تاریخ بروزرسانی : 1401/09/17
نام بسته درسی : ژئومورفولوژی ایران
——————————————————————
فهرست:
فصل اول کلیات طبیعی ایران
فصل دوم تکامل زمین ساختی ایران
فصل سوم واحدهای بزرگ ژئومورفولوژی ایران
فصل چهارم واحد شمال غربی
فصل پنجم واحد شمالی(البرز و تالش)
فصل ششم واحد جنوب غرب(زاگرس)
فصل هفتم واحد شمال شرقی(خراسان شمالی)
فصل هشتم واحد شرق و جنوب شرقی ایران
فصل نهم کوه های ایران مرکزی
فصل دهم دشت لوت
فصل یازدهم جلگه خزر
فصل دوازدهم جلگه های ساحلی جنوب(خلیج فارس و دریای عمان)
آزمون خودسنجی
بخش هایی از بسته درسی ژئومورفولوژی ایران :
1-1- موقع جغرافیایی، حدود و وسعت ایران
کشور ایران با وسعت 1648195 کیلومتر مربع ‘مابین 25 تا 40 درجه ی عرض شمالی و 44تا 63 درجه ی طول شرقی واقع شده است.سرزمین ایران از نظر هندسی به صورت یک چهار ضلعی نسبتا منظم و تقریبا شبیه لوزی مایل است.قطر بزرگ آن در امتداد شمال غربی-جنوب شرقی و قطر دیگرش در جهت شمال شرقی- جنوب غربی است. جنوبی ترین نقطه ی ایران گوادرو شمالی ترین آن شهر بازرگان است.
طول محیط ایران تقریبا 8631 کیلومتر است.از این مقدار حدود 5861 کیلومتر آن مرز خشکی و 27771 کیلومتر آن را مرزابی تشکیل می دهند.در آن سوی مرزهای شمالی ‘کشورهای ارمنستان‘جمهوری اذربایجان و ترکمنستان واقع شده اند.در مشرق افغانستان و پاکستان قرار دارندو در مغرب نیز ترکیه و عراق همسایگان ایران هستند.جمهوری اسلامی ایران از سمت جنوب‘ مرز خشکی با هیچ کشوری ندارد و سراسرآن را دریای عمان وخلیج فارس در بر می گیرند.طول خط ساحلی ایران در جنوب بالغ بر2098 کیلومتراست.حدود673 کیلومتر از مرز شمالی کشور هم منطبق بر خط ساحلی دریای خزر است.
1-2- موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان یک سرزمین خشک
چنانچه مناطق بین عرض های جغرافیایی 30 تا 60 درجه شمالی را منطقه معتدله شمالی بدانیم، در این صورت حدود دو سوم وسعت ایران در نیمه جنوبی این منطقه و یک سوم بقیه در منطقه گرم سطح زمین زمین قرار می گیرد. مجموعاً چهارپنجم سطح ايران رو رشته چينخوردگيهاي زاگرس و البرز فراگرفتهاند. دامنههاي انها به خارج از فلات ايران(از جمله فلات ارمنستان و دشتهاي تركمنستان و قراقوم و يا عراق)كشيده شده و يا در سواحل درياي خزر و خليج فارس و درياي عمان جلگههايي ميسازند كه به تدريج پست ميشوند. قسمت مركزي ايران از زمينهاي مرتفع تشكيل شده كه برخي بخشهاي ان ساختمانهاي درهم و مخلوط دارند. توي اين بخشها بريدگيها و شكستهايي وجود دارد كه شنزارها و نمكزارهاي بزرگ در بطن انها تكوين يافته. اسم اين شنزارها، دشت لوت و كوير نمك است.
حاشيهي فلات ايران، رشتهكوههايش مرتفعند و غالباً متجاوز از ۴۰۰۰متر ارتفاع دارند كه بلند ترينشان در شمال و جنوبغربي قرار دارد. اما بعضي از كوههاي مركزي ايران، بيشتر از ۳۰۰۰متر هم ارتفاع دارند. رشته كوه البرز باقلهي ۵۶۷۸ متري دماوند بلندترين نقطهي فلات ايران است كه از برآمدگي ارمنستان در شمال غرب ايران بهسمت شرق كشيده شده و بخش كوهستاني شمال ايران رو شكل داده است.
در جنوب و جنوب غربي رشتههايي بهموازات خليج فارس بنام مكران و پشتكوه و زاگرس مستقر است. در شمال غرب كشور هم رشته كوههاي آذربايجان و كردستان با قلههاي آتشفشاني ۴۸۲۱متري سبلان و ۳۷۲۲متري سهند و غيره واقع شدهاند كه درياچه(گودال آبي)اروميه رو احاطه كردهاند. شرق ايران هم تا حدي متعارضه و مترفعاتي بنام قائن و پلنگان از كوههاي افغانستان منشعب شده و به جنوبشرق ايران نفوذ كرده و مرتفعات آتشفشاني مرزي رو بهوجود آورده كه بخش شرقي اين ارتفاعات تا پاكستان امتداد دارد. قلههاي مخروطي آتشفشاني ۴۰۴۲متري تفتان و كوه ۳۸۴۹متري بزمان هم مشخصترين مرتفعات اين منطقهاند. طرحي از سيماي ناهمواريها و مورفولوژي ايران كه مذكور افتاد نتيجه تأثير عواملي بهشمار ميآيند كه ميتوان اين عوامل رو در رابطه با تكامل زمين ساختي و آب و هواي دروان چهارم خلاصه كرد.
نوشتههای تازه