سرفصل های درس مدیریت علف های هرز

نام بسته درسی : مدیریت علف های هرز

——————————————————————

فهرست:

فصل اول :علفهای هرز و مدیریت آنها

علت وجودی و رهیافتها

تعریف علف هرز

علت موفقیت علفهای هرز

اثرات علفهای هرز

مدیریت علفهای هرز

راهبردهای مختلف مدیریت علفهای هرز

مدیریت تلفیقی علفهای هرز

فصل دوم :مدیریت علفهای هرز

مدیریت تلفیقی آفات

اجزای مدیریت تلفیقی علفهای هرز

پایش آلودگیهای علف هرزی

راهبردهای کنترلی

تناوب زراعی

نظامهای شخم

گیاهان زراعی رقابت کننده یا دگر آسیب

خاک پوشها و گیاهان زراعی پوششی

خاک پوشها و گیاهان زراعی پوششی

مدیریت تلفیقی علفهای هرز

علفهای هرز باریک برگ

علفهای هرز پهن برگ

علفهای هرز پهن برگ

فصل سوم:مشارکت گیاهان پوششی در سرکوب علفهای هرز

مدیریت گیاهان پوششی

کودهای سبز

خاک پوشهای زنده

انواع گیاهان پوششی

جنبه های مدیریتی

تاریخ کاشت و مقدار بذر

زمان از بین بردن

روش از بین بردن

فصل چهارم:استفاده از گیاهان پوششی Brassica برای سرکوب علفهای هرز درنظامهای زراعی یکساله

ساز و کارهای گیاهان پوششی Brassica برای سرکوبی علفهای هرز

سرکوبی علفهای هرز در داخل گیاهان پوششی

سرکوب علفهای هرز در کشت بعدی

اثرات بازدارنده بقایای گیاهی Brassica

ترکیبات بازدارنده

ممانعت از جوانه زنی

فصل پنجم :مخلوط گیاهان پوششی گندمیان- بقولات برای  مدیریت علفهای هرز

مزایای گیاهان پوششی مخلوط

مدیریت کشت مخلوط گیاهان پوششی

مقدار بذر

کنترل گیاهان پوششی

زمانبندی از بین بردن گیاه پوششی

فصل ششم :طرح تناوب زراعی برای مدیریت علفهای هرز یکساله در نواحی نیمه خشک

وضعیت فعلی مدیریت علفهای هرز

راهکار جایگزین: مدیریت علفهای هرز مبتنی بر اصول بوم شناختی

افزایش تراکم علف هرز ارزنی

طراحی تناوب زراعی برای کمک به مدیریت علفهای هرز

تناوب زراعی برای کمک به مدیریت بیماریهای گیاهی

نقش تناوب زراعی در افزایش عملکرد گیاهان زراعی

عملیات زراعی بهبود دهنده توانایی رقابت گیاهان زراعی

فصل هفتم :پتانسیل دگر آسیبی و آللوکمیکالها در مدیریت علفهای هرز

شمایی کلی از دگرآسیبی و مواد اللوکمیکال

برهمکنش های دگرآسیبی و گستره آنها برای مدیریت علفهای هرز در بوم نظامهای کشاورزی

عملیات زراعی، گیاهان زراعی دگر آسیب و مدیریت علفهای هرز

تناوب زراعی و مدیریت علفهای هرز

گیاهان پوششی دگرآسیب و مدیریت علفهای هرز

گیاهان زراعی کود سبز برای مدیریت علفهای هرز

پسمانهای گیاه دگر آسیب و کنترل علفهای هرز

فصل هشتم :درو در مدیریت علفهای هرز

گزارش عملیات درو در علم علفهای هرز

تجهیزات درو

ملزومات درو

اهداف درو در نظامهای زراعی مختلف

اثرات مستقیم و غیر مستقیم درو بر علفهای هرز

اثرات مستقیم: حساسیت، تحمل و مقاومت علفهای هرز در برابر درو

اثرات درو بر اکوتیپ علفهای هرز

اثرات غیر مستقیم بقایای درو شده بر کنترل علفهای هرز

هدف دوم: درو برای به حداقل رساندن تولید بذر علفهای هرز

هدف سوم: درو به منظور تسهیل برداشت گیاه زراعی

برداشت علوفه

هدف چهارم: درو به منظور حفظ پوشش زمین برای کنترل فرسایش

هدف پنجم: درو به منظور زیباسازی

هدف ششم: هدایت توالی گیاهی در جهت استقرار مجدد مخلوط گونه های بومی یا گونه های کاشته شده مطلوب

