سرفصل های درس اصول تولید و فراوری بذر

نام بسته درسی : اصول تولید و فراوری بذر

————————————————————–

فهرست:

فصل اول : گواهی بذر

فصل دوم : افزایش کارایی بذر

فصل سوم : بذور مصنوعی

فصل چهارم : کیفیت بذر

فصل پنجم : قابلیت حیات بذر و آزمون‌های آن

فصل ششم : قدرت بذر و آزمون‌های آن

فصل هفتم : آزمون‌های بذر

فصل هشتم : بیماری‌شناسی بذر و آزمون‌های مرتبط با آن

 بخش هایی از بسته درسی اصول تولید و فراوری بذر

یک روش قانونی برای کنترل کیفیت بذر در جریان تولید بذر است و دارای مراحل مختلف می‌باشد. اولین مرحله کنترل این است که مواد ژنتیکی که مورد تکثیر قرار می‌گیرند از کیفیت بالایی برخوردار باشند و از منابع موفقی تهیه شده باشند. 2-کنترل‌هایی که از طریق بازرسی مزرعه‌ای صورت می‌گیرد و توسط بازرسان خبره و ماهر انجام می‌شود.

این بازرسی ها در مراحل مختلف رشد گیاه صورت می‌گیرد و یکسری صفات خاصی با روشهای خاصی اندازه‌گیری می‌شود و با حداقل استانداردها تطبیق داده می‌شود.

3ـ کیفیت بذر تولید شده در مزرعه، پروسه برداشت، فراوری کردن کنترل می‌شود.

4ـ مرحله پست کنترل: علی‌رغم بازرسی و تجزیه آزمایشگاهی ممکن است اشتباهاتی صورت گیرد که مسئولیت آن برعهدة تولیدکننده و یا توزیع‌کننده باشد. این کار برای دفاع از تولیدکننده صورت می‌گیرد.

مشخصات یک بازرسی بذر

صداقت اخلاقی داشته باشد، وارد به کار و ماهر باشد، رابطه خوب با تولیدکننده داشته باشد بازرسی را در یک زمان خاصی انجام دهد.

حداقل استانداردهای گواهی بذر به دو دسته تقسیم می‌شوند. 1ـ استانداردهای عمومی 2ـ استانداردهای خاص

طبقات بذری

1ـ بذر اصلاح شده: این بذر مستقیماً توسط اصلاح‌گر تولید می‌شود. breeder seed

2ـ بذر پایه: این طبقه از تکثیر بذر اصلاح شده بدست می‌آيد و رنگ آن سفید می‌باشد.

3ـ بذر ثبت شده: از تکثیر بذر پایه بدست می‌آيد و رنگ آن قرمز می‌باشد.

4ـ بذر گواهی شده: از تکثیر بذر ثبت شده بدست می آيد و رنگ آن آبی است.

بعد از بذر ثبت شده نباید تعداد طبقات بذری از 3 بیشتر باشد. در هر مرحله بخشی از بذر برای تولید خود آن طبقه و بخشی هم برای تولید طبقه بعدی بذر استفاده می‌شود. سیستم کاشت و نظارت برای هر طبقه‌ بذری متفاوت است.

استانداردهای یک واحد گواهی بذر

1ـ وسعت آن نباید بیشتر از 10 هکتار باشد 2ـ فاصله بین قطعات از 5 متر بیشتر نباشد

3ـ فقط به کشت یک گیاه یا واریته خاصی تعلق داشته باشد.

4ـ زمان کاشت در همة زمین بایستی یکسان باشد.

تنها بذوری مورد گواهی قرار می‌گیرند که قبلاً ثبت شده باشند.

استانداردهای مزرعه‌ای

 1ـ گیاهان زراعی ماقبل: گیاهانی که آفات مشترک داشته باشند و بذور آنها مشابه باشند نباید پشت سر هم کشت شوند.

2ـ فاصله ایزولاسیون: بسته به  نوع گیاه و درجه خودگشنی و دگرگشنی متفاوت است.

3ـ تعداد دفعات بازرسی: چند بار بازرسی شود و در چه مراحلی صورت گیرد بستگی به نوع گیاه دارد. اولین بازرسی برای گیاهان خودگشنی در مرحله خروج خوشه است که باید یکنواخت باشد و در مورد دگرگشنی باید قبل از گلدهی بازرسی شوند مرحله دوم بازرسی برای گیاهان خودگشن و هم دگرگشن‌ها در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک می‌باشد. در ذرت سیاه شدن قسمت اتصال دانه به خوشه و در گندم خشک شدن برگ برچم نشان‌دهندة رسیدگی فیزیولوژیک است.

اهداف کنترل و گواهی بذر

1ـ افزایش و تکثیر واحدهای برتر (اصلاح شده)

2ـ تشخیص واریته‌های جدید و تکثیر سریع آنها تحت نام قابل قبول و مناسب

تعریف واریته جدید

 یک واریته جدید دارای سه خصوصیت می‌باشد. 1ـ تفاوت بارز با سایر ارقامی که وجود دارد داشته باشد 2ـ دارای یکنواختی باشد یعنی صفت موردنظر در تمام پایه‌ها وجود داشته باشد.

3ـ پایداری: رقم جدید بتواند صفت مطلوب را در نسل‌های بعد هم حفظ کند یعنی قابلیت توارث داشته باشد.

آزمون DUS آزمونی است که برای تعیین رقم جدید استفاده می‌شود. باید آنقدر خودگشنی انجام گیرد تا به خلوص لازم برسند و اگر خالص نباشند تفرق حاصل می‌شود.

3ـ سومین هدف کنترل و گواهی بذر راهنمایی در جهت تداوم و تکثیر بذور می‌باشد. یعنی مراکز گواهی علاوه بر گواهی بذر کار آموزشی و ترویجی را نیز انجام دهند.

برای مشاوره اینجا بزنید