کد خبر: 2248

تاریخ بروزرسانی : 1401/12/05

سرفصل های درس فیزیولوژی ورزشی و بیوشیمی وتغذیه ورزشی

منابع آزمون دکتری

درس فیزیولوژی ورزشی و بیوشیمی وتغذیه ورزشی

نام بسته درسی: درس فیزیولوژی ورزشی و بیوشیمی وتغذیه ورزشی

——————————————-

فهرست:

فصل اول

فعالیت ورزشی                                                                                                                         

آمادگی بدنی                                                                                                                                             

فیزیولوژی ورزشی                                                                                                                                       

وضعیت کنونی فیزیولوژی ورزشی به­عنوان یک رشته و حرفه                                                                                   

پیش نیازهای مطالعه فیزیولوژی ورزشی                                                                                                             

پژوهش در فیزیولوژی ورزشی                                                                                                                        

انواع پژوهش                                                                                                                                              

فعالیت ورزشی- چالش کنترل هومئوستازی                                                                                                       

هومئوستاز                                                                                                                                               

حالت پایدار                                                                                                                                               

دستگاه‌های کنترلی بدن                                                                                                                               

بازخورد منفی                                                                                                                                            

نکات کلیدی                                                                                                                                           

فصل دوم –  کارسنجی و کالری سنجی                                                                                                         

کارسنجی                                                                                                                                               

عضلات                                                                                                                                                  

ساختمان عضله                                                                                                                                       

نکات کلیدی                                                                                                                                            

فصل سوم   اعصاب و سازگاری عصبی عضلانی                                                                                                

اساس ساخت و عمل عصب                                                                                                                          

دستگاه عصبی مرکزی                                                                                                                                

انواع گیرنده ها، انواع سیناس ها                                                                                                                    

انواع گیرنده ها                                                                                                                                         

کنترل عصبی حرکات                                                                                                                                

اندازه گیری انرژی، کار و توان                                                                                                                       

سازگاری عصبی عضلانی                                                                                                                             

انواع تمرین                                                                                                                                             

عملکرد عصبی عضلانی و سازگاری با فعالیت ورزشی                                                                                         

تحریک حرکت                                                                                                                                        

انقباض عضله اسکلتی                                                                                                                                 

ظرفیت­های آنزیمی و بیوشیمیایی تار عضلانی                                                                                                   

سازگاریهای عصبی عضلانی ناشی از فعالیت ورزشی                                                                                            

سهم سوخت و ساز انواع تار عضلانی به هنگام فعالیت ورزشی                                                                                 

فعالیت ورزشی یکنواخت و فعالیت ورزشی شدید                                                                                               

فعالیت دستگاه عصبی مرکزی، عملکرد عصبی عضلانی و قدرت عضلانی                                                                    

تراکم مویرگی                                                                                                                                          

آتروفی ناشی از عدم استفاده                                                                                                                         

نکات کلیدی                                                                                                                                    

 فصل چهارم – هورمون ها و دستگاه قلبی، عروقی و تنفسی                                                                                  

هورمون ها                                                                                                                                              

طبقه بندی هورمون ها                                                                                                                               

غده تیروئید                                                                                                                                             

غده پاراتیروئید                                                                                                                                        

غده فوق کلیوی                                                                                                                                        

کلیه                                                                                                                                                     

لوزوالمعده یا پانکراس                                                                                                                                

پاسخ های هورمونی نسبت به فعالیت                                                                                                              

دستگاه قلبی، عروقی و تنفسی                                                                                                                     

نکات کلیدی                                                                                                                                           

فصل پنجم – سازگاری‌های ریوی با فعالیت ورزشی                                                                                            

ساختار اصلی ریه‌ها و گردش خون ریوی                                                                                                         

حجم‌ها و ظرفیت‌های ریه                                                                                                                           

انتشار گازها                                                                                                                                             

تنفس داخلی                                                                                                                                          

سازگاری‌های کوتاه‌مدت عملکرد ریوی هنگام فعالیت ورزشی                                                                                  

آستانه تهویه‌ای                                                                                                                                        

نکات کلیدی                                                                                                                                            

فصل ششم – سازگاری‌های عصبی غده‌ای با فعالیت ورزشی                                                                                

دستگاه عصبی غده‌ای                                                                                                                                

غدد بدن                                                                                                                                                 

آیا همه هورمون‌ها از غدد ترشح می‌شوند؟                                                                                                       

طبقه‌بندی هورمون‌ها                                                                                                                                 

هورمون‌های آمینی و پپتیدی                                                                                                                       

سازوکارهای پاسخ سلولی                                                                                                                             

هورمون‌های استروئیدی                                                                                                                              

سازگاری‌های کوتاه‌مدت دستگاه عصبی غده‌ای با فعالیت ورزشی                                                                            

