نام بسته درسی : رده بندی و ارزیابی خاک
———————————————————————
فهرست:
فصل اول : تشکیل و تکامل خاک
خاک
تخریب فیزیکی
تخریب شیمیایی
تخریب بیولوژیکی
فرایندهای تشکیل و تکامل خاک [2]
فاکتورهای بیرونی خاکسازی
نکات مهم این فصل
تستهای پایانی این فصل
فصل دوم : تاریخچه و رده بندی خاک
تاریخچه
افقهای اصلی
افقهای حد واسط یا ترکیبی
پسوندها
رژیم رطوبتی خاک
رژیم حرارتی خاک
افقهای مشخصه سطح الارضی
افقهای مشخصه تحت الارضی
خواص مشخصه
سطوح مختلف طبقه بندی در سیستم تاکسونومی
عناصر سازنده در نامگذاری رده، زیر رده و گروه بزرگ
ردههای خاک در سیستم تاکسونومی
سیستم فائو
نکات مهم این فصل
تستهای پایانی این فصل
بخش هایی از بسته درسی رده بندی و ارزیابی خاک
فصل اول: تشکیل و تکامل خاک
- خاک:
خاک در علوم مختلف، تعاریف متفاوتی دارد. در یک تعریف، خاک به مواد خرد شده در قشر خارجی پوسته زمین گفته میشود که قادر به رشد و حمایت از گیاه میباشد. خاک دارای خصوصیاتی است که از اثرات آب و هوا و موجودات زنده روی مواد مادری به وجود آمده و این خصوصیات تحت تاثیر پستی و بلندی در طول زمان، تعدیل و تعیین شده است.
- علم خاک:
به دو شاخه تقسیم میشود:
- پدولوژی: علم مطالعه چگونگی تشکیل، تکامل و طبقهبندی خاک از لحاظ غیر زراعی است بدون در نظر گرفتن استعداد اراضی. در واقع این شاخه به پیدایش خاک میپردازد.
- ادافولوژی: علم مطالعه خاک از لحاظ استفاده زراعی و استعداد زراعی بدون توجه به پیدایش و طبقهبندی آن میباشد.
- مراحل تشکیل خاک:
- مرحله Geogenesis: تشکیل مواد مادری در نتیجه تخریب سنگ مادر.
- مرحله Pedogenesis: تشکیل و تکامل خاک از مواد مادری.
- تخریب:
به تغییر حالت فیزیکی و شیمیایی سنگها و کانی ها در سطح زمین یا در نزدیکی سطح زمین گفته می شود و علت، آن است که وقتی سنگها و کانیها در مرکز زمین قرار دارند با درجه حرارت و فشار متفاوتی مواجه هستند نسبت به وقتی که در سطح زمین قرار میگیرند.
تخریب بر سه نوع است:
- تخریب فیزیکی
- تخریب شیمیایی
- تخریب بیولوژیکی
- تخریب فیزیکی:
در تخریب فیزیکی بدون آنکه ترکیب شیمیایی و مینرالوژی سنگها و کانیها دستخوش تغییر و تحول شود به قطعات کوچکتری شکسته می شود که علت آن فشار ناشی از تغییر درجه حرارت در شب و روز، فشار ناشی از یخ زدن آب در شکاف سنگها، فشار ناشی از رشد کریستالهای نمک در شکاف سنگها و فشار ناشی از رشد ریشه های گیاهان در حال رشد است. در طی پروسه هوادیدگی و تشکیل خاک حتی در ابتدائیترین حالت و شروع، هوادیدگی فیزیکی غالب است.
تخریب فیزیکی مستقیما در تشکیل خاکها نقش ندارد ولی به خاطر اینکه با خرد کردن سنگها سطح بیشتری را در معرض تخریب شیمیایی قرار می دهد می تواند به طور غیر مستقیم در تشکیل خاکها نقش داشته باشد.
- عوامل موثر در هوادیدگی فیزیکی:
- درجه حرارت: یک سنگ دارای کانیهای مختلفی است و هر کانی دارای ضریب انبساط حرارتی مربوط به خود است که در نتیجه گرم و سرد شدن متناوب به علت انقباض و انبساط متفاوت کانیها و تغییر حجم متفاوت آنها سنگها متلاشی میشوند که پوسته پوسته شدن (تورق)به همین علت است. هم چنین نفوذ آب به داخل شکاف سنگها و یخ زدن آن باعث ایجاد فشار در سنگ شده و موجب متلاشی شدن سنگ میشود.
- تاثیر آب، باد و یخ: این سه عامل باعث انتقال مواد خرد شده از محل خود به محل جدید شده و قسمت زیرین در تماس با هوا واقع شده و راحتتر هوازده میشود. همچنین ذرات هنگام حمل به یکدیگر برخورد کرده و خرد و متلاشی میشوند.
نکته:
یخچالها نیز طی حرکت در مسیر خود باعث متلاشی شدن سنگهای بستر خود و سائیده شدن آنها میشوند.
- املاح: آبگیری و هیدراته شدن املاح و رشد بلور آنها در شکاف سنگها باعث افزایش فشار و خرد شدن سنگها میشود. به عنوان مثال سولفات کلسیم در شکاف سنگها، در اثر جذب دو ملکول آب (آبگیری) به بلور گچ تبدیل شده و فشار حاصله باعث تخریب سنگ میشود.
- تناوب خشکی و رطوبت: کانیهایی که خاصیت هیدراته دارند در اثر آبگیری، منبسط و در اثر از دست دادن آب منقبض میشوند و باعث تخریب سنگهایی که حاوی این قبیل کانیها هستند میشوند.
آزمون خودسنجی فصل اول :
1- گزینه صحیح در رابطه با فراوانی گچ در خاکهای مناطق گرم و مرطوب کدام است؟
1) معمولا متداول است. 2) معمولا نادر است.
3) همیشه فراوان است. 4) هرگز وجود ندارد.
2- رنگ قرمز در تحتالارض خاکها معرف چیست؟
1) وجود آهن سه ظرفیتی و شرایط تهویه خوب
2) وجود آهن سه ظرفیتی و تهویه نامطلوب
3) وجود آهن دو ظرفیتی و تهویه خوب
4) وجود آهن دو ظرفیتی و تهویه نامطلوب
پاسخ تشریحی :
1- گزینه 2 صحیح است.
در مناطق گرم و مرطوب گچ موجود در خاک شسته شده و به قسمتهای پایین نفوذ میکند یا از خاک خارج میشود. میزان گچ در خاکهای مناطق خشک فراوان است.
2- گزینه 1 صحیح است.
[3]برای مشاوره اینجا بزنید [3]
[4]  | [5] |