تاریخ بروزرسانی : 1398/01/17
نام بسته درسی : فیزیولوژی جانوران ابزی
——————————————————-
فهرست:
فصل اول: تأثيرات pH آب بر انتقال گازها و يون ها از آبشش ماهي ها
نوسانات سطح كلسيم و اجزاي مرفولوژيكي تنظيم اسيد- باز
تغییرات مرفولوژیکی آبشش های ماهی ها در محیط های اسیدی
کمبود اکسیژن(Hypoxia )
افزایش اکسیژن( Hyperoxia )
تأثیر مقدارکلسیم بر مورفولوژی آبشش ها در قزل آلای رنگین کمان
دفع پروتون ( Proton excretion )
دفع آمونیوم (Ammonia excretion )
انجام عمل شنا (Swimming performance )
فصل دوم: روش هاي تنظيم اسمزي در ماهي ها
ماهي هاي استخواني يوري هالين
بافت پوششي (اپي تليوم) آبشش
سلول هاي پوششي كناري
سلول هاي موكوسي و دانه دار
سلول هاي عصبي پوششي
جوانه هاي چشايي(Taste bud )
سلول هاي ستوني(Pillar cell )
سلول هاي كلرايد(Chloride cell )
نحوه ترشح سديم
شكل ظاهري آبشش
مرفولوژي عمومي سلول هاي كلرايد
فصل سوم: مقدمه اي بر غدد درون ريز(Endocrine Gland )
تقسيم بندي هورمون ها از نظر محدوده اثر
ذخيره سازي هورمون هاي پروتئيني، آميني و استروييدي
انتقال هورمون ها در خون
سازوكار اثر و عمل هورمون
هورمون هاي غيراستروييدي
هورمون هاي استروييدي
هورمون تيروكسين
هورمون پاراتيروييد و كلسي تونين
سازوكار عمل هورمون هاي استروييدي، تيروييدي و پروتئيني
سيستم آدنيلات سيكلاز حلقوي(cAMP )
سيستم كلسيم – كالمودولين
فصل چهارم : انواع غدد درون ريز در ماهي
انواع غدد درون ريز در ماهي
انواع غدد درون ريز در ماهي
هورمون هاي MSH و ACTH
هورمون گنادوتروپين(Gth )
عوامل موثر بر GtH-I و GtH-II
نوروهيپوفيز((Neurohypophysis
غده تيروئيد
اعمال هورمون هاي تيروئيدي
غده پانكراس
غده پينه آل(اپي فيز)
غدد جنسي Secsual Glands
هورمون هاي قلبي يا پپتيد هاي ناتري يوريك (Natriurtic Peptides)
غده فوق كليوي در انسان و مقايسه آن با غده اينتررنال در ماهي ها
ساخت و ترشح هورمون هاي قشر فوق كليه
تنظيم ترشح آلدوسترون
اثرات كورتيزول برسوخت و ساز كربوهيدرات ها
تنظيم ترشح كورتيزول با ACTH هيپوفيز قدامي
تأثيرات كورتيزول بر سوخت و ساز چربي ها و پروتئين ها
اثر مهاري كورتيزول بر هيپوتالاموس و هيپوفيز قدامي براي كاهش ترشح ACTH
ترشح هورمون محرك ملانوسيت، ليپوتروپين و اندروفين به همراه ACTH
اهم وظايف كورتيزول
سلول هاي كرومافيني (كاته كول آمين ها)
اعمال كاته كول آمين ها
كنترل ترشح كاته كول آمين ها
پاسخ هاي آدرنرژيك (Adrenergic Responses )
غده پاراتيروئيد
بافت شناسي بخش هاي مختلف غده پاراتيروئيد
اثر هورمون پاراتيروييد بر غلظت كلسيم و فسفات در مايع خارج سلولي
جذب كلسيم و فسفات از استخوان بر اثر هورمون پاراتيروئيد
نقش آدنوزين مونوفسفات حلقوي به عنوان ميانجي اثر تحريكي پاراتيروييد