متابولیسم انرژی                                                                                                                                        

فعالیت ورزشی فزاینده و شدید                                                                                                                     

فعالیت ورزشی درازمدت                                                                                                                              

تعادل مایعات                                                                                                                                          

فعالیت ورزشی درازمدت و دهیدراسیون                                                                                                          

همودینامیک عروقی                                                                                                                                

سنتز پروتئین و هورمون‌های تولید مثل                                                                                                        

هنگام فعالیت ورزشی                                                                                                                              

هنگام بازیافت                                                                                                                                        

مخدرهای اندوژنی                                                                                                                                  

متابولیسم انرژی و فراخوان سوخت                                                                                                               

سازگاری‌های درازمدت دستگاه عصبی غده‌ای با فعالیت ورزشی                                                                            

هورمون‌های تولید مثل                                                                                                                             

آمنوره ورزشی                                                                                                                                       

عملکرد بیضه‌ها                                                                                                                                      

مروری بر پاسخ‌های غدد درون‌ریز به فعالیت ورزشی                                                                                          

نکات کلیدی                                                                                                                                         

فصل هفتم – کنترل عصبی حرکت                                                                                                            

پیام‌های عصبی در دو مسیر منتقل می‌شوند                                                                                                    

  پتانسیل استراحت                                                                                                                              

  پتانسیل  عمل                                                                                                                                    

  انتشار پتانسیل عمل                                                                                                                            

  انتقال تکانه ی عصبی از یک نرون به نرون بعدی                                                                                          

 به وجود آمدن یک تکانه                                                                                                                   

پیوند عصبی عضلانی                                                                                                                                

فصل هشتم – تمرین‌های ویژه رشته ورزشی و عملکرد ورزشی                                                                           

تعریف آمادگی و تمرین                                                                                                                             

اصول مهم تمرین و واژه‌شناسی تمرین                                                                                                           

برنامه‌ریزی محرک اضافه‌بار                                                                                                                       

کاهش حجم تمرین پیش از مسابقات                                                                                                            

نکات کلیدی                                                                                                                                         

فصل نهم – تغذیه و فعالیت ورزشی                                                                                                             

تغذیه                                                                                                                                                  

تأمین نیازمندی‌های تغذیه‌ای بدن                                                                                                                

فعالیت ورزشی زیربیشینه درازمدت                                                                                                              

نکات کلیدی                                                                                                                                         

فصل دهم – سازگاری با ورزش و تنظیم بدن در گرما، سرما، ارتفاع، عمق دریا                                                          

اثرات ورزش روی دستگاه های مختلف بدن                                                                                                    

قبل ازتمرین، بعد از تمرین                                                                                                                        

اثر ورزش روی سلامتی، بیماری و امادگی جسمانی                                                                                            

اثر عوامل محیطی بر عملکرد ورزشی                                                                                                            

ورزش و تعادل اسیدی و بازی                                                                                                                     

اسید، باز، تامپون                                                                                                                                    

اثرات ورزش بر تعادل اسیدی و بازی                                                                                                             

نکات کلیدی                                                                                                                                         

بخشی از بسته درسی فیزیولوژی ورزشی :

زمانی که عضلات اسکلتی را برای تولید حرکت یا حفظ یک وضعیت بدنی معین منقبض می­کنیم، در این حالت معمولاً گفته می­شود که فعال هستیم. این وضعیت عکس حالت غیر فعال است، که در آن عضلات اسکلتی را به طور ارادی منقبض نمی­کنیم. فرهنگ لغت و بستر سه تعریف مهم برای فعالیت ورزشی دارد:1)«….استفاده منظم یا مکرر از یک قابلیت ذهنی یا بدنی»، 2) «تلاش بدنی به منظور گسترش و حفظ آمادگی بدنی»، 3)«…آنچه اجرا یا تمرین می­شود تا توان یا مهارتی ویژه گسترش یابد، بهتر شود، یا به نمایش درآید». بنابراین، واژه فعالیت ورزشی را می­توان برای نشان دادن فعالیتی به کار گرفت که برای گسترش، حفظ، یا بیان نوعی ویژه از آمادگی بدنی انجام می­شود.

این مفاهیم هدفمند و سازمان یافته‌ی فعالیت ورزشی است که آن را از فعالیت عادی مجزا می­کند. زمانی که قدم زنان خیابانی را طی می­کنیم تا نامه­ای را پست کنیم، ما فعال هستیم، اما از آنجایی که این عمل را صرفاً برای انجام کاری غیر از آمادگی بدنی انجام می­دهیم، با تعریف فعالیت ورزشی مطابقت ندارد. همچنین، زمانی که کارگران اجسام را بلند می­کنند یا یا ناچار به انجام انقباض‌های مکرر عضلانی­اند(برای مثال، کارگران حمل اسباب و اثاثیه، کشاورزان، کارگران ساختمانی، باغبان)، آنان نیز فعالند، ولی در حال انجام دادن فعالیت­های ورزشی نیستند. این نارسایی معنای واژه فعالیت ورزشی باعث شده است تا واژه فعالیت بدنی استفاده گسترده­تری یابد. فعالیت بدنی به فعالیتی گفته می­شود که بدن برای هدف‌های دیگری بجز گسترش آمادگی بدنی انجام می­دهد. عجیب آنکه، پژوهش‌ها نشان داده­اند که آمادگی بدنی بر اثر فعالیت بدنی منظم گسترش می­یابد، درست شبیه آنچه از انجام فعالیت­های ورزشی حاصل می­آید. بنابراین، افرادی که از نظر بدنی در شغل و روش زندگی خود فعالند، می­توانند آمادگی بدنی نیز داشته باشند، بی آنکه لازم باشد آنچه ما را به عنوان فعالیت ورزشی می­شناسیم، انجام دهند. با وجود این، همانگونه که در بسیاری از فصل­های این مجموعه نیز بیان خواهد شد، در جوامع صنعتی و پیشرفته امروزی، افراد به شیوه زندگی خاصی گرایش پیدا کرده­اند آمادگی بدنی، ضروری است که فعالیت­های ورزشی بیشتر شود.

آمادگی بدنی

آمادگی بدنی درست مثل فعالیت ورزشی، واژه­ای مبهم است و به تعریف و توضیح نیاز دارد. آمادگی به معنی توانایی تحمل یک فشار معین است. در نتیجه، مفهوم آمادگی باید در مورد فشارهای ویژه به کار رود. بنابراین، آمادگی بدنی به معنی آمادگی برای انجام فعالیت بدنی است.

بنابراین، افراد می­توانند واژه آمادگی بدنی را در ارتباط با قدرت عضلانی، توان عضلانی، استقامت عضلانی، استقامت عضلانی تنفسی، نعطاف پذیری، ترکیب بدنی و چابکی به کار برند. همانطور که در فصل­های مربوط به متابولیسم، تمرین و تغذیه نیز بحث خواهد شد، این اجزای آمادگی بدنی به ما کمک می­کند تا مواردی از قبیل چگونگی تامین انرژی مورد نیاز انقباض عضلانی از سوی بدن، و چگونگی سازماندهی فعالیت ورزشی برای گسترش اجزای خاص آمادگی بدنی را بهتر درک کنیم.

تمرین ورزشی

برای گسترش اجزای خاصی از آمادگی بدنی می­توان فعالیت­های ورزشی را به روشی منظم و سازمان یافته اجرا کرد. استفاده مکرر از فعالیت ورزشی به منظور گسترش آمادگی بدنی را اصطلاحاً تمرین ورزشی می­گویند. این مفهوم به دو دلیل اهمیت دارد: نخست، مشخص می­کند که جلسه­های ورزشی معین باید تحریک لازم را برای گسترش اجزای آمادگی بدنی تامین کند. دوم، زمانی که بدن به طور عادی در معرض فعالیت ورزشی قرار می­گیرد، باید عملاً بتواند عملکردهای معین را گسترش دهد. این مشخصات هنگامی که ما در صدد مطالعه پاسخ­های بدن به فعالیت ورزشی در فیزیولوژی ورزش هستیم، مفیدند.

انجام فعالیت­های ورزشی همچنین می­تواند به عنوان یک محرک باعث شود تا بسیاری از ساختارها و کنش‌های بدن تغییر کنند؛ این تغییرات حتی پس از اتمام فعالیت ورزشی در بدن باقی می­مانند. برای مثال، بلند کردن اجسام سنگین سرانجام باعث خواهد شد تا عضلات حجیم­تر و قوی­تر شوند؛ راه رفتن معمولی یا انجام­ دوهای نرم و سبک (جاگینگ) باعث گسترش ظرفیت عضلات فعال برای مصرف اکسیژن و رهایش انرژی و افزایش کل حجم خون خواهد شد.

