حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی چقدر است؟

حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی چقدر است؟

به گزارش پایگاه خبری آزمون دکتری ، شغل مددکاری اجتماعی یکی از مشاغل کاربردی بوده و بسیاری از سازمان‌ها و ادارات دولتی و خصوصی که به ارائه خدمات اجتماعی می‌پردازند، به دنبال استخدام مددکار اجتماعی هستند. از جمله این سازمان‌ها و مراکز می‌توان به سازمان بهزیستی کشور، مراکز مشاوره، زندان‌ها، مراکز درمان و ترک اعتیاد و مدارس اشاره کرد. اما یکی از دغدغه‌های مددکاران اجتماعی، مانند اغلب شاغلین، میزان حقوق و دستمزد آن‌ها است که با میزان افزایش هزینه‌های زندگی و تورم کشور همخوانی ندارد.

در این میان، سوال متداول اغلب فعالین در حوزه مددکاری اجتماعی، میزان افزایش حقوق خود در سال 1402 است. به همین دلیل، در این مقاله علاوه بر معرفی شغل مددکاری اجتماعی، بیان شخصیت‌شناسی مددکار و بررسی بازار کار شغل مددکاری اجتماعی، به میزان افزایش حقوق و دستمزد مددکاران اجتماعی بر اساس لایحه بودجه سال 1402 اشاره خواهیم کرد.

معرفی شغل مددکاری اجتماعی

شغل مددکاری اجتماعی که یکی از مشاغل کاربردی در جامعه محسوب می‌شود، با استفاده از مجموعه راهکارهای روان‌شناسانه و مشاوره‌ای، زمینه تغییر شرایط روحی مددجویان، حل مسائل آن‌ها و رشد و پیشرفت این افراد را فراهم می‌کند. در حقیقت، مددکاران اجتماعی به افرادی که دچار آسیب های اجتماعی بوده و نیازمند خدمات اجتماعی هستند، کمک می‌کنند تا بتوانند خود و مشکلات خویش را شناخته و راهکار حل مسائلشان را بیابند. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، سازمان‌ها و ادارات بسیاری به دنبال استخدام مددکار اجتماعی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به سازمان بهزیستی، زندان‌ها، مراکز بازپروری و سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد. همان‌طور که در آگهی‌های استخدام مددکار همچون آگهی استخدام بهزیستی مشاهده می‌شود، معمولا یک مددکار اجتماعی باید فارغ‌التحصیل یکی از رشته‌های مددکاری اجتماعی، علوم اجتماعی گرایش جامعه‌‌شناسی، کارشناسی حرفه‌ای مددکاری اجتماعی گرایش خانواده، کارشناسی حرفه‌ای مددکاری اجتماعی گرایش مراکز اورژانس اجتماعی و کارشناسی حرفه‌ای مددکاری اجتماعی گرایش کودک باشد.

معرفی جامع و تخصصی رشته مددکاری اجتماعی

از جمله مهارت‌های موردنیاز برای استخدام مددکار اجتماعی می‌توان به مهارت‌های ارتباطی مناسب، آشنایی کامل با اصول مشاوره، توانایی انجام کار به‌صورت گروهی، تسلط به اصول گزارش‌نویسی، توانایی حل مسئله، مهارت مدیریت و رهبری و توانایی ایجاد اعتماد در مددجویان اشاره کرد.

پارتی بازی و طرح مهر آفرین

گلایه‌های مددکاران خرید خدمتی اورژانس اجتماعی فراوان است. مددکار استان جنوبی می‌گوید: «سال ۹۰ طرحی به نام مهر آفرین در سازمان بهزیستی اجرا شد و بر اساس آن قرار بود نیروهای طرحی یا خرید خدمتی اورژانس اجتماعی قراردادشان تغییر کند و تبدیل وضعیت شوند. اما پارتی‌ بازی باعث شد بسیاری از نیروهای اورژانس از این طرح کنار گذاشته شوند. بااینکه این طرح برای نیروهای اورژانس اجتماعی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی بود بسیاری از نیروهای معاونت‌های دیگر که اصلاً ربطی به اورژانس اجتماعی نداشتند قراردادهایشان تغییر کرد. توجیهشان برای نپذیرفتن بسیاری از نیروهای اورژانس اجتماعی این بود که شما سابقه بیمه ندارید. من اعتراض کردم. گفتم من که سه‌سال است در اورژانس اجتماعی کار می‌کنم و  شما برای من بیمه‌ای رد نکردید. فایده‌ای نداشت.»

