سرفصل های درس ژنتیک

نام بسته درسی : ژنتیک

—————————————————

فهرست:

مقدمه

تاریخچه ژنتیک

انواع رشته های ژنتیک

تقسیم بندی ژنتیک از لحاظ ارگانیسم

سلول شناسی

ژنتیک مندلی(کروموزومی) یا کلاسیک

تشخیص لینکاژ

ژنتیک مولکولی

خصوصیات فیزیکی DNA  از نظر کلی

مراحل کپی برداری

کد یا رمز ژنتیک

کاربرد منوسومی ها

یوپلونیدی

نحوه تشخیص پدیده مضاعف شدن

آلوپلی  پلونیدی

کاربرد پلی پلوییدی در اصلاح نباتات

موتاسیون یا جهش  mutation

انواع جهش ها

مواد جهش زا

ژنتیک جمعیت

اصل تعادل هاردی- واینبرک

ژنتیک کمی یا توارث کمی

وراثت پلی ژنتیک

تفکیک متجاوز

توارث و محیط

توارث سیتوپلاسمی و اثرات مادری

مهندسی ژنتیک

مسایل و پاسخ ها

بخش هایی از بسته درسی ژنتیک

مقدمه

يكي از مهمترين رشته هاي بيولوژي، علم ژنتيك است، در اين علم از نحوه وراثت و چگونگي انتقال صفات از نسلي به نسل ديگر بحث مي شود. اين علم از دستاوردهاي قرن بيستم است كه پايه هاي اساسي آن در سال 1860 توسط (Geregor Mendel) ريخته شد و هم اكنون مطالعاتي تا سطح مولكولي پيشرفت كرده است، اصول اين علم در تمام موجودات زنده اعم از نبات، حيوان و انسان مشابه مي باشد.

كلمه ژنتيك از كلمه يوناني (Genesis) به معني تكوين و پيدايش يا (Orgin) منشا گرفته است. ژنتيك شاخه اي از علوم زيست شناسي (Biology) است كه شباهتها و تفاوتهاي (Variation) قابل توارث بين موجودات زنده را مورد بررسي قرار مي دهد و همچنين بعنوان علم وراثت (Heredity) نيز مطرح است.

علم ژنتيك علم جواني است كه تاريخ پيدايش آنرا سال 1900 مي دانند ولي تاريخ و اصل پيدايش اين علم سال 1865 ميلادي مي باشد تاريخي كه مندل (كشيش اطريشي) با ايراد خطابه اي تحت عنوان (آزمايشهاي دوررگ گيري در گياهان) اساس علم ژنتيك را پايه گذاري نمود.

علم ژنتيك دو موضوع مهم يعني وراثت (Heredity) و تنوع (Variation) در موجودات زنده را مورد بررسي قرار مي دهد.

در ارتباط با وراثت نظريه هاي زيادي ارائه شده است كه بشرح زير تعدادي از آنها مطرح مي گردد:

نظريه پيش تشكيل (Preformation Theory)

نظريه اپي ژنز يا برون زائي (Epigenesis)

نظريه وراثت ذره اي (Paraticulate Inheritance)

فرضيه پان ژنز (Pangenesis)

تئوري مندلي (تئوري جديد وراثت ذره اي (Particulate Inheritance Mendelian Theory):

اين تئوري در حال حاضر مورد قبول است، طبق اين تئوري اطلاعات ژنتيكي از يك نسل به نسل ديگر به فرم واحدهاي مشخص (ژن) منتقل مي شوند (بطوريكه وراثت بيولوژي نتاج، يك محلول نيست كه در آن اطلاعات والدي مخلوط شده باشد)، واحدهاي ژنتيكي يا ژن از موادي تشكيل شده اند كه حداقل دو خاصيت دارند:

از نسلي به نسل ديگر به روشي منتقل مي شوند كه هر يك از نتايج حاصل يك كپي از اصل آنرا دارا مي باشند.

ازنظر ساختماني و تركيب، نحوه عمل و ساير خصوصيات بيولوژيكي، اطلاعات موردنظر براي دريافت كننده خود را همراه داشته باشد.

تئوري ژرم پلاسم (Germplasm)

تاريخچه ژنتيك:

تاريخچه ژنتيك را در دو دوره زير بررسي مي كنيم:

تا سال 1900

سال 1900 به بعد

تا سال 1590 اطلاعات بشر درباره وراثت بسيار ناچيز بوده است.

از سال 1590 به بعد تا 1900 بشر در زمينه علم ژنتيك به پيشرفتهايي دست يافت مثل:

ساخت اولين ميكروسكوپ مركب در سال 1590

وجود هسته در داخل سلول توسط R. Brown در سال 1831

آزمايشات هيبريداسيون در نخود فرنگي توسط مندل Gregor Mendel در 1856

اولين توضيح درخصوص ميتوز توسط A. Schneier در 1873

تاريخچه ژنتيك از سال 1900 به بعد:

چند درصد از نتايج بدست آمده به شرح زير است:

كشف مجدد قوانين مندل توسط H. Devries و C. Correns و E. Tschermak در 1900.

بكار بردن اصطلاح موتاسيون براي توصيف تغييرات خودبخودي و ناگهاني در مواد وراثتي توسط H. Devries در 1901.

ارائه تئوري وراثت كروموزومي توسط W.S.Sutton در 1902.

كاربرد لغت ژن براي اولين بار توسط جوهانسن W.Johansen در 1909.

وضعيت ساختماني مولكول يا ذره DNA توسط واستون و كريك در 1953 روشن شد.

انواع رشته هاي ژنتيك:

علم ژنتيك اگرچه علم جديدي نسبت به خيلي از علوم است ولي سرعت پيشرفت آن چنان است كه از علوم زيادي سبقت گرفته است، اين علم چون كه از 1900 مصادف با قوانين مندل شروع شده است، ميزان اطلاعات هر 2 سال دو برابر مي شود در حاليكه در علوم ديگر ميزان اطلاعات علمي بطور متوسط به ازاي هر 10 سال دو برابر مي شود.

بدليل توسعه زياد علم ژنتيك، اين علم را به قسمتهاي مختلفي تقسيم بندي مي كنند:

برای مشاوره اینجا بزنید