 زمانی که این تغییرات و سازگاری‌ها از یک جلسه فعالیت ورزشی تا جلسه دیگر حفظ شوند و در نتیجه مدت زمان طولانی­تری در بدن باقی بمانند، این نوع سازگاری‌ها را سازگاری‌های تدریجی (دراز مدت) می­گویند. گسترش سازگاری‌های بلند مدت ممکن است چندین هفته طول بکشد(برای مثال، افزایش اندازه عضله)، در حالی که سازگاری‌های دیگر فقط به چند روز زمان نیاز دارند. (برای مثال، گسترش توانایی برای مصرف اکسیژن) که حتی ممکن است بعد از یک یا دو جلسه فعالیت ورزشی به وجود آیند.

– قدرت عضلانی: عبارت است از ظرفیت عضلات برای تولید نیرو به هنگام انقباض.

– توان عضلانی:عبارت است از ظرفیت عضلات برای تولید نیرو به هنگام انقباض­های سریع.

– استقامت قلبی- عروقی: عبارت است از ظرفیت ریه­ها برای تبادل گازها و ظرفیت قلب و عروق برای به گردش در آوردن خون در سرتاسر بدن.

– انعطاف پذیری: عبارت است از توانایی به حداکثر رساندن دامنه حرکتی مفصل.

– ترکیب بدن: به بخش‌هایی از بدن گفته می­شود که از چربی، مواد معدنی، پروتئین و آب تشکیل شده است. در بیشتر آزمایشگاه‌ها بدن را به دو بخش توده‌ی بدون چربی (پروتئین، مواد معدنی و آب) و توده چرب تقسیم می­کنند.

– چابکی: عبارت است از توانایی تغییر سریع مسیر حرکت.

فیزیولوژی ورزشی

فعالیت ورزشی و بدنی، مفاهیم متعددی در خصوص ساختار، کنش(عملکرد) و تندرستی بدن دارند. عجیب نیست که این رشته مهم و گسترش یافته علمی و آموزشی با رشته علمی دیگری که فیزیولوژی ورزشی خوانده می­شود، تلفیق می­گردد. طبق تعریف، فیزیولوژی ورزشی رشته­ای است که به مطالعه چگونگی تغییر ساختار و کنش بدن بر اثر فعالیت­های ورزشی می­پردازد.

این تعریف گسترده چندان راه گشا نیست، چون می­توان کاوش‌های علمی و پژوهشی درباره فعالیت ورزشی و ساختار و کنش بدن انسان را در سطح کل بدن، دستگاه‌های بدن، اندام‌ها، بافت‌ها، سلول‌ها و مولکول‌های زیر سلولی، انجام داد.

با افزایش هزینه انرژی، فعالیت ورزشی باعث افزایش کنش دستگاههی مختلف بدن مانند-قلبی عروقی، تنفسی، عصبی عضلانی، عضلانی اسکلتی، عصبی هرمونی، ایمنی و غیره- می­شود. از آنجا که خواست ما درک بیشتر از نحوه‌ی تاثیر فعالیت­های ورزشی بر هر یک از این دستگاه‌ها بوده، لذا پژوهش‌هایی انجام شده تا ما بهتر درک کنیم که چگونگه فعالیت­های ورزشی، ریخت(مرفولوژی) و کنش بافت‌های بدن را به روشی اختصاصی تغییر می­دهند. عضله اسکلتی نمونه خوبی است که در مطالعه­های پژوهشی فراوان بررسی شده است. فعالیت ورزشی باعث افزایش انقباض عضله اسکلتی می­شود و تمرین‌های ورزشی می­توانند شکل و کنش عضله اسکلتی را تغییر دهند. برای درک این مطلب، پژوهشگران به مطالعه نحوه تاثیر فعالیت­های ورزشی بر فعالیت و غلظت آنزیم­های متابولیسمی و نحوه تغییر سنتز پروتئین‌های عضله بر اثر فعالیت­های ورزشی و همچنین نقش هرمونها و اعصاب در تنظیم این تغییرات پرداخته­اند.

وضعیت کنونی فیزیولوژی ورزشی به­ عنوان یک رشته و حرفه

امروزه از فعالیت­های ورزشی به عنوان یک روش درمانی در دوره توانبخشی آسیب­ها و بیماری‌ها و نیز به عنوان راهبردی پیشگیرانه برای مقابله با بیماری قلبی و عروقی تصلب شرایین(آترواسکلروزی) استفاده می­شود. توجه جامعه پزشکی به فیزیولوژی ورزشی به پیدایش و گسترش رشته فرعی تخصصی منجر شده که به فیزیولوژی ورزشی بالینی موسوم است و کتاب­های درسی گوناگونی نیز برای رفع این نیاز نوشته یا در حال نگارش است.

امروزه فعالیت ورزشی، یا فقدان آن، یک عامل خطر مستقل در بیماری‌های قلبی عروقی شناخته شده است. هرچند برآورد دقیق سهم فعالیت­های ورزشی در بهداشت، تندرستی و کامیابی دشوار است، ولی شواهد نشان می­دهد که فعالیت­های ورزشی و فعالیت­های بدنی منظم بر طول عمر می­افزایند و خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می­دهند.

فیزیولوژی ورزشی، رشته­ای است که به مطالعه تغییرات ساختاری و عملکردی بدن بر اثر فعالیت ورزشی می­پردازد.

پیش نیازهای مطالعه درس فیزیولوژی ورزشی و بیوشیمی وتغذیه ورزشی

یک دانشجو برای تکمیل مطالعات خود در خصوص فیزیولوزی ورزشی، ناگزیر به درک آناتومی، فیزیولوژی دستگاه‌های بدن، بیولوژی سلولی، شیمی و بیوشیمی و بیولوژی مولکولی است.

پژوهش در فیزیولوژی ورزشی

هنگام مطالعه هر رشته علمی، درک اینکه چگونه پژوهش باید انجام شود تا به گسترش آن رشته بیانجامد، چه کسی پژوهش را هدایت می­کند، و محل انتشار نتایج آن از اهمیت برخوردار است.

انواع پژوهش

پژوهش در زمینه فیزیولوزی ورزشی را می­توان به چند روش دسته بندی کرد. بروکس پژوهش را با توجه به هدف آن طبقه­بندی کرده است. پژوهش ناب پژوهشی است که با هدف درک بیشتر فیزیولوژی انجام می­شود، و پژوهش کاربردی که از یافته­های پژوهش ناب برای درک بیشتر فعالیت­های ورزشی استفاده می­کند. از پژوهش ناب به عنوان پژوهش بنیادی نیز یاد می­شود.