مددکارانی که با دیپلم خیاطی و کارشناسی امور فرهنگی استخدام شدند

کارشناس ارشد خدمات اجتماعی است. سال ۹۰ به اداره کار شهرستانی که در آن زندگی می‌کند درخواست کار داد و مدتی بعد با او تماس گرفتند و گفتند که برای شما به‌صورت پیمانی در بهزیستی  فرصت اشتغال به کار هست. حالا بیش از  ۹ سال از ورودش به اورژانس اجتماعی می‌گذرد و می‌گوید عاشق کارم هستم اما گلایه دارم. با تأکید می‌گوید نامم را ننویسید چون مطمئن هستم برایم تبعات دارد.

هر یک از مددکاران خرید خدمتی اورژانس اجتماعی دست می‌گذارند روی بخشی از مشکلات و کمبودها و حالا این خانم مددکار حرف‌های تازه‌تری می‌زند: «برخی از نیروها در اورژانس اجتماعی با دیپلم خیاطی و با مدرک کارشناس امور فرهنگی کار مددکاری انجام می‌دهند و اتفاقاً جزو نیروهای قراردادی یا استخدام رسمی سازمان بهزیستی هستند. آن‌وقت افرادی مثل ما که تحصیلات مرتبط با آسیب‌های اجتماعی دارند و چندین سال سابقه کار، باید با حداقل حقوق کار کنند.

می‌گویند آخر هرماه لیست مأموریت‌های خارج از استانی که رفتید را برای گرفتن حق مأموریت بنویسید و تحویل دهید. من گاهی پیش‌آمده که ۲۰ مأموریت خارج از استان داشتم که همه آن‌ها را با ذکر جزییات در برگه‌های مربوطه نوشتم و تحویل دادم. این ۲۰ مأموریت را برای من ۱۰ مأموریت لحاظ کردند و از این ۱۰ مأموریت هم حق ۵ مأموریت را به‌حساب من ریختند. بعدها فهمیدیم حق مأموریت‌های ما بین کارمندان دیگر اورژانس اجتماعی تقسیم می‌شود.

 اعتراض می‌کنیم می‌گویند استان ما اضافه بر ظرفیت، نیرو دارد یا باید اخراج کنیم یا باید حقوق را تعدیل کنیم. این در حالی است که نیاز استان ما به دلیل طایفه‌ای بودن روستاهای اطراف و فرهنگ حاکم بر آن و آسیب‌های اجتماعی که وجود دارد ایجاب می‌کند که نیرو به اندازه کافی داشته باشد اما نیاز مالی اضافه کردن نیروها تأمین نمی‌شود. شما جای ما با این جواب چه حالی بهتان دست می‌دهد؟»

شخصیت‌شناسی مددکار اجتماعی

یکی از ویژگی‌های یک مددکار اجتماعی موفق، لذت‌بردن از ارائه خدمات مشاوره و کمک به حل مشکلات افراد دارای آسیب های اجتماعی است. این فرد باید دارای روحیه قوی و محکمی باشد تا در هنگام رویارویی با مشکلات و بحران‌های اقشار مختلف آسیب‌دیده، احساس ضعف و ناتوانی نکند.(شغل های گروه علوم انسانی برای خانم ها)

یک مددکار اجتماعی برای حل مشکلات مددجویان باید دارای مهارت‌های ارتباطی مناسبی باشد تا بتواند ارتباط مستمر و موثری با آن‌ها برقرار کند. علاوه بر این، مددکاران به‌منظور ایجاد انگیزه در مددجویان برای تغییر مثبت در زندگی، باید روحیه‌ای مهربانانه، حمایتگر و دلسوزانه داشته باشند. یک فرد فعال در زمینه مددکاری اجتماعی برای موفقیت در این حوزه باید دارای صبر و تحمل بسیاری باشد. بر اساس تیپ شخصیت شناسی MBTI، تیپ شخصیتی ENFJ، مناسب‌ترین تیپ شخصیتی برای شغل مددکاری اجتماعی محسوب می‌شود.

