تاریخ بروزرسانی : 1401/02/11
روش دلفی یا تکنیک دلفی روشی برای ساختاردهی یک فرایند ارتباط گروهی تعریف میکنند بطوریکه این فرایند به گروهی از افراد، به عنوان یک کل، امکان حل یک مسئله پیچیده را میدهد». هدف اصلی روش دلفی دستیابی به قابل اطمینانترین اجماع گروهی از نظرات خبرگان بواسطه یک سری از پرسشنامههای متمرکز همراه با بازخورد کنترل شده میباشد. با کسب اجماع گروهی از خبرگان بوسیله این فرایند، پژوهشگران میتوانند مسائل را شناسایی نموده و اولویتبندی کنند و چارچوبی را برای تشخیص آنها توسعه دهند.
این روش ابتدا توسط موسسهی RAND (تحقیق و توسعه) برای تحلیل و آینده پژوهی در خدمت صنایع نظامی آمریکا بهکار گرفته شده و سپس به تدریج فراگیرتر شد و پا به دنیای مدیریت و کسب و کار گذاشت و در روش تحقیق کیفی مدیریت جایگاه مهمی دارد که با استفاده از این روش میتوان دیدگاه تخصصی خبرگان را پیرامون پدیده مورد مطالعه گردآوری کرد. به عبارت دیگر از این روش برای دستیابی به اجماع گروهی در زمینههای تخصصی استفاده میشود. این روش، رویکرد پیمایشی مبتنی بر نظرهای متخصصان است و در طیف گستردهای از برنامهها شامل پیشبینی های فن آوری (روند)، برنامه ریزی استراتژیها، جذب دانش، برنامهریزی سیستم های شهری، جمعبندی و برنامهریزی سیاستهای عمومی، تحقیقات بازار، برنامهریزی پروژه در مقیاس بزرگ، توسعه محصول جدید، طراحی سیستمها و … مورد استفاده و از سه خصوصیت اصلی که شامل پاسخ بینام، تکرار و بازخورد کنترل شده و درنهایت پاسخ گروهی آماری برخوردار میباشد.
از معایب و مزایای آن میتوان در بخش مزایا به مواردی چون ارزان بودن روش، چندكاره، عيني، بدون تهديد و آسـان بـراي شناسايي و فهميدن است و با استفاده گسترده از نظرات، اجماع قوي و مسـتحكم از نظـرات، بخصـوص در مـوارد عـدم وضوح و كمبود شواهد تجربي، ارائه مي دهد بـا آن كـه هزينه و زمان مورد نياز براي دلفي با توجه به هـدف، ابـزار و تعداد شركت كنندگان است، ولي در بعضي منـابع هزينـه بـردار ذكر گرديده اسـت. انعطـاف پـذيري زيـاد رويكـرد، كـاربرد در ديسيپلين هاي مختلف، بكارگيري رويكردهاي ارتبـاطي مختلـف و امكـان اسـتفاده در سـطح جغرافيـايي وسـيع، عـدم نيـاز بـه آموزش مصاحبه گران، گمنامي، ارائه بحث هاي باز،شناسـايي و فهم زيربناي موضوع از مزاياي ديگر دلفـي اسـت.
اما از معایب آن به مواردی چون نيازمندي به تلاش و كار زياد، سير آهسته و وقت گير بودن آن است. از نظـر روش شناسي نيز داراي نقيصه مهمي بوده كه ممكن است عملاً آن را بي اعتبار سازد، چنان كه دلفي در اصل كوشش نموده تا با نزديـك كـردن مصـنوعي عقايـد متخصصـان بـه يكـديگر از توزيع آماري اطراف ميانه استفاده نمايد. به عبارتي ممكـن است اجماع ظاهري يا فشار براي هم نوايي با رتبه بنـدي رخ دهـد و يـا بـازخورد توافقـات گـروه بـر نظـرات پانليسـت هـا تـأثير بگذارد، اشاره کرد. جهت پیاده سازی این رویکرد لازم است 7 گام زیر طی شود.
1-انتخاب نمونهای از خبرگان (نمونه گیری در پژوهشهای کیفی) 2-تنظیم پرسشنامه دلفی و ارسال آن برای خبرگان 3- گردآوری دیدگاه خبرگان و محاسبه میانگین دیدگاه آنها4- تعیین شدت آستانه و حذف و اضافه شاخصها 5- تنظیم پرسشنامه راند دوم و افزودن میانگین نتایج راند نخست 6- گردآوری پرسشنامهها، تحلیل و ادامه راندها 7- انتخاب سازوکاری پایان راندهای دلفی
نوشتههای تازه