به علاوه پژوهش دیگری موسوم به پژوهش بالینی در فیزیولوزی ورزشی وجو دارد. پژوهش بالینی زیر شاخه پژوهش کاربدی است و به عنوان پژوهشی تعریف شده است که در امور پزشکی و بالینی کاربدرد دارد. برای مثال، پژوهش درباره تمرین‌های ورزشی و آثار آن بر کلسترول سرم را می­توان پژوهش بالینی دانست، همچنین می­توان درباره نحوه تاثیر داروهای تجویز شده خاص بر افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی پژوهش کرد تا معلوم شود چگونه این داروها بر تحمل آنان در مقابل فعالیت ورزشی اثر می­گذارند.

پژوهش را همچنین می­توان با توجه به نوع آزمودنی دسته­بندی کرد. پژوهش‌های ناب و کاربردی را می­توان با استفاده از آزمودنی‌های انسانی یا حیوانی انجام داد. پژوهش با آزمودنی‌های انسانی بهترین کاربرد را در فیزیولوژی انسان دارد. با وجود این، به دلایل اخلاقی نمی­توان با استفاده از آزمودنی‌های انسانی پاسخ تمام سوال‌ها را داد. برای مثال، روش‌های پژوهشی خاص مانند روش‌های استفاده از مولکول‌های رادیواکتیو را می­توان با استفاده از آزمودنی‌های انسانی انجام داد.

 به علاوه، در آن دسته از پژوهش‌های ناب که مستلزم جداسازی(ایزوله کردن) بافت‌ها یا اندام‌های ویژه بدن و مطالعه آن در خارج از محیط بدن است، آزمودنی‌های انسانی مناسب نیستند. اندام تحتانی(پاهای)موش صحرایی، مدلی است که معمولاً در پژوهش حیوانی برای مطالعه متابولیسم­ عضله هنگام فعالیت­های ورزشی مورد استفاده قرار می­گیرد. پژوهشگران، با تحریک الکتریکی مصنوعی، می­توانند جریان خون، محتوای خون و فعالیت ورزشی را کنترل و در نتیجه شرایطی را ایجاد کنند که بهتر به سوال‌هایشان پاسخ دهد. همچنین، از سگ‌های دورگه برای هدف‌های مشابه و به ویژه انجام پژوهش درباره نقش کبد هنگام فعالیت ورزشی استفاده می­شود.

در نهایت، پژوهش را می­توان با توجه به نوع طرح مورد استفاده نیز دسته­بندی کرد. این تفاوت‌ها بسیار مهمند؛ الگوی پژوهش در تعیین اعتبار(روایی) نتایج و به کارگیری آن‌ها در جامعه بسیار مهم است. پژوهش تجربی، نوعی مهم از پژوهش است. پژوهش تجربی مستلزم آن است که پژوهشگر متغیری را بین دو یا چند گروه آزمودنی کنترل کند. مطالعه نحوه تاثیر تمرین‌های ورزشی بر کنش‌های خاصی از بدن، بهترین نمونه از این نوع پژوهش در فیزیولوژی ورزشی است. در این روش پژوهشی، آزمودنی‌ها قبل از انجام تمرین، مورد مطالعه قرار گرفته و سپس به گروه‌هایی تقسیم می­شوند که یا تمرین می­کنند(گروه تجربی) یا تمرین نمی­کنند(گروه کنترل).

 پس از مدتی، این دو گروه دوباره مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج برای تعیین هرگونه اختلافی بین دو گروه مقایسه می­شود. این پژوهش را می­توان با استفاده از پژوهش مقایسه­ای نیز انجام داد. در این روش، قبل از انتخاب آزمودنی‌ها و کنترل فعالیت ورزشی آنان، پژوهشگران دو گروه آزمودنی را می­یابند؛ گروهی که مطابق میل خود به تمرین‌های ورزشی پرداخته­اند، و گروه دیگری که سابقه تمرین ورزشی ندارند.

نوع آخر از الگوی پژوهشی، که اغلب در پژوهش‌های بالینی استفاده می­شود، به توضیح بیشتری نیاز دارد. زمانی که پژوهشگران اطلاعات فراوانی را از صدها یا حتی هزاران آزمودنی جمع آوری می­کنند، این یافته­ها را می­توان برای روشن کردن جهت‌ها یا همبستگی­های موجود بین متغیرها تجزیه و تحلیل کرد. برای مثال، نتایج حاصل از مطالعه فرامینگام، بر روی عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی عروقی و اهمیت کلسترول زیاد خون، سیگار کشیدن و فشار خون بالا را در افزایش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی نشان داد.

 بدیهی است که چنین پژوهش‌های تجربی را نمی­توان با استفاده از آزمودنی‌های انسانی انجام داد، زیرا این امر مستلزم تحمیل اعمالی مثل سیگار کشیدن، افزایش فشار خون و کلسترل زیاد خون بر افراد است که پیامد آن می­تواند افزایش خطر مرگ زودرس باشد! بنابراین، این نوع پژوهش‌ها را با روش پژوهش مقایسه­ای و آن هم در سطح وسیعی انجام می­دهند که اصطلاحاً آن را پژوهش فراگیر یا همه­گیر شناسی می­گویند.

در سال‌های اخیر، به دلیل اضافه شدن تجهیزات جدید، تکنولوژی‌ها و تکنیک‌های پژوهشی، درک ما نسبت به فیزیولوژی ورزشی بسیار پیشرفت کرده است. همان­طور که درباره بافت برداری یا نمونه برداری از عضله به روش بیوپسی بیشتر می­دانیم. به کار گیری ایزوتوپ‌های پایدار برای مطالعه متابولیسم سلولی در افراد آدمی در زمان استراحت، هنگام فعالیت ورزشی و پس از آن، بر دانش ما درباره سوبستراهای مورد استفاده به هنگام فعالیت ورزشی بسیار افزوده است.

همچنین، تکنیک‌های غیر تهاجمی مثل تصویر سازی ارتعاشات مغناطیسی طیف نگاری ارتعاشات مغناطیسی، اطلاعاتی را در خصوص نقش و سازش­پذیری متابولیسم عضلات اسکلتی در شدت‌های تمرینی گوناگون به ارمغان آورده است. در نهایت طبق درس فیزیولوژی ورزشی و بیوشیمی وتغذیه ورزشی ، گسترش استفاده از رایانه ­ها و دستگاه‌های الکترونیکی در تجهیزات ورزشی سنجشی باعث شده تا کیفیت اطلاعاتی که می­توان از پژوهش‌ها جمع­آوری و تجزیه و تحلیل کرد، گسترش یابد و توانایی پژوهشگران را برای پاسخ به بسیاری از سوال‌های بدون جواب گسترش دهد.