كنترل ترشح پاراتيروئيد از طريق غلظت يون كلسيم
كلسي تونين(Calcitonin )
غده اولتيموبرانشيال (Ultimobranchial Gland)
عملكرد غده اولتيموبرانشيال
جسمك استانيوس (Corpusches of stannous)
فصل پنجم
دستگاه توليد مثل (Reproductive System )
تمايز جنسيت (Sex Differentiation )
فصل ششم
سيستم ترشحي – عصبي
ويژگي هاي الكتروفيزيولوژيكي سلول هاي دالگرن
سازوكارهاي مغز و توليدمثل در تنظيم اعمال هورمون ها
فصل هفتم
حس بويايي
تشريح اندام هاي بويايي
فصل هشتم
تشريح گيرنده هاي چشايي
فصل نهم
چشم
فصل دهم
دستگاه شنوايي- خط جانبي
شنوايي
ساختمان گوش داخلي
خط جانبي
گيرنده هاي الكتريكي
فصل يازدهم
توليد جريان الكتريكي
توصيف (تشريح) اندام هاي برقي
سپرماهي برقي (Torpedo )
مارماهي الكتريكي يا برقي (Electrophorus electricus)
گربه ماهي برقي ((Malapterurus electricus
منشأ اندام هاي برقي
اعمال اندام برقي
فصل دوازدهم
توليد صدا در ماهيان
صداي گوش خراش Stridulation
توليد صدا توسط كيسه هوا
حركت ماهي در آب
تشديد صدا
آزمون خودسنجی با پاسخ
بخش هایی از بسته درسی فیزیولوژی جانوران ابزی
فصل اول
تأثيرات pH آب بر انتقال گازها و يون ها از آبشش ماهي ها
مقدمه
عوامل فيزيكوشيميايي محيط بر بيولوژي و اكولوژي آبزيان تأثيرات زيادي مي گذارد. تركيب و تغييرات فون آبزيان به شوري، دما، pH، مقدارمواد آلي بستر بستگي دارد(الهه خدابخش،1385 ). تغييرات pHآب شيرين در ماهي هاي در حال استراحت هيچ گونه اثرمستقيمي بر جذب اكسيزن يا دفع گازكربونيك ندارد، اما كاهش pH آب از دفع پروتون و ورود كلرايد سديم جلوگيري مي كند. زماني كه ماهي در معرض آب هاي اسيدي قرارميگيرد ،كاهشي در سطح Nacl خون ايجاد مي شود و سرانجام اسيدوز خون افزايش مي يابد.
در آبهاي اسيدي پايين بودن سطح كلسيم باعث ميشود جذبNacl و دفع پروتون مختل شده و كاهش شديدي در Nacl خون بوجود آيد اما بالابودن سطح كلسيم اثرمعكوس داشته و كاهش جزئي در Nacl خون ايجاد ميكند.
در آب اسيدي مقداردي اكسيدكربن بالا بوده كه اين دي اكسيدكربن از طريق آبشش ها جذب شده وافزايش ناگهاني در تهويه آبششي رامنجرمي شود، خروج دي اكسيدكربن باعث اسيدوز آب ميشود در نتيجه اكسيژن كاهش يافته ولي سطح كاته كولامين ها افزايش مي يابد . اثر روت بر هموگلوبين ، پمپ اكسيژن عليه شيب بالاي اكسيژن است كه اين وضعيت خود به دليل كاهش جذب و عدم تمايل به تشريك مساعي اكسيژن بر اثر القاء يك محيط اسيدي به وجود مي آيد.
نوسانات سطح كلسيم و اجزاي مرفولوژيكي تنظيم اسيد-باز
آبشش ماهي مهمترين عضو در تنظيم اسيد-ياز ميباشد. عمده ترين سازوكاري كه جهت تنظيم واصلاح وضعيت اسيد- باز استفاده ميشود، افزايش دي اكسيدكربن (Hypercapnia ) و افزايش اكسيژن((Hyperoxia مي باشد كه در اين حالت جذب كلر كمي كاهش و جذب سديم كمي افزايش مي يابد.
