سرفصل های درس اقتصاد نفت و گاز

نام بسته درسی : اقتصاد نفت و گاز

————————————————————————

فهرست:

✅ منابع انرژی

✅ وضعیت گاز طبیعی در جهان

✅ نفت در سرزمین های غیر اوپک

✅ روند عرضه و تقاضای انرژی در جهان

✅ مروری بر نظریه قیمت گذاری نفت

✅ بررسی تقاضا برای انرژی در دراز مدت

✅ انواع ذخیره سازی

✅ منابع این بسته درسی

بخش هایی از بسته درسی اقتصاد نفت و گاز :

منابع انرژي

نفت

درحال حاضر و تا آينده‌ي نسبتاً دور نفت يكي از منابع اصلي انرژي بوده و خواهد بود. با توجه به اطلاعات موجود در طي 20 سال گذشته، مقدار نفت كشف شده به توليد آن كاهش چشمگيري دارد. آمارها  نشان می دهد كه مقدار آن در فاصله سالهاي 1956 تا 1966 بيش از 35 ميليارد بشكه و در فاصله سالهاي 1970 تا 1985 به ترتيب 15 و 18 ميليارد بشكه بوده است. همچنين ميزان كشف مخازن نفتي اعلام شده براي سالهاي 1985 تا 1990 از ديد كارشناسان نفتي مورد تأييد نيست و كلاً از سال 1970 تا به امروز ذخاير تازه كشف شده به طور چشمگيري كمتر از ميزان بهره برداري بوده است.

منابع نفتي كشف نشده اصلي كه امروزه مورد توجه قرار گرفته به صورت وسيعي در دنيا پراكنده است. اما اين مخازن بيشتر در خاورميانه،‌آمريكاي شمالي و شوروي و در درجه‌ي دوم در آمريكاي جنوبي و آسيا و اقيانوسيه مي‌باشد. به هر حال تشخيص اينكه كجا ممكن است نفت پيدا شود بسيار حائز اهميت است و نظريات مختلفي در رابطه با چگونگي حداقل عمليات اكتشافي و كشف حداكثر ذخاير نفت وجود دارد. با توجه به مطالعات انجام شده در سطح جهان تا به امروز، مي‌توان قاطعانه گفت خاور ميانه منطقه‌اي است كه بيشترين ذخاير نفتي كشف شده و نشده‌ي دنيا را در خود جاي داده است.

نسبت مقدار ذخاير به توليد ساليانه در اغلب كشورهاي خاورميانه بيش از 100 سال و در خارج از منطقه فوق كمتر از 50 سال است. به طور ممعمول در يك دوره‌ي 20 ساله (1970 تا 1990) در مقايسه با ساير مناطق، خاورميانه از ظرفيت توليدي خيلي بالايي برخوردار بوده است، ولي عمليات اكتشافي نفتي آن كمتر از مناطق ديگر دنيا انجام شده است.

در درس اقتصاد نفت و گاز با توجه به منابع كشف شده ونشده‌ي خاورميانه و پيشرفت تكنولوژي در آينده،‌ مي‌توان گفت كه خاورميانه مهمترين نقش را در توليد نفت جهان خواهد داشت.

مهمترين مناطق در شمال و جنوب آمريكا و كشور ونزوئلا،‌آمريكاي جنوبي، درياي شمال و درياي بارنتس، در آسيا،‌قسمتي از شوروي سابق، غرب سيبري،‌خاورميانه و خليج فارس است كه داراي پتانسيل بالا و خيلي خوبي مي‌باشد و پيش بيني مي‌شود  اكتشافات آينده را در بر گيرد. آمارها نشان مي‌دهد كه با احتمال 90- 95 درصد حداقل مقدار 321 ميليارد بشكه و به احتمال 5- 10 درصد حداقل 1417 ميليارد بشكه نفت قابل كشف وجود دارد يعني به طور متوسط هنوز 550 ميليارد بشكه با اطلاعات موجود پيش بيني شده كه قابل اكتشاف مي‌باشد.

منطقه خاور ميانه نيز علي رغم كشف منابع عظيم نفت تا به امروز، داراي پتانسيل اكتشافي مهمي در آينده خواهد بود. به هر حال تشخيص وجود منابع عظيم نفتي در جهان مستلزم داشتن اطلاعات وسيع و گوناگون از قبيل نوع سنگ مخازن، مخازن طاقديسي، تله‌هاي نفتي و شرايط رسوبگذاري حوزه‌هاي رسوبي هر منطقه و غيره… است تا از تركيب آنها بتوان راحت‌تر به منابع نفتي دست يافت.

اكنون اين سؤال پيش مي‌آيد كه آيا ارتباطي بين منابع كشف شده با منابع كشف نشده در هر ناحيه يا منطقه وجود دارد يا خير ؟‌در پاسخ بايد گفت كه بلي وجود دارد. به نظر كارشناسان ،‌بهتر است عمليات اكتشافي در مناطقي كه قبلاً عمليات در آنها صورت گرفته و منابعي كشف شده صورت گيرد تا مناطق بكري كه هيچگونه عملياتي هنوز در آن انجام نشده است. به هر حال براي عقد قراردادهاي اكتشافي وجود اطلاعات قبلي در هر منطقه مورد نياز مي‌باشد.