فعالیت ورزشی- چالش کنترل هومئوستازی                                              

تظاهرات فشار ناشی از فعالیت ورزشی در بسیاری از دستگاه‌های بدن عبارتند از افزایش فعالیت قلب و ریه­ها برای تثبیت مقدار اکسیژن و دی­اکسید کربن خون شریانی؛ تنظیم سوخت و ساز عضله برای بازسازی مقادیر آدنوزین تری فسفات(ATP)و تامین ATP زیاد مورد نیاز بدن؛ کنش‌های بهینه قلب، کلیه و دستگاه‌های قلبی و عروقی برای بهبود دفع گرما به محیط؛ کنش‌های مناسب قلب، کلیه و عروق محیطی برای عادی سازی فشار خون. در صورتی که فعالیت ورزشی برای مدت طولانی و با شدت خیلی زیاد، یا در محیط‌های نامناسب انجام شود، این امکان وجود دارد که بسیاری از این کنش‌های تنظیمی بدن مختل شوند که در نتیجه باید فعالیت بدنی را متوقف کرد.

هومئوستاز

وضعیت کنش بدنی را در زمانی که ثبات محیط داخلی بدن برقرار یا بدون تغییر است، هومئوستاز(تعادل فیزیولوژیک) می­گویند. وضعیت هموئوستازی بدن معمولاً در حالت استراحت و حالت عادی در حد مطلوب برقرار بوده و بیانگر حالتی از بدن است که در آن بدن به سادگی به تغییر محیط خارجی پاسخ می­دهد. با وجود این تعریف، هومئوستاز یک وضعیت دایمی نیست. در کنش‌های بدنی نوعی تعادل دینامیکی وجود دارد که برای حفظ هومئوستاز با هم ترکیب می­شوند.

هومئوستاز نباید یک وضعیت بدنی ایده­آل قلمداد شود. در حقیقت، فعالیت ورزشی-عاملی که می­تواند همومئوستاز را تا حد زیادی به هم بریزد- به دلیل نقش مهمی که در پیشگیری از بیماری‌ها و توانبخشی دارد، اهمیت بالینی فزاینده­ای یافته است. موضوع‌های مهم درباره هومئوستاز عبارتند از: 1)چگونه بدن می­تواند پیامدهای فیزیولوژیک ناشی از فشارهای وارده را به خوبی کاهش دهد و 2)سرعتی که در آن، وضعیت هومئوستاز دوباره برقرار می­شود. از این رو، دانشجو باید به هومئوستاز به عنوان یک نقطه مرجع بنگرد، و توجه خود را بر آن دسته از فرایندهای بدنی متمرکز کند که وجودشان به هنگام انحراف بدن از کنش هومئوستازی ضرورت پیدا می­کند.

حالت پایدار

در مطالعه فیزیولوژی ورزشی، حالت پایدار واژه متداول دیگری است که برای توصیف وضعیت ظاهراً با ثبات استفاده می­شود. حالت پایدار به هنگام فعالیت ورزشی بیانگر هومئوستاز نیست، بلکه وضعیتی است که طی آن کنش‌های خاصی از بدن در سطحی جدید به حالت ثبات دینامیکی رسیده­اند. برای مثال، به هنگام گذر از حالت استراحت به فعالیت ورزشی کم شدت، بدن برای تامین سوخت مورد نیاز انقباض عضلانی مجبور به افزایش انتقال اکسیژن و سوخت و ساز است.

 بنابراین، پس از یک دوره زمانی کوتاه، بدن در مصرف اکسیژن و فرایندهای فیزیولوژیک به حالت پایداری می­رسد که از سازگاری با فعالیت ورزشی حمایت می­کند. هماهنگی‌های ایجاد شده در مصرف اکسیژن و ضربان قلب پس از یک جلسه فعالیت ورزشی کم شدت. (بلافاصله پس از شروع فعالیت ورزشی، شاخص‌های مذکور افزایش یافته، سپس به مقدار پایداری می­رسند).

دستگاه‌های کنترلی بدن

بدن دستگاه‌های کنترلی متعددی دارد. دستگاه کنترل بیولوژیک یک واحد عملکردی است که برای کمک به حفظ هومئوستاز عمل می­کند. اجزای یک دستگاه کنترل حیاتی عبارتند از: گیرنده، واحد کنترلی هماهنگ کننده و ساز و کار پاسخ دهنده

سازو کارهای حسی متعددی وجود دارند که بر کنترل فشار خون هنگام فعالیت ورزشی موثرند، با آغاز ورزش، اعصاب مغزی و عضله برای افزایش متابولیسم انرژی و دفع مواد زاید ضروری­اند، اما بالقوه می­توانند فشار خون را تا حد زیادی افزایش دهند. برای مقابله با افزایش بسیار زیاد فشار خون ناشی از فعالیت ورزشی شدید، تقریباً با همان سرعتی که اعصاب باعث افزایش ضربان قلب می­شوند، محرک‌های عصبی و شیمیایی نیز باعث کاهش مقاومت در برابر جریان خون می­شوند که در پوست و عضله در حال انقباض جاری می­شود. با شروع فعالیت ورزشی فشار خون سیستولی و دیاستولی- هردو-بلافاصله کاهش می­یابد که چند ثانیه ادامه داشته و به دنبال آن افزایش فشار خون سرخرگی سیستولی و متوسط به وجود می­آید.

گیرنده­ هایی که فشار خون را هنگام فعالیت ورزشی تنظیم می­کنند عبارتند از: عضله اسکلتی، گیرنده­های فشاری موجود در سرخرگهای آئورت و کاروتید. ساز و کارهای پاسخ دهنده عبارتند از: اعصاب، هرمونها و عوامل شیمیایی افزایش دهنده درجه حرارت(دما)، کاهش دهنده pH و آزاد کننده مواد معینی از عضله یا سلول‌های دیواره‌ی عروق خونی موجود در عضله‌ی فعال که باعث اتساع عروق خونی می­شوند.

دیگر دستگاه مهم کنترل بیولوژیک، دستگاهی است که تعادل گرمایی و مایعات را هماهنگ می‌کنند. برای حفظ دمای بدن در حد طبیعی، این گرما باید به سمت محیط هدایت شود. هنگام فعالیت ورزشی، بیشترین میزان دفع گرما از بدن، از راه تبخیر عرق و آن هم از راه پوست است.