در بدن ماهي پاسخ تنظيمي پروتئين ها، فعاليت كاتاليزوري آنزيم ها و عمده واكنش هاي متابوليكي نياز به ثبات pH داخلي دارد. سازوكار تنظيم اسيد- باز درماهيان به صورتي انجام ميگيرد كه چربي ها، پروتئين ها و قندها به توليد آب ،آمونياك و دي اكسيد كربن به عنوان فراورده نهايي شده وبخش كوچكي از دي اكسيد كربن موجود در پلاسما آب دهي شده و در نهايت يون هيدروژن و يون بي كربنات توليد ميكند. بخشي از دي اكسيدكربن به هموگلوبين متصل شده و توليد كاربا مينوهموگلوبين ميكند. براي جلوگيري از تغيير خاصيت بافري خون، بايد يون هيدروژن خنثي شود در نتيجه هموگلوبين به يون هيدروژن متصل شده و چون هموگلوبين نوعي پروتئين است و پروتئين ها نيز خاصيت بافري دارند اين امر باعث خنثي شدن يون هيدروژن ميشود. يون بي كربنات باقي مانده وارد پلاسما شده و تعادل خود را در طرفين پلاسما برقرار كرده در نتيجه يون كلر نيز وارد گلبول قرمز شده و تعادل الكتريكي را برقرار ميكند.
ماهيان در آبهاي بسيار اسيدي ( مانند جويبارهايي كه از زهكشي بسياري از معادن يا درياچه هاي آلوده به باران اسيدي عبور ميكنند) ، به زحمت بقاي خود را حفظ ميكنند. در قزل آلاي رنگين كمان پس از دو روز مواجهه با آب اسيدي،افزايش قابل توجهي در يون هيدروژن و كاهش دي اكسيد كربن ديده ميشود. در چنين شرايطي افزايش غلظت يون هموگلوبين ،اتلاف مربوط به شيفت روت را در ظرفيت اكسيژن گيري خون متعادل ميكند. مشكل عمده ديگري كه در محيط هاي باpH پايين (اسيدي) وجود دارد،اتلاف فزاينده يون سديم از بدن است.
مطالعات ليواستاد و مونيز مرگ و مير قزل آلاي قهوه اي را كه در رودخانه تودال در جنوب نروژ، در معرض pH پايين قرارداشتند، ناشي از كاهش شديد نمك(Nacl ) پلاسما مي دانند. همان گونه كه پيش تر نيز اشاره شد، آبشش ها به واسطه ارتباط با محيط ، اصلي ترين محل تنظيم اسيد- باز و تبادل يون ها و گازها به شمار مي روند. براي انجام اين نقش با صرف انرژي و با مهارت ، تغييرات پي در پي نقل و انتقال سديم و كلر توسط بافت پوششي آبشش ها انجام ميگيرد. بنابراين شرايط محيطي هيپركاپني يا هيپراكسيا، موجب فعاليت دستگاه هاي تنظيم pH ميشوند. سازوكار غالب براي اصلاح اسيدوز داخلي نيز به طورهمزمان موجب كاهش جذب كلر و به مقدار كمتر سبب افزايش جذب سديم ميشود.
آزمون خودسنجی:
الف) هورمون هاي استروييدي
ب) هورمون هاي آميني
ج) هورمون تيروكسين
د) هورمون غيراستروييدي
پاسخ:
گزينه (الف). ساختمان شيميايي هورمون هاي استروئيدي مبتني بر هسته استروئيدي مشابه كلسترول است و اغلب از خود كلسترول مشتق شده اند و شامل استروژن، پروژسترون، كورتيزول، آلدسترون و تستوسترون هستند.
نوشتههای تازه
آخرین دیدگاه ها