فصل نهم :راهکارهای گسترش علف کش های زیستی برای مدیریت پایدار علفهای هرز

تعریف و نمونه هایی از کنترل زیستی علفهای هرز

انتخاب راهکار کنترل زیستی

معیارهای انتخاب کاندیدای کنترل زیستی

ارزیابی ساختارهای جمعیت

ساختار جمعیت علفهای هرز

ساختار جمعیت عوامل کنترل زیستی

فصل دهم :کاربردهای ریز موجودات خاک و ریشه گاه در مدیریت پایدار علفهای هرز

ریزوباکتریهای زیان آور

توسعه DRB به عنوان عوامل کنترل زیستی

جایگاه DBR در مدیریت تلفیقی علفهای هرز

تلفیق با مواد شیمیایی

تلفیق با عملیات زراعی

مدیریت بانک بذر و سبز شدن گیاهچه علفهای هرز

فصل یازدهم : گیاهان زراعی مقاوم به علف کش و مدیریت علفهای هرز

گیاهان زراعی مقاوم به علف کش و پذیرش آنها

ایالات متحده امریکا

تاثیر HRCs بر مدیریت علفهای هرز

ذرت

ذرت مقاوم به ایمیدازولینونها

ذرت مقاوم به گلوفوسینیت

ذرت مقاوم به گلیفوسیت

ذرت مقاوم به ستوکسیدیم

سویا

سویای مقاوم به گلیفوسیت

سویای مقاوم به سولفویل اوره ها

فصل دوازدهم :راهکارهای مدیریت علف های هرز مقاوم به علف کش

راهکارهای علف کشها

تناوب و ترتیب علف کش

گیاهان زراعی مقاوم به علف کش

اختلاط علف کشها

کاربرد متناسب با مکان علف کش

راهکارهای بدون علف کش

تناوب زراعی

تاریخ و زمان کاشت

شخم

فصل سیزدهم: مدیریت علفهای هرز در مراتع

اثرات علفهای هرز مرتع

علفهای هرز مراتع استقرار یافته

مداخله علفهای هرز در مقابل استقرار مراتع

چرا علفهای هرز در مراتع وجود دارند؟

راهکارهای کنترل

رقابت در مرتع

چرا

کنترل شیمیایی

کنترل فیزیکی

کنترل زیستی

منابع و مآخذ

 بخش هایی از بسته درسی مدیریت علف های هرز

 فصل اول :علفهای هرز و مدیریت آنها

تعریف علف هرز

تعریف علف هرز از جمله مسائل پیچیده و بحث برانگیز علوم گیاهی است. چندین تعریف و دیدگاه در این زمینه ارائه شده است که البته هیچ کدام از آنها جامعیت عام ندارد. از نظر ریشه شناسی، علف هرز به معنای گیاه روییده در جایی است که به آن نیازی نیست یا گیاهی که در رشد گیاهان زراعتی تداخل ایجاد می نمایند.

گیاه شناسان شهیری نظیر هارپر  و سالیسبوری ، علفهای هرز را مزاحمان یا گیاهان روئیده در مکانهایی ناخواسته تعریف کرده اند. هارلن و دی ویت ، کینگ  و زیمدال به گردآوری و تدوین تعاریف مختلف برای علف هرز همت گمارده اند. اکثر این تعاریف دلالت بر این دارند که علفهای هرز گیاهانی ناخوشایند هستند که در فعالیتهای بشری و گیاهان زراعتی تداخل ایجاد مینمایند.

بسیاری از متخصصان بوم شناسی نیز سعی کرده اند از منظرهای متفاوتی به تعریف علف هرز بپردازند. بانتینگ علفهای هرز را پیشگامان توالی ثانویه برشمرده و علفهای هرز در اراضی زراعی را مورد خاصی دانسته است.

پریچارد  علفهای هرز را گونه های فرصت طلب قلمداد کرده که در پی تخریب محیط به دست بشر ظاهر میگردند. رجمانک  اظهار داشته است که واژه های علفهای هرز را یغماگران موفق حاصل از عدم تناسب زیستگاه و انواع گیاهان کاشته شده دانسته اند. طبق نظر کراولی  علف هرز گیاهی است که در صورت فراوانی بیش از حد آن مشکل ساز میشود. البته چنین سطح معینی از محلی به محل دیگر متغیر است.

موهلر از منظر بوم شناختی علفهای هرز را گیاهانی کاملاً موفق در کلونی سازی مکانهای تخریب شده بالقوه بارور برشمرده که حتی در شرایط تخریب مکرر نیز قادر به حفظ فراوانی خود هستند.

بدیهی است که تمامی این تعاریف و توصیفها درباره علفهای هرز بر جنبه های منفی آنها بخصوص تداخل آنها با گیاهان زراعی تاکید دارند. از سوی دیگر، هامر، گلادین و دیدریکسن علفهای هرز را منابع ژنتیک مهم و خویشاوندان وحشی گیاهان زراعی عنوان کرده اند. بعلاوه، علفهای هرز به سان اجزای ارزشمندی در بوم نظامهای زراعی برشمرده شده اند که از کارکردهای سودمندی نیز برخوردارند .