همچنین، اگر دمای محیط گرم و یا مرطوب و شدت ورزش نیز نسبتاً زیاد باشد، میزان مایعات دفعی از راه عرق می­تواند تا حجمی بالغ بر 2 لیتر در ساعت افزایش یابد. از این رو، فعالیت ورزشی می­تواند بر تعادل گرمایی و تعادل مایعات- هردو- فشار وارد کند، و در صورتی که تعادل مایعات به بهترین وجه ممکن میسر نشود، بدن در معرض افزایش دمای مرکزی زیادی قرار می­گیرد که این امر به نوبه خود می­تواند باعث آسیب بافتی، اختلال‌های اندامی و حتی مرگ شود.

بدن در بافت‌های محیطی خود گیرنده­ های حساس به دما دارد. همچنین در مغز ناحیه ­ای وجود دارد(هیپوتالاموس) که مسئول هماهنگی بسیاری از علایم حسی است. افزایش دمای خون از سوی هیپوتالاموس دریافت و باعث تحریک عصبی می­شود که افزایش تعریق را تحریک و جریان خون را بیشتر به سمت پوست هدایت می­کند تا به بهبود خنک سازی تبخیری بدن کمک کند، و کلیه­ ها را تنظیم می­کند تا مایعات بدن را حبس کنند.، انجام ورزش در محیط‌های نامناسب، بسیاری از فشارهای وارده بر دستگاه‌های کنترل بیولوژیک موجود در بدن را تشدید می­کند.

✍️ هومئوستاز، حفظ محیط داخلی در وضعیت ثابت و بدون تغییر است.

✍️ حالت پایدار، وضعیتی است که در آن کنش‌های بدنی ویژه، نوعی پایداری دینامیکی متفاوت از هومئوستاز به دست می­آورد.

✍️ گیرنده، بخشی از دستگاه کنترل بیولوزیک است که تحریک را دریافت و اطلاعات را به واحد کنترل هماهنگ کننده ارسال می­کند.

✍️ واحد کنترل هماهنگ کننده، بخشی از دستگاه کنترل بیولوژیک است که اطلاعات را از گیرنده دریافت و آن‌ها را برای ایجاد یک پاسخ تجدید سازمان می­کند.

✍️سازوکار پاسخ دهنده، پاسخی که از راه گیرنده و عملکرد واحد هماهنگ کننده به وجود می­آید.

دستگاه‌های کنترلی از نظر کنش‌های بیوشیمیایی درون سلولی با دستگاه‌های چنداندامی بزرگی که با یکدیگر همکاری می­کنند تا به بهترین شکل ممکن کنش بدن را در حد طبیعی حفظ کنند، تفاوت دارند. برای مثال، مسیرهای بیوشیمیایی متابولیسم انرژی به افزایش تولید ATP (انرژی شیمیایی) پاسخ می­دهند. این افزایش تولید ATP برای حفظ غلظت ATP سلولی که سوخت لازم برای انقباض عضلانی و کنش کلی سلول می­باشد، ضروری است.

به همین ترتیب، ریه­ها و قلب با هم همکاری می­کنند تا این اطمینان به وجود آید که به رغم افزایش 15برابری مصرف اکسیژن از سوی بدن، میزان اشباع هموگلوبین خون در اکسیژن به هنگام فعالیت ورزشی کاهش نیابد. با افزایش اطلاعات شما در زمینه فیزیولوژی ورزشی، این نکته نیز به رایتان آشکار می­شود که پاسخ‌های فیزیولوژیک بدن به فعالیت ورزشی تنها زمانی به طور کامل درک می­شوند که فرد دانش مربوط به نحوه تاثیر هم­زمان فعالیت ورزشی بر دستگاه‌های مختلف کنترل بیولوژیک را به کار بگیرد

بازخورد منفی

با توجه به مثال‌هایی که در مورد دستگاهی کنترل بیولوژیک بیان شد، ویژگی اصلی بیشتر این دستگاه‌های آن است که پاسخ به محرکی که هومئوستاز را بر هم می­زند، باعث پاسخی می­شود که سعی می­کند محرک اولیه یا پاسخ بدن به آن را تخفیف دهد. از آنجا که این پاسخ‌های دستگاه کنترلی بر خلاف پاسخ محرک اولیه عمل می­کنند، آن‌ها را اصطلاحاً پاسخ‌های بازخورد منفی می­گویند.

بیشتر سازوکارهای پاسخ کنترلی بدن از راه بازخورد منفی عمل می­کنند. برای مثال طبق درس فیزیولوژی ورزشی و بیوشیمی وتغذیه ورزشی ، تنظیم فشار خون به هنگام تغییر وضعیت از حالت تاق­باز به حالت ایستاده می­تواند به کم فشار خونی یا هیپوتانسیون منجر شود که دلیل آن کاهش جریان خون از اندام‌های تحتانی به طرف قلب است.

این وضعیت بلافاصله از سوی گیرنده­های کششی تخصصی موجود در دیواره سرخرگهای آئورتی و سبایتی حس می­شود. با کاهش جریان خون به سوی قلب، میزان خونی که قلب تزریق می­کند کاهش می­یابد، که این نیز به نوبه خود از کشش واره بر سرخرگهای مذکور می­کاهد. پیامد نهایی آن کاهش پتانسیل‌های عمل منتشره از سوی این گیرنده­ها است. مغز نیز این تغییر را درک می­کند و به دنبال آن پاسخ‌های عصبی و هورمونی گسترده­ای به وجود می­آید که باعث کاهش قطر عروق خونی موجود در اندام­های تحتانی بدن می­شود.

در نتیجه خون برگشتی به طرف قلب تضمین شده، جریان خون خروجی از قلب و فشار خون به حد طبیعی باز می­گردد. اصلاح و تنظیم فشار خون، میزان کشش موجود بر روی گیرنده­های سرخرگهای آئورتی و سبایتی را افزایش داده و باعث می­شود تا آنها به حالت طبیعی بازگردند. برقراری این وضعیت، بازده پیام رسانی گیرنده­های کششی تخصصی را افزایش می­دهد. این عمل یک پاسخ بازخورد منفی است، زیرا پیام نخستین را که به پاسخ منجر گردیده، کاهش داده است. بنابراین، دستگاه‌های بازخورد منفی عمل می­کنند تا اندازه محرک اولیه را کاهش دهند، و در نتیجه از نیاز به تنظیم بیشتر بکاهند.

بازخورد منفی، پاسخ‌های یک دستگاه کنترل بیولوژیک است که با محرک اولیه مخالفت می­کند.