بررسی بازار کار شغل مددکاری اجتماعی در ایران

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، رشته مددکاری اجتماعی جزو مشاغل پرتقاضا و کاربردی بوده و بسیاری از سازمان‌ها و ادارات دولتی و خصوصی که به ارائه خدمات اجتماعی می‌پردازند، از جمله این فرصت‌های استخدامی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

✔️ خانه‌های سالمندان و دیگر مراکز نگهداری از سالمندان
✔️ ادارات وابسته به سازمان رفاه و امور اجتماعی
✔️ سازمان بهزیستی کشور و مراکز وابسته به آن همچون شیرخوارگاه و پرورشگاه
✔️ موسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد
✔️ مراکز و کلینیک‌های مشاوره خصوصی و دولتی
✔️ مراکز درمان و ترک اعتیاد
✔️ مراکز بازپروری، زندان‌ها و مراکز اصلاح و تربیت
✔️ آسایشگاه‌ها و مراکز نگهداری از بیماران خاص
✔️ اورژانس اجتماعی و سازمان‌های امدادی
✔️ مراکز حقوقی و قضایی
✔️ سازمان‌های رفاهی، امدادی، حمایتی و توان‌بخشی

25هزار و 796 ماموریت و نجات صدها نفر در6 ماه

مددکاران اورژانس سربازان گمنامی هستند که بدون سروصدا هر روز جان صدها نفر را در سراسر کشور نجات می‌دهند. آمار ۲۵هزار و ۷۹۶ مأموریت گروه سیار اورژانس اجتماعی در۶ ماه ابتدایی سال گذشته این ادعا را تائید می‌کند. مددکار یکی از استان‌های شرقی کشور می‌گوید:« ما خاک اورژانس اجتماعی را خوردیم. بدون چشم داشت کمک کردیم تا مردم با این خط سه شماره‌ای آشنا شوند. خط ۱۲۳ تازه شروع به کارکرده بود و در استان‌های دیگر شناختی از اورژانس وجود نداشت. به‌صورت خودجوش  در مدارس بنر می‌زدیم. اعتمادسازی کردیم. اما همین حالا خیلی‌ها با این توجیه که شما خرید خدمتی هستید اصلاً ما را جزو سازمان بهزیستی نمی‌دانند. سراغ نیروهای پایگاه‌های خدمات اجتماعی که بروید اوضاع آن‌ها به‌مراتب بدتر از ما هست. من با یکی دو نفر از این نیروها صحبت کردم  و می‌گفتند حقوق ماهیانه ۷۰۰ هزارتومانی دارند.

بارها برای همه مددکاران پیش‌آمده بااینکه خودشان شرایط مالی مناسبی ندارند درواقع حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی ناچیز است اما برای سروسامان دادن به اوضاع بچه‌هایی که در پرونده‌های کودک آزاری اذیت شدند دست‌به‌کار شدند و با پول خودشان برای بچه‌ها وسایل موردنیازشان را تهیه کردند.

نیروهای اورژانس اجتماعی در حال کار با خطرات بسیاری مواجه هستند. ما در پرونده‌های کودک آزاری و همسر آزاری مجبوریم به خانه افرادی برویم که حتی به بچه خودشان و همسرشان هم رحم نکردند. کسی که در اثر مصرف مواد مخدر دچار توهم شده و یک جای سالم در بدن بچه‌اش باقی نگذاشته چه تضمینی هست که به من مددکار که به‌نوعی برای نجات جان همسر و کودکش مجبور می‌شوم وارد حریم خانه‌شان شوم آسیبی نزند؟ اگر آسیبی به من وارد شود سازمان بهزیستی از من حمایتی می‌کند؟ درحالی‌که من هیچ سندی مبنی بر اینکه کارمند سازمان بهزیستی هستم ندارم. چون هیچ جایی نامی از من نیست. در پرونده کودک آزاری ورود می‌کنم، جان بچه را نجات می‌دهیم، پدر را به مراجع انتظامی تحویل می‌دهیم و پیگیر پرونده مددکاری‌اش می‌شویم اما هیچ جا نامی از ما آورده نمی‌شود.