حضور علفهای هرز در تراکمهای پایین ممکن است از طریق تحریک شیمیایی و رقابت حتی اثرات مثبتی بر عملکرد گیاهان زراعی داشته باشد .

بنابراین بسته به ناحیه جغرافیایی، شرایط محیطی و عملیات زراعی میتوان از جنبه های گوناگونی به علفهای هرز نگریست. بسیاری از گیاهانی که امروزه به دلیل فقدان اطلاعات کافی درباره اهمیت آنها تحت شرایط معینی ناخواسته محسوب میشوند ممکن است در آینده به گیاهان زراعی ارزشمندی تبدیل شوند. بعلاوه، گونه های گیاهی نظیر تاج خروس وحشی، سلمه تره و برخی گونه های ارزن (minor millets) که در برخی جوامع علف هرز محسوب میشوند در بعضی کشورها کشت میشوند.

همانگونه که ریشه واژه weed در زبان انگلیسی ناشناخته است، ردیابی ریشه آن در زبانهای آلمانی و رومی نیز گویای فقدان معنای قائم به ذات است.

طبق نظر زیمدال ، علفهای هرز گیاهانی با ریشه شناسی نامعلوم و منشأهای گوناگون هستند. علفهای هرز ممکن است در محیطهای طبیعی به دلیل تداخل مفرط بشر تکامل یافته باشند.

علفهای هرز گیاهان بومی یا غیر بومی مهاجمی هستند که بشر آنها را وارد منطقه ای جدید کرده است (برای مثال، Lantana در استرالیا، هند و برخی مناطق دیگر گیاهی زینتی محسوب میشود) یا به طور اتفاقی وارد شده باشد (به عنوان مثال، Parthenium hysterophorus در هند).

بیکر خاطر نشان ساخته است که برخی گیاهان بیگانه به طور عمدی برای مقاصدی نظیر تولید الیاف، گیاهان زینتی، دارویی، کنترل فرسایش یا صنایع چوب وارد شده اند. گروهی دیگر ممکن است بطور اتفاقی وارد شده باشند که سپس به صورت علف هرز مطرح شده اند. منابع ورود اتفاقی شامل بذور ناخالص گیاهان زراعی، چسبیدن به حیوانات اهلی و خاک اطراف ریشه های گیاهان نشایی میباشد.

کشاورزی، بهره برداری از جنگل و چراگاهها از طریق ایجاد محیطهای برهم زده مناسب برای کلونی سازی، سبب افزایش استقرار علفهای هرز بیگانه میشود .به نظر میرسد که علفهای هرز در مزارع کشاورزی همراه با گیاهان زراعتی از ما قبل تاریخ تکامل یافته اند. شواهد حاصل از تجزیه دانه های گرده گویای خطوط تکاملی مشترک علفهای هرز و گیاهان زراعی است .

توزیع علفهای هرز را ویژگیهای محیطی و زیستی متفاوتی تعیین میکند. فعالیتهای بشری مسئول اصلی الگوهای منطقه ای توزیع علفهای هرز است و به تحقیق نقش مهمی در پراکنش آنها ایجاد مینماید. تداخل در زیستگاه نیز موجب تاثیرگذاری بر گونه های گیاهی میشود .در حقیقت، در بوم نظامی متوازن و سالم علف هرزی وجود ندارد. علفهای هرز تنها بعد از برهم زدگی توازن بوم نظامهای طبیعی به دست بشر ظاهر شده اند و در حال حاضر به صورت جزء جدایی ناپذیری از بوم نظامها درآمده اند.

در بوم نظامهای کشاورزی، علفهای هرز به دلیل فشار انتخاب مستمر ناشی از فعالیتهای بشر، پیشرفتهای فناوری و عملیات کشاورزی تکامل یافته اند. عملیات مختلف تولید نظیر استفاده از تناوب زراعی، شخم، کشت مخلوط و کاربرد علف کشها نیز در آلودگی سطح اراضی زراعی به علفهای هرز نقش دارند.

تاثیرگذاری نقش بشر در انتخاب گیاهان زراعی بر تکامل علفهای هرز از آنجا روشن است که 40 درصد از کل گونه های علف هرز دنیا متعلق به خانواده های گیاهی کاسنی و گندمیان است که بیش از نیمی از غذای جهان و محصولات غذایی به آنها تعلق دارد. در حدود 44 درصد از بدترین علفهای هرز دنیا به خانواده گیاهی گندمیان تعلق دارد، خانواده ای که هشت گیاه زراعی اصلی گندم، ذرت، برنج، سورگوم، جو، ارزن، یولاف و نیشکر نیز منبعث از آن است.

