ،ورزشی وتجاری کاربرد وسیعی دارد در برآورد واندازه گیری( cpue صید به ازای تلا ش صید) نیز روش قلاب جزء روش های اولیه محسوب می شود. قلاب های صیادی که می توانند به وسیله ی یک فرد مورد استفاده قرار گیرند که قلاب دستی یا hand ling می گویند یا توسط رشته هایی که به طناب بسته می شود بر صید آبزیان پلاژیک در سطح و برای صید ماهیان بسترزی در عمق ساخته می شود که رشته قلاب یا long liningمی گویند که طولش تا چند کیلومترهم ممکن است برسد.که برای شناورهای کوچک تا چند متر است که هم برای ماهیان سطح و هم ماهیان عمق به کار می رود روش Trolling است که صید ماهیان سطحی درشت است که یک شناور چندین رشته قلاب به تعداد زیاد و فواصل می اندازد و ابزار وارد جمعیت ماهی ها می شود و طعمه هایی دارد که به وسیله ی آنها ماهی ها را گرفته است.

این روش از نظر کارایی صیادی در حد متوسط ماهی ها خوب است از نظر صید گزینشی کردن خیلی خوب است و تخریب زیست محیطی ندارند و کیفیت صیدش هم بالاست. روش دوم و سوم فقط در جنوب و روش اول هم درشمال و هم درجنوب و هم آبهای داخلی و هم به صورت حرفه ای و غیر حرفه ای انجام می شود.

برای مشاوره اینجا بزنید