افراد واجد شرایط به‌منظور دریافت پروانه تاسیس کلینیک مددکاری اجتماعی باید به سازمان بهزیستی شهرستان خود مراجعه کنند. این نکته را نیز باید به‌خاطر داشت که برای صدور پروانه تاسیس کلینیک مددکاری اجتماعی، باید حداقل 5 نیروی انسانی به سازمان بهزیستی معرفی شود. این 5 نفر شامل دو مددکار اجتماعی، یک مشاور، یک روان‌شناس و یک فرد فارغ‌التحصیل کارشناسی در یکی از رشته‌های شاخه علوم‌انسانی یا علوم اجتماعی هستند.

میزان درآمد و افزایش حقوق مددکاران اجتماعی بر اساس بودجه سال 1402

همان‌طور که پیش‌تر توضیح داده شد، گزینه‌های فرصت های شغلی مددکار اجتماعی تنوع بالایی داشته و شامل بسیاری از مراکز و سازمان‌های دولتی و خصوصی می‌شود. به همین دلیل، میزان حقوق کارمندان فعال در حوزه مددکاری اجتماعی نیز بسته به این که در چه سازمان و اداره‌ای مشغول به کار هستند، متفاوت خواهد بود.(پردرآمدترین رشته های علوم انسانی چه خواهد بود ؟)

معمولا حقوق مددکاران اجتماعی‌ای که در سازمان‌ها و مراکز دولتی به فعالیت می‌پردازند، بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری پرداخت می‌شود. افرادی هم که در مراکز و سازمان‌های خصوصی مشغول به کار هستند، بسته به میزان سابقه، سطح تحصیلات، میزان دانش و مهارت و توافق انجام شده با کارفرما، حقوق متفاوتی دریافت خواهند کرد. اما معمولا میزان حقوق این افراد نیز ارتباط مستقیمی با حقوق اعلامی وزارت کار و میزان افزایش حقوق کارکنان طبق لایحه بودجه سالانه دارد. میزان درآمد مددکارانی که دارای کلینیک مددکاری اجتماعی هستند نیز متغیر بوده و به عواملی مانند میزان فعالیت و تعداد مددجویان بستگی دارد.

یکی از سوالات متداول افراد شاغل در زمینه مددکاری اجتماعی این است که میزان حقوق مددکاران اجتماعی در سال 1402 چند درصد افزایش داشته است؟ باتوجه به توضیحات گفته شده، حقوق اغلب مددکاران اجتماعی بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری و مبلغ اعلامی وزارت کشور تعیین می‌شود.

بر این اساس، دولت در ابتدا افزایش 20 درصدی برای حقوق کارمندان و کارگران در نظر گرفته بود؛ اما در نهایت افزایش 27 درصدی میزان حقوق کارمندان کشوری و لشکری و کارگران به تصویب رسید. بنابراین میزان افزایش حقوق مددکاران اجتماعی نیز در سال 1402، 27 درصد است.

درباره حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی با یکی از این عزیزان مصاحبه ای داشتیم. وی می گوید: « سال‌ها درس‌خوانده‌ام و در رشته مسایل اجتماعی دکترا گرفتم، اینکه یک مددکار با مدرک دکترا و مسئولیت خانواده و زن و فرزند چطور با سه میلیون می‌تواند زندگی‌اش را بچرخاند به کنار، در حق ما اجحاف می‌شود چون تخلف در شرکت‌های پیمانکار اورژانس اجتماعی زیاد است. مجبوریم قراردادی را امضا کنیم که نه مبلغ قرارداد در آن ثبت‌شده و نه تاریخ و بازه زمانی آن مشخص است. بند آخر قرارداد هم این جمله است که هیچ اعتراضی ندارم و همه حق‌وحقوق خود را دریافت کرده‌ام. می‌گویند امضا کنید. اگر هم امضا نمی‌کنید به‌سلامت. ما هم مجبوریم برای آنکه کارمان را از دست ندهیم قرارداد بی‌نام‌ونشان را امضا کنیم. امیدوارم امسال مسئولان، فکری برای تغییر وضعیت نیروهای اورژانس اجتماعی کنند یا حداقل تا فراهم شدن زمینه تغییر قراردادها، نظارت بر شرکت‌های پیمانکار را افزایش دهند.»