علت موفقیت علفهای هرز

علفهای هرز بخش عمده ای از ناحیه مورد تهاجم را اشغال مینمایند. علفهای هرز دارای ویژگیها یا صفات معینی هستند که آنها را برای تکثیر مناسب میسازد. خصوصیاتی نظیر توانایی تولید مثل سریع، رشد سریع از مرحله گیاهچه ای تا تولید مثلی، انعطاف پذیری فنوتیپی و تحمل زیاد نسبت به گوناگونی محیطی، همراه و بستگی به گونه های علف هرز دارد .

جمعیتهای علف هرز از طریق مقاومت به علف کشها و تغییرات جمعیتی نسبت به نظامهای تولید کشاورزی، سازگاری بالایی به دست می آورند.

پترسون به چندین ویژگی زراعی، تولید مثلی و فیزیولوژیکی اشاره کرده است که علفهای هرز را به گونه های موفقی تبدیل میکند.

علفهای هرز صاحب راهبردهای سازگاری هستند که بقا، تولید و موفقیت آنها در محیطهای خاص را تعیین مینماید.

بر اساس شدت تنش و برهم زدگی (تخریب) برای استقرار موفقیت آمیز در ناحیه ای معین، گیاهان ممکن است متحمل به تنش، رقابت کننده یا فرار کننده باشد. علفهای هرز میتوانند در دو گروه قرار بگیرند؛ آنها ممکن است فرار کننده های رقابتی یا رقابت کننده های متحمل به تنش باشند.

علفهای هرز از تداخلهای ایجاد شده توسط انسان بهره میگیرند و پاسخ زیادی به تغییرات شرایط محیطی میدهند. به طوری که آنها را قادر به بقا و رشد در طبیعت میسازد.

بسیاری از گونه های علف هرز یکساله، دو ساله و حتی چند ساله در اراضی زراعی حاصلخیز، فرار کننده های رقابتی محسوب میشوند که به سرعت رشد میکنند و رقابت آنها پیش از مرحله گل دهی اتفاق می افتد.

رقابت کننده های متحمل تنش، عمدتاً درختان یا درختچه ها و حتی برخی گیاهان علفی چند ساله بر اساس تولید ماده خشک سریع، گسترش زیاد ساقه و تولید سطح برگ زیاد مشخص میشوند. علاوه بر راهبردهای بقا، علفهای هرز دارای ویژگیهای دیگری نیز هستند که آنها را در ایجاد کلونی موفق میسازد .

اثرات علفهای هرز

اثرات علفهای هرز در بوم نظامهای زراعی و غیر زراعی به کرات از سوی محققان مورد توجه قرار  گرفته است .

اثرات علفهای هرز عمدتاً منفی است، هرچند گزارشهایی از هند، مکزیک و برخی نقاط دیگر دنیا حاکی از این است که علفهای هرز را میتوان به صورت غذا، علوفه، الیاف و دارو به کار برد

علفهای هرز فقط 1/0 درصد گیاهان کره زمین را تشکیل میدهند. با این حال زیان اقتصادی سنگینی وارد میسازند. زیمدال  زیانهای علفهای هرز را به 9 گروه تقسیم کرده است:

1. رقابت با گیاهان زراعی
2. افزایش هزینه های تولید
3. کاهش کیفیت محصولات زراعی و دامی
4. افزایش هزینه های فرآوری
5. ایجاد مشکلات در مدیریت آبها
6. ایجاد مشکلات برای سلامت انسان
7. کاهش ارزش اراضی
8. کاهش گزینه های گیاهان زراعی برای کشت
9. کاهش ارزش زیباشناسی

نگاره 1-1: ویژگیهای مطلوب جهت استقرار موفقیت آمیز علفهای هرز

علفهای هرز اثرات اقتصادی مهمی بر تولید محصولات کشاورزی بر جای میگذارند.

تلاشهای صورت گرفته برای مدیریت آنها گواهی بر این موضوع است. در سال 2002 میلادی میزان فروش علف کش در سطح جهان تقریباً 28 میلیارد دلار آمریکا بوده است که 47 درصد کل مواد شیمیایی مورد استفاده کشاورزی در سطح دنیا را به خود اختصاص داده است.

اتلاف عملکرد گیاهان زراعی در نتیجه تداخل علفهای هرز قابل توجه است. لاسی  گزارش داده است که گاهی علفهای هرز موجب اتلاف 100 درصدی عملکرد گیاه زراعی میشوند و به این ترتیب اثرات نامطلوبی بر اقتصاد میگذارند.

برای مشاوره اینجا بزنید