پاسخ‌های بازخورد مثبت نیز در بدن وجود دارند، ولی نادرند. باید خاطر نشان کرد که یک دستگاه بازخورد مثبت به پاسخی بیولوژیک منجر خواهد شد که پیامد آن تشدید پیام اولیه است. این امر به نوبه خود پاسخ بیولوژیک را بیشتر تحریک می­کند. شبکه سلولی T دستگاه ایمنی، مثال خوبی برای دستگاه بازخورد مثبت است. به هنگام عفونت، افزایش تشکیل سلول‌های Tجدید را افزایش می­دهد که در نتیجه به افزایش تعداد سلولهایT  و بهبود کنش ایمنی منجر می­شود. با وجود این، از آنجا که همه دستگاه‌های بازخورد مثبت سرانجام باید ابزاری برای بازگشت به حالت طبیعی داشته باشند، بنابراین در تعریف آن‌ها نیز پای بازخورد منفی به میان کشیده می­شود.

بهره یک دستگاه کنترلی

همه دستگاه‌های کنترل بیولوژیک از توانایی مشابهی در جلوگیری یا کاستن از کنش‌های بدنی خاص برخودار نیستند. دقتی که به وسیله آن یک دستگاه کنترلی می­تواند مانع از بر هم خوردن هومئوستاز شود، اصطلاحاً بهره (میزان تقویت) آن دستگاه خوانده می­شود. برای مثال، اگر دمای مرکزی(عمقی) بدن را شاخص فیزیولوژیک در نظر بگیریم، 30 دقیقه فعالیت ورزشی مداوم در حالت پایدار به صرف 291 کیلو کالری انرژی منجر می­شود و دمای مرکزی بدن فقط به میزان5/0درجه سانتی گراد افزایش می­یابد، و فرمولی به دست می­آید که می­توان با آن ذخیره سازی دما در بدن(حرارت ویژه) معادل 83/0کیلو کالری به ازی هر کیلوگرم وزن بدن در یک درجه سانتی گراد (c   (kcal/kg/است، هر یک درجه افزایش در دمای مرکزی بدن برای یک فرد 70کیلوگرمی مساوی است با ذخیره دمایی به میزان 1/58کیلو کالری. در نتیجه:

بهره= مقدار اصلاح مورد نیاز/مقدار ناهنجاری پس از اصلاح

=حرارت تولیدی استراحتی- حرارت تولیدی ناشی از فعالیت ورزشی/ذخیره دمای بدن در حالت استراحت- ذخیره دمای بدن پس از ورزش

دستگاه‌های کنترلی بی نقص نیستند. مثال‌های فراوانی وجود دارند که نشان می­دهند وقتی یکی یا تعدادی از دستگاه‌های کنترلی بدن آسیب ببیند، انجام فعالیت ورزشی باعث وخیم­تر شدن کنش بدنی می­شود. برای مثال، مرگ و میرهای ناشی از پرگرمایی (افزایش دمای بدن) به هنگام تمرین‌های فوتبال امریکایی در فصل تابستان، در ایالت متحده رخ داده است. همچنین، مرگ‌های  ناشی از دویدن در مسافت‌های طولانی در گرمای تابستان در استرالیا گزارش شده است. به علاوه، به دلیل نامناسب مایعات و الکترولیت‌های بدن، کاهش خطرناک غلظت‌های سدیم خون(هیپوناترمی) به هنگام ورزشی طولانی مدت در برخی از افراد گزارش شده است.

همچنین، مثال‌های بالینی بسیاری در مورد کنش نادرست دستگاه‌های کنترل بیولوژیک وجود درد. افرادی که به فشار خون بالا(پر فشار خونی) مبتلا هستند، به دلیل ناتوانی یکی از اجزای درگیر در تنظیم فشار خون ممکن است به چنین وضعیتی گرفتار باشند. افرادی که دچار آسیب قلبی شده­اند، به دلیل آنکه عضلات قلب از عملکرد قلبی سالمی برخوردار نیستند آنان بر اثر افزایش حجم خون برگشتی تحت فشار قرار گرفته نمی­توانند نیرو و سرعت انقباض قلب خود را افزایش دهند.

بدیهی است که این وضعیت، توانایی آنان را در انجام فعالیت ورزشی به شدت محدود می­کند و به مخاطره افتادن کنش اندامی می انجامد. افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند همین مشکلات را دارند زیرا نمی­توانند انسولین تولید کنند(نوع اول)، یا سلول‌هایی دارند که قابلیت و حساسیت آنها به انسولین کم شده است(نوع دوم). این وضعیت باعث می­شود تا سلول‌ها نتوانند از گلوکز استفاده

نکات کلیدی

– واژه فعالیت ورزشی را می­توان برای بیان فعالیتی استفاده کرد که برای گسترش، حفظ و تبیین نوع خاصی از آمادگی بدنی انجام می­شود. فعالیت بدنی به فعالیتی گفته می­شود که بدن با هدفی به جز توسعه خاص آمادگی انجام می­دهد.

– اجزای آمادگی بدنی عبارتند از: قدرت عضلانی، توان عضلانی، استقامت عضلانی، استقامت قلبی عروقی، انعطاف پذیری، ترکیب بدنی و چابکی.

– تکرار استفاده از فعالیت ورزشی با هدف گسترش آمادگی بدنی را تمرین ورزشی می­گویند. بدن پاسخ‌های کوتاه مدتی را به فعالیت‌های ورزشی می­دهد که با توجه به نوع فعالیت ورزشی انجام شده، فرق می­کنند. این گونه پاسخ‌های کوتاه مدت به فعالیت­های ورزشی را اصطلاحاً سازگاری‌های حاد (کوتاه مدت) می­گویند. این سازگاریها به بدن کمک می­کنند تا فعالیت ورزشی و فعالیت بدنی را تحمل کند. سازگاری‌های تدریجی(بلند مدت) احتمالاً به چندین هفته وقت نیاز دارند تا گسترش یابند (برای مثال، افزایش اندازه عضله)، در حالی که سایر سازگاری‌ها ممکن است ظرف چند روز تحقق یابند(برای مثال گسترش توانایی اکسیژن مصرفی) یا ممکن است پس از یک یا چند جلسه فعالیت ورزشی حاصل آیند( برای مثال، افزایش حجم خون).

– طبق تعریف، فیزیولوژی ورزشی رشته­ای است که به مطالعه نحوه تغییر ساختار و کنش بدن انسان بر اثر فعالیت ورزشی می­پردازد. برای انکه یک فیزیولوژیست ورزشی شوید، علم و آگاهی از نحوه پاسخ­دهی تمام دستگاه‌های بدن به فعالیت ورزشی ضروری است، که خود مطالعه گسترده­ای را طلب می­کند. هرچند، واقعیت تأسف بار آن است که در حال حاضر فیزیولوژی ورزشی حرفه­ای شناخته شده نیست، و تنها از سال 1997 به بعد است که سازمانی موسوم به انجمن امریکایی فیزیولوژیست­های ورزشی (ASEP)در ایالات متحده شکل گرفته که متکلف تامین نیازمندی‌های حرفه­ای فیزیولوژیست­های ورزشی شده است.