با ۱۲ سال سابقه نه کارت شناسایی داریم نه حق امضا پای برگه مأموریت

سال ۸۷ به‌عنوان نیروی طرحی یا خرید خدمتی در اورژانس اجتماعی یکی از شهرستان‌های جنوبی کشور مشغول به کار شد. این مددکار خانم  با ۱۲ سال سابقه در اورژانس اجتماعی مشکلاتش را با تأکید بر اینکه نامش را ننویسیم با ما در میان می‌گذارد: «من از سال ۸۹ شروع به کارکردم فکر میکردم حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی مناسب باشد، تا سه سال مرا بیمه نکردند. هنوز هم بعدازاین همه‌سال کارت شناسایی ندارم. حق امضا کردن پای مأموریتی که خودم آن را به نتیجه رساندم و گزارشش را نوشتم ندارم. فکر می‌کنید چرا؟ چون امضای من پای برگه مأموریت سازمان بهزیستی ثابت می‌کند که من کارمند این سازمان هستم و کارفرمایی که پیمانکار سازمان بهزیستی است از ترس اینکه مبادا من با تهیه کپی برگه مأموریت و جمع‌آوری اسناد دیگر به خاطر حق‌وحقوقمان به اداره کار شکایت کنم، اجازه امضا یا نوشتن اسم پای گزارش را به من نمی‌دهند.

روز زن، مدیران بهزیستی استان برای قدردانی از زحمات بانوان با لوح تقدیر و هدیه نقدی به اداره ما آمدند اما از کنار میز من گذشتند و به همکارم که در میز کناری‌ام بود و جزو نیروهای رسمی  سازمان بهزیستی هست لوح را تقدیم کردند و سهم من و همکاران دیگرم که خرید خدمتی هستیم فقط تماشا بود. این اقدام، بی‌حرمتی نیست؟ هدیه نقدی به کنار، یعنی ما کارمندان اورژانس اجتماعی که به قول مسئولان، خط مقدم مبارزه با آسیب‌های اجتماعی هستیم، لایق یک لوح تقدیر نیستیم؟ می‌دانید چرا لوح تقدیر را به ما خرید خدمتی‌ها نمی‌دهند؟ چون ثابت می‌کند کارمند این سازمان هستیم، اسم و فامیل من و امضای رئیس سازمان بهزیستی پایین لوح تقدیر ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد.»

*قبلاً ۹ ماه یک‌بار حقوق می‌گرفتیم/ اگر ماندیم به عشق مردم ماندیم

با این حجم از مشکلات و کمبودها باجان و دل پای‌کار ایستاده‌اند. بطور صریح اعلام میکنیم که حتی اگر حقوق ماهیانه مددکار اجتماعی سروقت واریز شود باز هم متناسب با سختی های کار نیست.  این مددکار می‌گوید: «اگر در اورژانس اجتماعی ماندیم، با پای دلمان ماندیم، به خاطر درد مردم ماندیم. وگرنه کم سختی نکشیدیم. اوایل خدمت در اورژانس اجتماعی سال‌هایی بود که ما ۹ ماه حقوق نمی‌گرفتیم، ۶ ماه حقوق نمی‌گرفتیم. اینکه زندگی ما در این ماه‌های بدون حقوق چطور می‌گذشت بماند. سال جدید می‌آمد. سه ماه از سال می‌گذشت تا با ما قرارداد ببندند. بعد جالب بود که سه ماه اول را بااینکه کارکرده بودیم  بیمه ای برایمان رد نمی‌شد. البته در یکی دو سال اخیر تغییرات خوبی در پرداخت حقوق ایجادشده و حداقل هرماه با یک هفته یا گاهی دو هفته تاخیر حقوقمان پرداخت می‌شود. اما مشکلات اصلی به قوت خود باقی است. ما روی خط قرمز کار می‌کنیم. می‌گویند جلو بروید و کار را پیش ببرید. اگر در یکی از پرونده‌ها مشکلی پیش بیاید پشتمان را خالی می‌کنند و می‌گویند شما خرید خدمتی هستید اجازه دخالت در این سطح را نداشتید. پس اگر منِ مددکار با مدرک دکترای مسائل اجتماعی اجازه ندارم در حد اختیارات خودم کار را پیش ببرم چرا من را به مأموریت می‌فرستند؟»

برای مشاوره اینجا بزنید