مهمترين حوزه‌ي رسوبي دريايي در درس اقتصاد نفت و گاز ، در آمريكاي جنوبي – مالويناس Malvinas نام د ارد كه داراي رسوبات بيشتر ضخيم بوده و در امتداد حوزه‌ي رسوبي مكالانس واقع شده است.

حوزه‌ي رسوبي مكالانس در شيلي و حوزه‌هاي رسوبي در آرژانتين با توجه به موقعيت چينه شناسي و حوزه‌هاي رسوبي خاص خود در دريا و خشكي از پتانسيل خوبي برخوردار بوده و هنوز منابع نفتي وسيع كشف نشده وجود دارد.

البته خاورميانه داراي پتانسيل نفتي بسيار قوي است كه براي اكثر شركتهاي نفتي دنيا شناخته شده است.

منابع آزمون دکتری تخصصی – مجموعه اقتصاد نفت و گاز 

شمال آفريقا، درياي خزر، ولگا، اورال،‌درياي شمال، درياي بارنتس از جمله مناطقي در جهان هستند كه از پتامسيل خوبي برخوردار بوده و داراي مهمترين حوزه‌هاي كشف نشده مي‌باشند. همچنين تصور مي‌شود بيابانهاي غربي مصر داراي پتانسيل خوبي از نظر مخازن نفتي باشد. حوزه‌هاي رسوبي دريايي غرب آفريقا معمولاً از نظر زمين شناسي داراي پتانسيل نفتي است ولي نتايج عمليات اكتشافي انجام شده تا به امروز نااميد كننده بوده و ذخاير كوچكي كشف گرديده است. چين داراي دو حوزه‌ي رسوبي مهم به نامهاي تاريم وZhumgare مي‌باشد كه قسمت اعظم منابع نفتي چين در اين دو حوزه متمركز شده است. همچنين در غرب چين حوزه رسوبي بسيار وسيعي وجود دارد كه از لايه‌هاي رسوبي ضخيم از نظر زمين شناسي برخوردار و عمليات لرزه‌نگاري در آن در حال اجراست.

حوزه‌ي رسوبي Jabira در شمال غربي ساحل استراليا كه متعلق به اواخر دوره‌ي ژوراسيك است از پتانسيل نفتي نسبتاً خوبي برخوردار مي‌باشد و عمليات اكتشافي در آن شروع شده است. به منظور تشخيص پتانسيل هيدروكربوري در حوزه‌هاي دريايي، دو نفر از كارشناسان سازمان زمين شناسي آمريكا به نامهاي Root و Drew با به كارگيري تكنيك و روش خاص خود موفق به ارزيابي پتانسيل نفت و گاز در حوزه‌هاي دريايي شدند كه در درس اقتصاد نفت و گاز موجود است. استفاده از اين روش برمبناي احتمال وجود پتانسيل هيدروكربور 5 تا 95 درصد در نظر گرفته شده كه با احتمال 95% مقدار حداقل 125 ميليارد بشكه نفت و با احتمال 5 درصد مقدار 570 ميليارد بشكه نفت پيش بيني شده است.

حوزه‌هاي رسوبي درياها با توجه به روش مطالعه Root و Drew هدف بسيار عظيم و وسيعي براي فعاليت اكتشافي آينده دنيا خواهند بود و منابع نفت جديدي كه دراين حوزه‌ها به دست خواهد آمد نسبت به منابع نفتي در خشكي بيشتر و گرانتر خواهد بود. فعاليتهاي حفاري چاههاي اكتشافي در 10 سال گذشته بخصوص مناطق آسيا، خاورميانه، آفريقا و آمريكاي مركزي بسيار كم يا جزئي بوده كه باعث كاهش كشف منابع جديد و تقليل پيش بيني برنامه‌هاي اكتشافي در جهان شده است و تنها در آمريكاي جنوبي واروپا تقريباً فعاليتهاي حفاري اكتشافي خوب بوده است.

با توجه به اطلاعات و مدارك موجود، توليد نفت خام در چندين دهه‌ي اخير رضايت بخش و به عنوان بزرگترين منبع سوختي انرژي در دنيا شناخته شده است. به دست آوردن نفت بخصوص در سالهاي جاري با مشكلات زيادي روبه رو بوده است . بازيافت نفت به مقدار قابل توجه در اثر فعاليتهاي اكتشافي در دنيا و اهميت آن باعث پيشرفت تكنولوژي و اختراعات گرديده و اكثر كشورها و شركتهاي نفتي جهان هر روزه در مورد پتانسيل و منابع جديد انرژي دنیا مخصوصاً نفت كار  و تحقيق مي‌كنند.

درس اقتصاد نفت و گاز بیان می کند تقريباً منابع پيش بيني شده‌ي نفت و گاز دنيا در دريا و بيشتر آن دراعماق زياد خواهد بود كه استخراج آن نياز به تكنولوژي پيشرفته و صرف هزينه‌هاي زيادي خواهد داشت.

برای مشاوره اینجا بزنید