– پژوهش ناب(بنیادی) پژوهشی است که با هدف درک بیشتر ما از فیزیولوزی انجام می­شود، و پژوهش کاربردی پژوهشی است که از یافته­های پژوهش ناب استفاده می­کند تا درک ما را از فعالیت ورزشی گسترش دهد. پژوهش بالینی زیر شاخه­ای از پژوهش کاربردی است و به عنوان پژوهشی تعریف می­شود که در امور پزشکی یا بالینی کاربرد دارد. پژوهش با آزمودنی‌های انسانی، بهترین کاربردها را در فیزیولوژی انسان دارد. با وجود این، به دلایل اخلاقی، همه پرسش‌های پژوهشی را نمی­توان با استفاده با آزمودنی‌های انسانی، پاسخ داد، بنابراین در این شرایط از پژوهش حیوانی استفاده می­شود.

– پژوهش‌ها را می­توان با توجه به نوع الگوی مورد استفاده نیز دسته بندی کرد. پژوهش تجربی از پژوهش‌های مهم محسوب می­شود. پژوهش تجربی مستلزم آن است که پژوهشگر متغیری را بین دو یا چند گروه از آزمودنی‌ها کنترل کند. پژوهش مقایسه­ای مستلزم دو گروه آزمودنی متفاوت که از نظر متغیر مورد سوال با یکدیگر تفاوت دارند. در صورت عملی بودن، در مقایسه با پژوهش‌های مقایسه­ای، پژوهش تجربی روش پژوهشی بهتری محسوب می­شود، زیرا نتایج آن حاصل متغیری است که پژوهشگر آن را کنترل کرده و نه متغیر یا متغیرهای ناشناخته. پژوهش فراگیر یا همه­گیر شناسی نوع دیگری از پژوهش مقایسه­ای است، با این تفاوت که در این روش پژوهشگران متغیرهای زیادی را مطالعه و از برخی متغیرها استفاده می­کنند تا آن دسته از آزمودنی‌هایی را که با دیگران مقایسه می­شوند کنترل کنند.

– نتایج پژوهش‌ها در نشریاتی ویژه به چاپ می­رسد که مجلات علمی نامیده می­شوند. برخلاف کتاب­ها، مجلات علمی در فواصل زمانی منظم(معمولاً ماهانه) و با هدف معرفی یافته­های پژوهشی به جوامع علمی و غیرعلمی منتشر می­شوند.

–  در پنجاه سال اخیر، به دلیل استفاده از تکنیک‌های پژوهشی جدید یا پیشرفته، یا استفاده از تکنیک‌ها برای شرایط جدید، موفقیت‌های چشمگیری در پژوهش‌های ناب و کاربردی-هردو- به وجود آمده است. تکنیک نمونه­برداری به روش بیوپسی، استفاده از ایزوتوپ­های پایدار، تصویر سازی ارتعاشات مغناطیسی(MR) و طیف نگاری ارتعاشات مغناطیسی و افایش کیفیت و کاربرد رایانه­ها و دستگاه‌های الکترونیکی از جمله پیشرفت‌هایی است که اجرای پژوهش‌های کیفی را تضمین کرده است.

– وضعیت کنش بدن را در زمانی که ثبات محیط داخل بدن حفظ می­شود یا بدون تغییر باقی می­مانند، هومئوستاز می­گویند. وضعیت هومئوستازی بدن در حالت استراحت و حالت عادی معمولاً در حد مطلوب است. این وضعیت حالتی از بدن را نشان می­دهد که در آن بدن می­تواند به آسانی به تغییر محیط خارجی پاسخ دهد.

–  مسائل مهم درباره هومئوستاز عبارتند از:1) چگونه بدن می­تواند پیامدهای فیزیولوزیک ناشی از فشارهای وارده را کاهش دهد و 2) سرعتی که در آن وضعیت هومئوستاز دوباره برقرار می­شود. از این رو، دانشجو باید هومئوستاز را یک نقطه مرجع در نظر بگیرد و توجه خود را بر آن دسته از فرایندهای بدنی متمرکز کند که به هنگام انحراف بدن از کنش هومئوستازی وارد عمل می­شوند.

– در مطالعه فیزیولوژی ورزشی، حالت پایدار واژه متداول دیگری است که ظاهراً برای توصیف وضعیت با ثبات استفاده می­شود. حالت پایدار به هنگام فعالیت ورزشی بیانگر هومئوستاز نیست، بلکه نشان­دهنده وضعیتی است که در آن کنش‌های خاصی از بدن در سطحی جدید به حالت ثبات دینامیکی رسیده­اند. زمانی که با فعالیت ورزشی سر و کار دارید، حالت پایدار بسیار پر معنی­تر از وضعیت هومئوستاز است.

–  نمونه­ هایی از دستگاه‌های کنترلی بدن انسان که به هنگام فعالیت ورزشی وار عمل می­شوند، عبارتند از تنظیم:

1)غلظت‌های ATPسلولی، 2)غلظت‌های گلوکز خون،3) مقدار اکسیژن خون، 4)Phخون در بافت، 5) جریان خون و فشار خون، 6)دمای بدن و 7) مایعات بدن و هیدراسیون.

– مشخصه اصلی بیشتر دستگاه‌های کنترل بیولوژیک آن است که پاسخ به محرکی که هومئوستاز را به هم می­زند خود باعث پاسخی می­شود که سعی می­کند محرک اولیه را کاهش یا پاسخ بدن به آن محرک را تخفیف دهد. از انجا که این پاسخ‌های دستگاه کنترلی در مخالفت با پاسخ محرک اولیه وارد عمل می­شوند، آن‌ها را اصطلاحاً پاسخ‌های بازخورد منفی می­نامند.

– توانایی همه دستگاه های کنترل بیولوژیک در کاهش یا جلوگیری از کنش‌های خاص بدنی یکسان نیست. دقتی که به وسیله آن دستگاه کنترلی می­تواند انحراف از هومئوستاز را پیشگیری کند، اصطلاحاً بهره آن دستگاه نامیده می­شود. به لحاظ نظری، بهره یک دستگاه کنترلی معادل مقدار اصلاح مورد نیاز تقسیم بر مدار بی­نظمی باقی مانده پس از اصلاح است. آن دسته از دستگاه‌های کنترلی که بهره بزرگی دارند، در تنظیم پارامتر مورد نظر دقیق­ترند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مشاوره برای آزمون دکتری

برای مشاوره اینجا بزنید

خدمات کنکور دکتری 
معرفی موسسات آموزشی آزمون دکتری
0 0 رای ها
امتیاز بدهید
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا با ما در میان بگذارید.x