کد خبر: 2449

تاریخ بروزرسانی : 1401/09/17

سرفصل های درس نظریه های جغرافیای سیاسی

منابع آزمون دکتری

نام بسته درسی : نظریه های جغرافیای سیاسی

———————————————————————-

فهرست:

سیاست سرزمین و مکان و جامعه و فضا و ملت و کشور                                                                                        

 تعریف جغرافیای سیاسی                                                                                                                            

مفهوم مکان                                                                                                                                            

پدیده قلمرو خواهی از نظر میر حیدر                                                                                                              

تقسیم­بندی جغرافیایی انسانی به لحاظ فعالیت و نگرش                                                                                        

مفهوم طبیعت در برابر تربیت                                                                                                                         

مفهوم ناحیه سیاسی                                                                                                                                    

تکامل رفتار قلمرو خواهی انسان در طول تاریخ                                                                                                  

تعریف حاکمیت                                                                                                                                        

تعریف تابعیت                                                                                                                                        

روند شکل گیری حاکمیت                                                                                                                                                                       

انواع حاکمیت                                                                                                                                         

تحولات حکومت                                                                                                                                     

کار­کردهای حکومتهای نخستین                                                                                                                   

کارکرد حکومت در نظامهای فئودالی                                                                                                               

کارکرد حکومت مطلق گرا                                                                                                                           

دوران پس از حکومت مطلق گرا                                                                                                                   

پسافوردیسم                                                                                                                                            

مفهوم انباشت سرمایه                                                                                                                                

کارکردهای حکومت مدرن                                                                                                                          

صنفی گرایی در جهان کمونیست                                                                                                                  

دیدگاه­های راست نو درباره دولت رفاه گستر صنفی                                                                                            

منطقه گرایی فوق ملی                                                                                                                               

خصوصیات شرکتهای سهامی فراملی                                                                                                              

نقش حکومت در سازماندهی  فضای درونی کشور                                                                                               

مفهوم قلمرو موثر ملی                                                                                                                               

علت وجودی یک کشور                                                                                                                               

فرق ناحیه گرایی سیاسی و قوم گرایی                                                                                                            

مفهوم حفره های دولت                                                                                                                               

مفهوم عدالت اجتماع                                                                                                                                 

مفهوم جغرافیای انتخاباتی                                                                                                                           

منابع و مآخذ                                                                                                                                                                                                                                               

بخش هایی از بسته درسی نظریه های جغرافیای سیاسیپ

سیاست سرزمین و مکان و جامعه و فضا و ملت و کشور

 تعریف جغرافیای سیاسی

جغرافیای سیاسی به مطالعه ادعاها و منازعات انسانی درباره استفاده، شراکت، مالکیت زمین و منابع آن می­پردازد و این ادعاها و منازعات در سطوح مختلفی می­باشد از جمله بین دو همسایه- دو قبیله- دو کشور- دو ابرقدرت- دو جامعه مختلف.

مفهوم مکان

 مفهوم مکان در جغرافیا چیزی بیشتر از موقعیت جغرافیائی روی نقشه است اگر چه جغرافیدانان این کلمه را بکار می­برند اما همواره ارتباطی روانی و عاطفی مابین مردم و فضاهایی که در آن زندگی می­کنند وجود دارد کشف مجدد مکان، پیوندهای نزدیکی با افول تحلیل فضایی و ظهور یک جغرافیای نوین و انسان­گرایانه دارد که به امور کمیت­ناپذیر مانند ماهیت و تاثیرات درک انسانی توجه دارد. بنیادی­ترین جنبه­های جغرافیای سیاسی به سیاستهای ناشی از مکان می­پردازد.

پدیده قلمرو خواهی از نظر میر حیدر

قلمرو خواهی یک پدیده رفتاری نشات گرفته از تمایل انسان به داشتن قلمرو و نظارت انحصاری بر بخشی از فضا است. این پدیده منعکس کننده نیاز انسانها چه فردی و چه جمعی به فضا از نظر امنیتی، هویتی و انگیزشی است و مشابه آن را در میان حیوانات زمانی که به دفاع از بوم خود می­پردازند می­توان مشاهده نمود. در میان انسانها این تمایل در مقیاسهای مختلف قابل مشاهده است. مثل حریم شخصی- حریم خانواده- قلمرو اجتماعی و حکومت .

تقسیم ­بندی جغرافیایی انسانی به لحاظ فعالیت و نگرش

1- جغرافیای انسانی اثبات­گرایانه که به قوانین علمی و کمی­سازی علاقه­مندند و وقت کمی را به اموری نظیر پیوندهای عاطفی با محیط صرف می­کنند.

2- جغرافیای انسانی انسان­گرایانه کم تعامل مکانها را با روح انسانی بعنوان موضوع اساسی در تحقیقات جغرافیایی قلمداد می­کند.

3- جغرافیای انسانی ساختار­گرایانه که شامل حامیان مارکس است و به چگونگی شکل­گیری محله­های کارگرنشین در خلال کشمکش کارگران و نظامهای سرمایه­داری می­پردازد.

 موافقان قلمروخواهی ذاتی:

 آنیل ایبشفلت- رابرت آردری- کونواد لورنز

 مخالفان قلمرو خواهی ذاتی:

ریچارد مویر- رابرت ساک- دیوید اسمیت- ژان پل سارتر- پیتر اسیلو

 نظر آنیل آیبشفلت در مورد قلمروخواهی:

 وی یک کردارشناس است و قلمروخواهی را ناشکیبایی مربوط به فضا می­داند و قلمروخواهی حیوانات را اینگونه توجیه می­کند. اگر قرار است جمعیت یک گونه جانوری رشد یابد این جمعیت باید بگونه­ای پراکنده شود که از ازدیاد جمعیت در یک منطقه معین جلوگیری بعمل آید. حیوانات با نشان دادن رفتاری خصمانه همنوعان خود را وادرا به پراکنده شدن در سطحی وسیع می­نمایند.

