سرفصل های درس ژنتیک کمی

نام بسته درسی : ژنتیک کمی

————————————————-

فهرست:

صفات کمی

ساختار ژنتیکی یک جمعیت

عوامل تغییر دهنده فراوانی ها

شرایط لازم برای برقراری تعال هاردی واینبرگ دریک جمعیت

آزمون تعادل

کاربرد قانون هاردی واینبرگ

تعادل H- w در مکانهای ژنی چند آللی

تعادل H- w در ژنهای وابسته به جنس

تعادل H-w در حالت دومکانی

تعادل H-W در دو مکان ژنی پیوسته

اثر جهش

تنوع مصنوعی

اثر اندازه ی جمعیت

ضریب هم نسبی یا هم تباری

سیستمهای متداول آمیزشی

نحوه محاسبه خویش امیزی در سیستم های متداول خویش آمیزی

محاسبه F از طریق کاهش هتروزیگوس

روش Malecot

روش Swell- wright

ارزش اصلاحی ( ارزش زادآوری)

واریانس

نحوه محاسبه واریانس

روابط بین خویشاوندان

جزء‌غالبیت

پارامترهای ژنتیکی 

منابع

 بخش هایی از بسته درسی ژنتیک کمی

 ژنتیک کمی Quantitative Genetics

اساس ژنتیک مدرن با بازیابی قوانین مندل شروع می شود. مندل در سال 1866 قوانین خود را چاپ کرد و منتشر نمود وی چون نمی توانستند کارهای او را درک کنند ، اینکارها ناشناخته می ماند ولی در سالهای 1900 سه دانشمند قوانین مندل را بازیابی کرده و تایید می کنند و اساس ژنتیک مدرن امروزی، پایه گذاری می گردد. در آن دوره زمانی ، هدف علم ژنتیک بیان تظاهر و توارث صفات براساس قوانین مندل بود البته صفاتی که مندل روی آنها کار کرده بود، هم شامل صفات کمی و هم شامل صفات کیفی  بود البته آن زمان ، ژنتیک کمی و کیفی مطرح نبود، ولی امروزه سعی می شود وراثت صفات را با استفاده از قوانین مندل توجیه کنند. ولی با توجه به اینکه  اکثر صفات مهم زراعی و اقتصادی به صورت کمی هستند و دارای توارث چند ژنی هستند، بنابر این توجیه  وتفسیر نحوه وراثت و کنترل ژنتیکی این گونه صفات، تنها براساس قوانین مندل امکان پذیر نمی باشد در نتیجه شاخه ای از علم ژنتیک در دهه 1920 براساس کارهای سه دانشمند به نامهای فیشر Fisher درسال 1918 ، هادلن Hadlen در سال 1922 و رایت wright در سال 1921 شاخه ای از ژنتیک بنام ژنتیک کمی بنیانگذاری می شود. از ژنتیک کمی به عنوان شاخه آماری ژنتیک نیز نام می برند. که هدف آن مطالعه نحوه توارث صفات کمی با استفاده از روشهای آماری، مدلهای ریاضی و قوانین مندلی می باشد و قوانین مندل به تنهایی پاسخگو نمی باشند ولی اساس کار ، قوانین مندلی می باشد.

روشهای مطالعه ژنتیک کمی از دو جنبه با روشهای ژنتیک مندلی متفاوت است:

1- واحد مطالعه :

چون در مورد صفات کمی همانند صفات کیفی یا مندلی ، نسبتها قابل مشاهده و یا قابل محاسبه نیستند و نمی توانیم نسبت مشخصی را تعیین کنیم ، بنابراین نتاج منفرد را یک فرد اطلاعاتی را به تنهایی در مورد نحوه توارث صفات، ارائه نمی کند در نتیجه واحد مطالعه یا بررسی جمعیتها یا گروهی از افراد هستند و نسبتها را براساس فراوانی ژنی یا ژنوتیپی در کل جمعیت ، بیان می کنیم

2- خصوصیات صفات کمی :

خصوصیات صفات کمی ایجاب می کند که تنها طبقه بندی افراد برای مطالعه کافی نیست بلکه تک تک افراد باید از نظر صفت خاص مورد اندازه گیری قرار گیرند.

پایه ژنتیک کمی ، ژنتیک مندلی  است و تعمیم یا گسترش ژنتیک مندلی به ژنتیک کمی بر دو جنبه استوار است:‌

1- تعمیم و مطالعه قوانین مندلی در ارتباط با ویژگیهای ژنتیکی جمعیتها ( ساختار جمعیت)

2- تعمیم و مطالعه قوانین مندلی در ارتباط با وراثت پذیری صفات (‌در صفات مندلی، وراثت پذیری بالاست در حالیکه در صفات کمی، وراثت پذیری کم است)‌

صفات را به سه دسته تقسیم می کنیم :‌

1- صفات کمی Quantitative raits 2- صفات کیفی Qualitatvie treuts 3- صفات آستانه ای Threshold characters ولی گروهبندی اولیه شامل دو گروه بود. در ابتدای آغاز علم ژنتیک کمی صفات براساس تعداد ژنهای کنترل کننده آنها و نحوه تاثیر عوامل محیطی بر تظاهر صفات ، به دو گروه تقسیم شدند:

1- صفات کیفی :

صفاتی که توسط یک و یا حداکثر دو مکان ژنی کنترل می شوند و ژنهای کنترل کننده آنها بزرگ اثر Major genes بودند و اثر ژن منفرد در مقایسه با عوامل محیطی ، بسیار بالا بود به همین دلیل این صفات دارای وراثت پذیری بسیار بالایی هستند و صفات مندلی یا ژنهای مندلی Mendelian genes نیز نامیده می شوند.

2 – صفات کمی :

عقیده بر این بودکه این صفات توسط تعداد زیادی ژن ( ژنهای کوچک اثر minar genes ) با اثرات افزایشی مساوی کنترل می شوند بطوریکه سهم هر ژن منفرد در تظاهر فنوتیپی صفت، کوچک و غیرقابل تشخیص است و اثر عوامل محیطی در مقابل سهم هرژن ، بزرگ می باشد که به این نظریه تئوری پلی ژن polygene می گفتند که توسط شخصی بنام متر Mater در سال 1948 ارائه شد.

برای مشاوره اینجا بزنید