 نظر رابرت آردری درمورد قلمروخواهی:

 وی یک راست گراست و استدلال می­کند که بشر ضرورتاً متخاصم بود. و تحت نفوذ تمایلی است که در صدد اعمال نظارت انحصاری بر فضاست. توجیه وی از این گفته مربوط به بقایای میمونهای پانجدی آفریقای جنوبی می­باشد که معتقد بود آثار دندان انسان روی میمونهاست ولی بعداً مشخص شد که این آثار دندان متعلق به پلنگ است و نظریه وی اشتباه از آب در آمد.

 نظر کونرار لورنز در مورد قلمروخواهی:

 استدلال می­کند که در انسان حس خشونت و ستیزه­جویی در ساختار بیولوژیکی او وارد شده است.

 نظر مویر در مورد قلمروخواهی:

 قلمروخواهی ما به میزان زیادی با هنجارهای فرهنگی و با عوامل دیگری که دارای مقیاس و مکان هستند تعیین می­شود و این باعث می­شود که تصمیم یک نظریه بدون رجوع به جامعه و فضا غیرواقع­گرایانه باشد. قیاس ساده بین قلمروخواهی انسان و حیوان خطاست.

 مفهوم طبیعت در برابر تربیت:

یکی از اساسی­ترین موضوعات مورد بحث موضوع طبیعت در برابر تربیت است یعنی اینکه آیا رفتار انسانی با خصوصیات ژنتیکی و غریزی ما معین می­شود یا اینکه در فرایندهای تربیت و روند اجتماعی شدن شکل می­گیرد. هر دوعامل تا حدودی موثرند.

1- راست­گرایان طبیعت انسانی را حیوانی و عاری از هر گونه فضیلت می­دانند کونراد لورنز.

2- سوسیالیست­ها بر علاقه خود نسبت به انعطاف­پذیری طبیعت انسان تاکید دارند.

3- اما چپ­گرایان از جمله سارتر عقیده دارند که افعال و تصمیم­های روزمره ما هویت ما را شکل می­دهند. ما در ابتدا وجود داریم بعد خود را تعریف می­کنیم. بنابراین هر ادعایی مبنی بر فطری بودن طبیعت انسان یورش و تهدیدی علیه آزادی او است.

 نظر دیوید اسمیت در مورد قلمروخواهی:

 معتقد است که قلمروخواهی یک خصیصه ذاتی و غریزی انسانی نبوده بلکه یک ساخته اجتماعی است. قلمروخواهی باید بعنوان وسیله­ای برای رسیدن به اهدافی همچون ادامه بقا- ستیزه­جویی بیگانه و سلطه سیاسی باشد. وی قلمروخواهی انسان را ظریفتر از قلمروخواهی حیوانات می­داند و انسانها احساس همانندی عمیقی با فضا و محیط جغرافیایی خود دارند. اسمیت می­گوید قلمروخواهی بیشتر به حوزه امکانات وابسته است تا حوزه روانشناسی.

 آیا یک مکان عواطف یکسانی را در مردم مختلف ایجاد می­کند؟ خیر . سفید پوستان جنوب آمریکا که دارای سرمایه هستند به آن عشق می­ورزند و برای بردگان و سفید پوستان فقیر احساس دیگری دارد .

 نظر پیتر اسلو در مورد قلمروخواهی :

معتقد است که علل ستیزه­جویی را می­توان درون گروهها پیدا کرد تا در درون افراد. به ویژه اگر خود را یک ملت- گروه و یا کشور بدانند. وی قیاس بین قلمرو های حیوانی و انسانی را کارساز نمی­داند چرا که در قلمرو حیوانی حقوق انتزاعی مالکیت- خروش و معاوضه مالکیت بدون تصرف مصداق ندارد. اما در رابطه انسان با سرزمین فرآیند دو جانبه است. مردم نه تنها احساس می­کنند که صاحب قطعه­ای زمین هستند بلکه احساس تعلق نیز به زمین دارند.

 نظر رابرت ساک در مورد قلمرو خواهی:

به نظر وی قلمروخواهی کوشش یک فرد یا یک گروه برای تاثیرگذاری نفوذ با کنترل مردم، پدیده­ها و روابط از طریق تحدید حدود و نظارت بر یک منطقه جغرافیایی است.

* برقراری نظارت بر یک منطقه جغرافیایی پیامدهایی از قبیل ادامه بقا یا مرگ- استقلال یا بردگی را بدنبال دارد.

* رابطه انسان با زمین چیزی بیش از ملاحظات سیاسی و اقتصادی است و دارای پیوندهای عاطفی و روانی است.

 تقسیم بندی هویت از نظر روکان واروین:

  • اسطوره: شامل یک سری باورها از جمله مذهب- ملی گرائی
  • نماد: بیانگر جنبه گویا و همیشگی فرهنگ است مانند زبان
  • تاریخ : که آگاهی نسبت به گذشته سرزمین و رویدادهای عاطفی مربوط به گذشته یک فرهنگ است.

عوامل نهادی: شامل سازمانهایی است که به پیشرفت فرهنگ برای تقویت هویت کمک می­کند

مشاوره برای آزمون دکتری

برای مشاوره اینجا بزنید

خدمات کنکور دکتری 
معرفی موسسات آموزشی آزمون دکتری
0 0 رای ها
امتیاز بدهید
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا با ما در میان بگذارید.x